Drejtuar: Znj. … Kordinator për të Drejtën e Informimit në Institucionin e Presidentit të Republikës

E nderuar znj. … , Koordinatore për tëdrejtën e informimit.

Bazuar në Ligjin ‘Për të Drejtën e Informimit dhe Ligjin për Mbrojtjen e të Dhënave Personale (të drejtën e aksesit):

1. Lidhur me ligjin Nr. 133/2015 “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”, jukërkojmë të na informonime kopje të plotë tëkorespondencës, tëinstitucionit tëPresidentit të Republikës, meKomisionin e Venecias dhe institucionet e tjera ndërkombëtare.(kopjen elektonike dhe shkresore).
2. Kopje të plotë të përgjigjeve respektive të kthyera nga institucionet. Ju lutem të respektoni afatet kohore.

Pergjigje:

1

Subjekti Kërkues: Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi”, Adresa: Kutia Postare 8195, Rruga
“Qemal Stafa”, God 13, Shkalla 1, Ap 49, Tiranë.
Përfaqësuar prej: Av. Suela Mëneri, Nr Liç 8079, Anëtare e Dhomës së Avokatisë Tiranë, Rruga
“Islam Alla”, God 67, Kati II, Dera 1, Tiranë – e autorizuar (autorizimi bashkëlidhur).
Subjekte të Interesuara:
Kuvendi i Shqipërisë, Adresa: Rruga “George W. Bush”, Kutia Postare 1010, Tiranë
Ministria e Drejtësisë, Adresa: Bulevardi “Zogi I”, Tiranë, Kutia Postare 1000, Tiranë
Objekti Kërkesës:
Shfuqizimi si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe Konventën Europiane
për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut të Neneve nr.6/1,b, 7/2 a, b, të Ligjit nr. 133/15 datë
5.12.2015 “Për Trajtimin e Pronës dhe Përfundimin e Procesit të Kompensimit të Pronave”
Shfuqizimi si të papajtueshem me Kushtetuten e Republikës së Shqipërisë dhe Konventës Europiane
për të Drejtat e Njeriut të neneve 18 pika (b) dhe (c) të VKM nr. 222 datë 23.03.2016 “ Për Trajtimin
e Kërkesave Për Njohje të Pronës e Të Kompesimit të saj” dhe neneve 3 pika (b), dhe (c) (i,ii) të
VKM nr. 223 datë 23.03.2016 “Për Percaktimin e Rregullave dhe të Procedurave për Vlerësimin
dheshpërndarjen e Fondit Financiar e Fizik per Kompensimin e Pronave”
Baza ligjore:
Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë – Preambula, Neni 3, Neni 4, Neni 15, Neni 17, Neni 18 1,
Neni 41, Neni 42, Neni 131, Neni 132, Neni 134 h, Neni 181
Konventa Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut – Neni 1, Neni 6.1 (pjesa
relevante), Neni 13, Neni 14, Neni 18, Neni 41, Neni 1 I Protokollit 1, Neni 1 i Protokollit 12.
Ligji nr.8580/2000 i ndryshyar me ligjin nr.99/2016 “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës
Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”
I. RRETHANAT

1. Me vendim nr. 1 datë 16.01.2017 Gjykata Kushtetuese pranoi pjesërisht kërkesën e paraqitur
   nga Shoqata “Pronësi me Drejtësi” mbi kushtetueshmërinë e Ligjit nr. 133/15 datë 5.12.2015
   “Për Trajtimin e Pronës dhe Përfundimin e Procesit të Kompensimit të Pronave”, duke
   shpallur si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë nenin 6 pika 3 dhe 5,
   të ligjit.
   2
2. Në mungesë të shumicës së nevojshme Gjykata Kushtetuese refuzoi kërkesën për shfuqizimin
   e nenit 6, pika 1, shkronja “b”, si dhe të nenit 7 pika 2, shkronja “a” dhe “b” të ligjit të
   mësipërm.
3. Me datë23.03.2016 hyri në fuqi VKM nr. 222 “ Për Trajtimin e Kërkesave Për Njohje të
   Pronës e Të Kompesimit të saj” dhe VKM nr. 223 “ Për Percaktimin e Rregullave dhe të
   Procedurave për Vlerësimin dheshpërndarjen e Fondit Financiar e Fizik per Kompensimin e
   Pronave”.
4. Këto VKM, në linjë me ligjin nr. 133/2015 përcaktojnë ndër të tjera, edhe metodologjinë e
   vlerësimit.
5. Aktualisht, si rrjedhojë e aplikimit të ligjit nr.133/2015 “Për trajtimin e pronës dhe
   përfundimin e procesit të kompensimit të pronave” neni 7.2 pika a si dhe VKM-ve1
   të
   ndërlidhura rezultojne 1.197 vendime, vetëm për vitet 1993-1995, të cilat ATP-ja i konsideron
   si të ezauruara (shih Regjistrat e publikuar në faqen elektronike të Agjencisë së Trajtimit të
   Pronave).
   II. PRETENDIMET E PALËS KËRKUESE
6. Pala Kërkuese ankohet se mosdeklarimi i neneve 6.1 (b) dhe 7.2 (a) e (b) të ligjit nr. 133/2015
   “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”si të
   papajtueshme me Kushtetutën e Republikës se Shqipërisë vendos mbi të një kufizim, i cili
   cënon të drejtën e saj për siguri juridike si dhe vendos mbi të drejtën e saj për mbrojtjen e
   pronës një barrë jo proporcionale e të paligjshme, që u le shteg veprimeve arbitrare nga ana e
   autoriteteve.
7. Gjithashtu Pala Kërkuese ankohet se nenet 18 pika (b) e (c) të VKM-së nr. 222 datë
   23.03.2016 dhe nenet 3 pika (b) dhe c(i,ii) të VKM-së nr. 223 datë 23.03.2016 shfaqin
   elemente të dukshme pakushtetueshmërie pasi ashtu si nenet 6. (3) dhe 6(5) të Ligjit 133/2015
   ku ato bazohen cënojnë sigurinë juridike dhe të drejtën e saj për mbrojtjen e pronës.
   Konkretisht, pjesa relevante e parashikimeve në fjalë përsërit mot a mot nenin 6.5 të shpalluar
   tashmë si të papajtueshëm me Kushtetutën nga kjo Gjykatë e Nderuar.2
   1Neni 18 pika b e c i VKM nr.222 dhe neni 3 pika b, dhe c (i, ii) i VKM nr. 223
   2 Neni 18 pika (c) është paraqitje mot a mot e nenit 6.5 të ligjit 133/2015 “Kur nga vlërësimi rezulton se subjekti perfiton
   një pronë që ka vlerë më të lartë sesa prona që ka pasur në momentin e shpronësimit, atëhërë subjektit i kompensohet
   fizikisht sipërfaqja që i korrispondon vlerësimit dhe pjesa tjetër e pronës kalon ne fondin e tokes së ATP-së.”
   3
   III. PRANUESHMËRIA
   Legjitimimi i Palës Kërkuese
8. Sipas nenit 134 pika 1 shkronja “h” të Kushtetutës , Gjykata Kushtetuese vihet në lëvizje ndër
   të tjera me kërkesë të organizatave.
9. Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” është regjistruar me Vendimin e Gjykatës së
   Rrethit Gjyqësor, Tiranë, nr. 2941 datë 26.10.2010 në regjistrin e organizatave jofitimprurëse. Në pikën 2 të vendimit në fjalë, Gjykata ve në dukje ndër të tjera, se
   “Shoqata…është organizatë jo qeveritare dhe jo-fitimprurëse, që ka si qëllim mbrojtjen e të
   drejtave të të shpronësuarve, duke nënkutpuar, jo vetëm të shpronësuarit, që janë janë
   zhveshur padrejtësissht nga prona prej vitit 1945 – 1990, por edhe ata që janë zhveshur
   padrejtësisht nga prona pas viteve ’90”.3
10. Për më tepër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj Nr. 43 datë 6.10.2011 ka deklaruar të
    pranueshme ankesat e Shoqatës Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” në vështrim të legjitimimit
    të kësaj të fundit për t’u ankuar lidhur me papajtueshmërinë e Ligjit nr 10308 datë 22.07.2010
    “Për disa shtesa dhe ndryshime në Ligjin nr 9235 datë 29.7.2004 “Për Kthimin dhe
    kompensimin e Pronës”. Duke folur për legjitimimin e kërkesës së ngritur nga Shoqata në
    çështjen konkrete, Gjykata “… ka konsoliduar qendrimin e saj lidhur me rrethin e subjekteve
    që përfshihen në “organizata të tjera” të parashikuara në nenin 134, pika 1 shkronja “f”, të
    Kushtetutës, duke përfshirë ….dhe të tjera organizata (neni 9(2). Pra, Kushtetuta e ka lënë të
    hapur kuptimin që i duhet dhënë termit “organizatë’ edhe për grupime me qëllime të tjera të
    organizimit të individëve, me kushtin, që organizimi, programet dhe veprimtaria e tyre të
    përputhen me parimet demokratike të shtetit të së drejtës”4
11. Përveç sa u parashtrua më sipër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj nr. 1/2017 mbi
    kushtetuetshmërinë e ligjit nr. 133/2015 “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të
    kompensimit të pronave.” ka theksuar që organizata për të vënë në lëvizje Gjykatën “…duhet
    të provojë lidhjen e drejtpërdrejtë dhe të individualizuar që ekziston midis veprimtarisë së saj
    dhe normës që kundërshton. Interesi për të vepruar duhet të jetë i sigurt, i drejtpërdrejtë dhe
    vetjak.”5
    3Kopje e Vendimit në fjalë gjendet bashkëlidhur kësaj Kërkese.
    4Referuar mot a mot Vendimi i Gjykatës Kushtetuese Nr. 43, date 6.10.2011.
    5 Referuar mot a motVendimi i Gjykatës Kushtetuese n.1 datëdatë 16.01.2017 § 14
    4
12. Në fakt duke argumentuar legjitimimin e Shoqatës në cështjen konkrete ku kërkohej shpallja
    si të papajtueshëm me kushtetutën e ligjit n. 133/2015 Gjykata është shprehur:“Në çështjen
    në shqyrtim para kësaj Gjykate 4 shoqatat kërkuese kanë në statutin e tyre si synim mbrojtjen
    e interesave të ish-pronarëve dhe përpjekjen për vendosjen në vend të së drejtës së pronës të
    shpronësuar ose konfiskuar nga regjimi komunist në Shqipëri. Duke qenë se objekti i ligjit që
    kundërshtohet para Gjykatës është zgjidhja përfundimtare e çështjes së pronave të
    shpronësuara ose konfiskuara nga regjimi komunist, Gjykata vlerëson se këto shoqata
    justifikojnë interesin e tyre për të filluar një kontroll kushtetues të ligjit, sipas nenit 134/2 të
    Kushtetutës.”6
13. Nisur nga argumentat e rradhitura më lart, vërehet se pala kërkuese, se legjitimohet në zbatim
    të nenit 134 pika l, shkronja “h” të kundërshtojë para Gjykatës Kushtetuese pajtueshmërinë e
    neneve 6.1 b e 7.2 a e b të Ligjit 133/2015 me Kushtetutën (rubrika e ankimit), prandaj i
    kërkon kësaj Gjykate të Nderuar, që të deklarojë të pranueshme ankesat e saj edhe në kuptim
    të nenit 49 (d) të Ligjit Nr.8577, datë 10.2.2000 (më tej, referuar si “Ligji nr. 8577”),
    ndryshuar me ligjin nr.99/2016 “Pë Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës Kushtetuese
    të Republikës së Shqipërisë.”
14. Lidhur me pranueshmërinë e kërkesës në optikën e nenit 31/a e vijues të ligjit nr.99/2016,
    vërehet se mungesa e shumicës së nevojshme për marrjen e vendimit mbi kushtetueshmërisë
    e nenit 6, pika 1, shkronja “b”, si dhe të nenit 7, pika 2, shkronja “a” dhe “b” të ligjit 133/2015
    nuk e pengon palën kërkuese t’i adresohet përsëri kësaj Gjykate të Nderuar.
15. Në fakt ndonëse cështja e paraqitur shtron për zgjidhje një problem procedural në momentin
    kur neni 74 i Ligjit Nr.8577, datë 10.2.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës
    Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë është shfuqizuar nga ligji i ri n.99/2016 “Për
    organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, përsëri
    nga pikpamja e thelbit të këtij problemi vërehet se GJEDNJ në juridsprudencën e saj ne
    cështjen Marini kundër Shqipërisë është shprehur: “…Gjykata kujton se neni 6 i Konventës
    nuk i detyron Shtetet Kontraktuese të krijojnë gjykata apeli apo kasacioni. Megjithatë,
    shteteve që krijojnë gjykata të tilla u kërkohet të sigurojnë që personat që nisin procese
    gjyqësore do të gëzojnë ndaj këtyre gjykatave garancitë themelore që parashikon neni 6
    (shiko, ndër dokumentat e tjera zyrtare, Delcourt k. Belgjikës, vendim i datës 17 janar 1970,
    Seria A, nr. 11, fq. 14, § 25). Në këto garanci përfshihet e drejta për një vendim përfundimtar
    6Referuar mot a mot Vendimi i Gjykatës Kushtetuese n.1 datë 16.01.2017 § 14
    5
    për çështjet e paraqitura në gjykatë, në rastin e ankuesit përfshirë një vendim mbi
    pranueshmërinë dhe/ose themelin e kërkesës së tij drejtuar Gjykatës Kushtetuese.”7
16. Për më tepër GJEDNJ ka theksuar se : “…Pamundësia e Gjykatës Kushtetuese për të siguruar
    shumicën e kërkuar të votave për çështjet në shqyrtim, e la ankuesin pa një vendim
    përfundimtar dhe për rrjedhojë kufizoi thelbin e së drejtës së tij për t’u dëgjuar nga gjykata.
    Për këtë arsye, ka pasur shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës… Në ndryshim nga sistemet e tjera
    ligjore, të cilët ose e pengojnë mundësinë e ndarjes së votave ose sigurojnë alternativa të
    ndryshme për të bërë të mundur marrjen e një vendimi përfundimtar në rast se ndodh kjo
    ndarje, në sistemin ligjor shqiptar ndarja e votave në mënyrë të barabartë në Gjykatën
    Kushtetuese çon në marrjen e një vendimi, i cili formalisht nuk i jep zgjidhje çështjes në
    shqyrtim. Për më tepër, nuk jepen arsyet për rrëzimin e kërkesës në raste të tilla, përveçse që
    votat janë ndarë në mënyrë të barabartë…”
    8
17. Në lidhje me afatet kohore vërehet se Kërkesa është depozituar brenda afatit ligjor 2 vjeçar të
    përcaktuar në nenin 50 të ligjit nr.8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe funksionimin
    e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar. Referuar ligjit nr.133/2015,
    data e hyrjes së tij në fuqi është data 23.2.2016.
18. Nuk vërehet ndonjë tjetër kërkesë procedurale në kuptim të nenit 134 pika 1 shkronja “h” të
    Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, siç janë psh detyrimi për paraqitjen e Kërkesës
    brenda afateve kohore të lejuara, detyrimi për të shteruar ndonjë tjetër mjet juridik, ankesat
    anonime, a ankesat e njëjta në thelb, abuzimi me të drejtën e ankimit, të cilat do të bëheshin
    pengesë për pranueshmërinë e ankesave të palës kërkuese. Prandaj, kërkojmë prej Gjykatës
    Kushtetuese që t’i deklarojë të pranueshme pretendimet e ngritura në këtë kërkesë në kuptim
    të nenit 32 të Ligjit Nr.8577, Datë 10.2.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës
    Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar, dhe neneve të tjera relevante të
    zbatueshme për këtë aspekt të pranueshmërisë.
    IV. THEMELI
    Cënimi i parimit të sigurisë juridike dhe proporcionalitetit
19. Lënia në fuqi e neneve 6, pika 1, shkronja “b”, si dhe të nenit 7, pika 2, shkronja “a” dhe “b”
    të ligjit 133/2015 bie në kundërshtim me parimin e sigurisë juridike, parim ky që është cilësuar
    7 Cështja “Marini kundër Shqipërisë” datë 18.12.2007 § 120
    8
    Ibidem§ 122 § 123
    6
    nga vetë Gjykata si bazë e shtetit të së drejtës: Konkretisht, duke i’u referuar parimeve të
    zbatueshme në rastin konkret vërehet se: “… Është kërkesë e parimit të sigurisë juridike fakti
    se një ligj në tërësi, pjesë apo dispozita të veçanta të tij në përmbajtjen e tyre duhet të jenë të
    qarta, të përcaktuara dhe të kuptueshme. Prandaj është detyrë e gjykatave ose organeve të tjera
    shtetërore e shoqërore, të ngarkuara me ligj, që mangësi të caktuara të një ligji t’i plotësojnë
    natyrshëm përmes interpretimit dhe zbatimit të tij në praktikë. Por që të realizohet një gjë e
    tillë, para së gjithash ligji duhet kuptuar saktë dhe drejtë. Prandaj duhet të dalë qartë qëllimi i
    hartimit të tij. Ai duhet të përcaktojë mjetet e ndërhyrjes, subjektet të cilave u drejtohet,
    raportet e caktuara të sjelljes dhe mënyrën e zbatimit të tij. Rezultati që synohet duhet të jetë
    i pritshëm dhe pasojat të parashikueshme për subjektet të cilave u drejtohet ligji në tërësi ose
    dispozita të veçanta të tij (shih vendimet nr. 34, datë 20.12.2005 dhe nr. 31, datë 19.11.2003
    të Gjykatës Kushtetuese”)
20. Po kështu GJEDNJ në jurisprudencën e saj ka pranuar se “Siguria juridike presupozon
    respektimin e parimit të gjësë së gjykuar (shih Brumărescu v. Romania të cituar më lart, § 62),
    i cili është parimi kryesor i një vendimi të formës së prerë. Ky parim konsiston në faktin që
    asnjë palë nuk ka të drejtë të kërkojë rigjykimin e një çështjeje që është zgjidhur me vendim
    të formës së prerë thjesht, sepse do të donin një rishqyrtim të çështjes së tyre. E drejta e
    gjykatave më të larta në shqyrtimin e ankimeve në lidhje me vendimet e gjykatave më të ulëta
    të cilat kanë marrë formë të prerë, duhet të përqendrohet në ndreqjen e gabimeve apo
    pasaktësive gjyqësore, dhe jo në rigjykimin në themel të çështjes. Ndreqja e gabimeve apo
    pasaktësive nuk duhet të trajtohet si një simulim në të vërtetë i ankimit, dhe mundësia e të
    paturit të dy vendimeve për të njëjtën çështje nuk përbën justifikim për një rishqyrtim të ri.
    Shmangia nga ky parim justifikohet vetëm kur vërtetohen rrethana thelbësore dhe të
    pakonstatueshme, se një gjë e tillë rezulton e domosdoshme( shih Roşca v. Moldava cituar më
    lart, §25)”9
21. Bazuar ne këtë parim me vendim n. 1/2017 datë16.01.2017 ,Gjykata Kushtetuese shpalli
    papajtueshmerinë me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë të nenit 6,3 sipas të cilit “ Në
    rastet kur subjektet e shpronësuara kanë përfituar me vendim kthimi dhe kompensimi,
    diferenca e llogaritur, sipas shkronjës “b”, të pikës 1, zbritet nga vlerësimi i pronës së njohur
    për kompensim, e llogaritur sipas shkronjës “a”, të pikës 1, të këtij neni.” dhe të nenit 6, 5
    sipas të cilit “5. Në rast se ATP-ja merr vendim për njohje dhe kompensim fizik në pronën e
    subjektit, prona vlerësohet sipas pikës 1 të këtij neni. Kur nga ky vlerësim rezulton se subjekti
    9Cështja “Driza kundër Shqipërisë”, datë 13.11.2007§64
    7
    përfiton një pronë që ka vlerë më të lartë sesa prona që ka pasur në momentin e shpronësimit,
    atëherë subjektit i kompensohet fizikisht sipërfaqja që i korrespondon vlerësimit dhe pjesa
    tjetër e pronës kalon në fondin e tokës me vendim të ATP-së.”
22. Përsa më sipër: “Gjykata vlerëson se këto dy pika, sipas përmbajtjes së tyre, të çojnë në
    përfundimin se ato janë konceptuar si një shpronësim i ri duke qenë se parashikojnë
    rivlerësimin e pronave të kthyera ose të kompensuara më parë. Në këtë këndvështrim, këto dy
    dispozita krijojnë probleme lidhur me sigurinë juridike konkretisht përsa i takon paqartësisë
    dhe paparashikueshmërisë së legjislacionit.”
    10
23. Ne pajtohemi me përfundimin e arrirë nga Gjykata Kushtetuese në vendimin e saj Nr. 1/2017
    se: “në rastin e parashikimeve sipas nenit 6.3 dhe 6.5 te ligjit 133/2015 kemi të bëjmë me
    konceptin e “një shpronësimi të ri”, ku parashikohet rivlerësimi i pronave të kthyera ose të
    kompensuara më parë”, por shtojmë se “shpronësimi i ri” shfaqet edhe në parashikimet e
    neneve 6.1 (b) e 7.2 (a) e (b), të cilat nuk mund të shihen e të zbatohen të ndara nga nenet 6.3
    e 6.5.
24. Konkretisht neni 6.1 (b) i ligjit 133/2015 parashikon, se ”prona e kthyer vlerësohet duke e
    përcaktuar atë nga diferenca, që do të rezultojë midis vlerës së saj, sipas zërit kadastral aktual,
    dhe vlerës së kësaj prone, sipas zërit kadastral në kohën e shpronësimit”Sikurse kuptohet nga
    përmbajta e nenit, ligjvënësi duke përcaktuar metodologjinë është ndalur në përkufizimin e
    parimeve kryesore të atyre që cilësohen si “përfitime të zbritshme”. Edhe Gjykata Kushtetuese
    ka vërejtur nga ana e saj se: “në përmbajtjen e pikave 1 dhe 2 të nenit 6 të ligjit nr.133/2015
    janë materializuar parimet kryesore të formulës së kompensimit. Pjesa tjetër e nenit 6
    rregullon situata të veçanta, si pjesë e metodologjisë së kompensimit gjejnë zgjidhje edhe në
    dispozita të tjera të ligjit” (faqja 15 pika 38 e vendimit 1/2017).
25. E thënë kjo, nuk është e qartë baza ligjore (kushtetuese) që mban akoma në fuqi nenin 6.1 b,
    për sa kohë ai nen nuk mund të gjejë zbatim, pa nenet tashmë të shfuqizuara 6.3 dhe 6.5 të
    ligjit 133/2015. Sic është theksuar nga kjo Gjykatë e Nderuar, ligji duhet të jetë i qartë, i
    përcaktuar e i kuptueshëm në tërësine e tij, elemente këto që me shfuqizimin selektiv të një
    grupi nenesh të hartuar si një tërësi, humbasin relevancën e tyre.
26. Më tej, qëndrimi i Gjykatës Kushtetuese lidhur me nenin 7. 2 (a) e (b) të Ligjit 133/2015 nga
    ana tjetër mund të kuptohet në dritën e leximit letrar pikës 2 të nenit 7, i cili i referohet në
    tërësi nenit 6 dhe jo specifikisht neneve 6.3 dhe 6.5. Konkretisht sipas pikës “2 të nenit 7
    10Referuar mot a motVendimi i Gjykatës Kushtetuese n.1 datëdatë 16.01.2017§ 40
    8
    parashikohet se: “Vlerësimi financiar i vendimeve përfundimtare për kompensim do të bëhet
    duke vlerësuar financiarisht pronën e njohur për kompensim, sipas nenit 6, të këtij ligji.”
27. Megjithatë, zbatueshmëria e nenit 6 kushtëzohet po në nenin 7.2 me procedurën e parashikuar
    në pikat (a) e (b) të këtij neni. Konkretisht sipas pikave 2(a) – (b) të nenit 7 parashikohet: “a)
    nëse vlerësimi i pronës së kthyer me vendim përfundimtar rezulton se është më i madh sesa
    vlerësimi i tokës së njohur për kompensim, atëherë subjekti i shpronësuar konsiderohet i
    kompensuar; b) nëse vlerësimi i pronës që është njohur për kompensim është më i madh sesa
    vlerësimi i tokës së kthyer, atëherë subjektit i kompensohet diferenca, sipas përcaktimeve të
    këtij ligji;”
28. Pra, përtej leximit letrar të nenit 7.2 vërehet se pikat (a) e (b) tij të lidhen në mënyrë organike
    vetëm me dispozitat 6.3 e 6.5, të cilat në tërësi parashikojnë rivlerësimin e pronave të kthyera,
    ose kompensuara më parë
    11
    .
29. Pala Kërkuese vërën se nëpërmjet nenit 6, pikes (3) e (5) dhe nenit 7.2 pikës (a) e (b),
    ligjvënësi shpreh qëllimin e tij të qartë se rivlerësimi i pronave do të bëhet sipas parimit të
    “përfitimeve të zbritshme”.
30. Sipas Gjykatës Kushtetuese: “… përmbajtja e pikave 3 dhe 5 të nenit 6 të ligjit 133/2015 nuk
    është në pajtim me parimin e sigurisë juridike, pasi përllogaritja e sipërfaqes së përfituar dhe
    asaj që do të zbritet ose shtohet sipas formulës së parashikuar në pikën 1 të nenit 6 është e
    paqartë dhe krijon konfuzion në zbatim sa i takon pritshmërive të shtetasve.”
31. Në analogji me qëndrimin e sipërcituar të Gjykatës Kushtetuese vërehet se edhe rregullimet e
    bëra në pikat (a) e (b) të nenit 7.2 të ligjit 133/2015 udhëhiqen nga i njëjti parim i “përfitimeve
    të zbritshme” i mishëruar në nenet 6.3 e 6.5 të ligjit 133/2015. Këto rregullime janë të
    ndërlidhura me njëra – tjetrën dhe shprehin një vazhdimësi, e cila tashmë me shpalljen e
    pakushtetueshmërisë së neneve 6.3 e 6.5 automatikisht le hapsirë për arbitraritet nga ana e
    ligjzbatuesve, të cilët duke rrëzuar apo zhvlerësuar kërkesat e pronarëve bazuar në
    parashikimet e neneve 7.2 (a) – (b) të ligjit 133.2015 kanë krijuar konfuzion tek pritshmëritë
    e shtetasve, konfuzion i cili cënon të drejtën e tyre për siguri juridike si dhe minon vetë shpirtin
    e Ligjit 133./2015.
32. Domethënës është shembulli i një vlërsimi financiar ku përfishen nenet e shpalluara
    jokushtetuese, me qëllim që të tregohet qartë ndërlidhja e ngushtë me nenet akoma në fuqi.
33. Supozohet, se kërkuesi “X” është njohur pronar i një toke në rrugën “Komuna Parisit”, Tiranë
    me sip 10,000 m2 me vendim K.K.K.Pronave, në përputhje me Ligjin 7698/1993. Kërkuesit
    “X” në vitin 1995 i janë kthyer 1,000 m2
    dhe pjesa tjetër prej 9,000 m2
    , duke qenë e zënë është
    11 Shih më sipër prg 22 të kësaj Kërkese.
    9
    parashikuar t’i kompensohetSipas nenit 6 § (3) të ligjit, vlera e kompensimit që do marrë
    kërkuesi për tokën me sipërfaqe 9, 000m2
    është sa diferenca e llogaritur, sipas shkronjës (b)
    të nenit 6 § (1) të ligjit, e cila zbritet nga vlerësimi i pronës së njohur për kompensim, e
    llogaritur sipas shkronjës (a) të nenit 6 § (1).
    Duke zbatuar si fillim nenin 6 § (1) pika (a) vërejmë, se vlera e sipërfaqes prej 9,000 m2
    , që
    është njohur për kompensim është 9,000 m2 x 250 lekë/m2 = 2,250.000 lekë .
    Duke zbatuar nenin 6 § (1) pika (b) vërejmë, se vlera e pronës së kthyer prej 1,000 m2 do
    llogaritet si diferenca që do të rrezultojë midis vlerës së saj sipas zërit kadastral aktual (që
    kushton 1,000 m2 x 57,500 lekë/m2 = 57.500.000 lekë ) me vlerën e kësaj prone sipas zërit
    kadastral të kohës së shpronësimit (që kushtonte 1,000m2 x 250 lekë/m2 = 250,000 lekë). Kjo
    diferencë në rastin konkret është 57.500.000 – 250.000 = 57.250.000 lekë.
    Pasi u rivlerësua edhe vendimi përfundimtar i cili ka njohur sipërfaqen e truallit prej 1,000m2
    (përfitimi i zbritshëm) do vijohet me zbatimin e nenit 6 § (3) për të gjetur sa është detyrimi i
    shtetit ndaj kërkuesit dhe konkretisht diferenca e llogaritur sipas nenit 6 § (3) është: 2,250.000
    lekë – 57,250.000 lekë = – 55,000.000 lekë.
    Prej kësaj diference me minus vjen në zbatim neni 7 § (2) pika (a) sipas të cilit “nëse vlerësimi
    i pronës së kthyer me vendim përfundimtar rezulton se është më i madh sesa vlerësimi i tokës
    së njohur për kompensim, atëherë subjekti i shpronësuar quhet i kompensuar”.
    Si pasojë e këtij vlerësimi, kërkuesi “X” konsiderohet i kompensuar nga shteti.
34. Megjithatë, edhe sikur kërkuesi të përfitonte sipas nenit 7.2 pika (b) përsëri përfitimi i tij do
    të ishte tejet i pakonsiderueshëm në raport me të drejtën e pretenduar.
35. Shfuqizimi i nenit 6.3 e 6.5 sjell pra si pasojë mosfunksionimin e një hallke themelore të
    metodologjisë te vlerësimit që ka për bazë “përfitimet e zbritshme”. Në mungesë të saj, sipas
    Palës Kërkuese dispozitat e mbetura në fuqi karakterizohen nga paqartësia. Në këtë kontest
    rendësi të vecantë ka vendimi n.1/2017 ku vetë Gjykata ka theksuar se “…ligjvënësi duhet të
    mbajë parasysh se deri në çfarë mase kompensimi fizik i parashikuar në nenin 6, pika 3 dhe
    5, plotësohet nga nenet e tjera të ligjit për të mos patur mbivendosje ose përplasje midis
    dispozitave të ligjit. Parashikimi i rregullimeve të përsëritura dhe të pakoordinuara midis tyre
    në thelbin dhe pasojat që ato sjellin krijojnë paqartësi dhe për rrjedhojë cenojnë parimin e
    sigurisë juridike”
    12
    .
36. Gjithashtu rëndësi marrin në këtë kontekst edhe dy VKM-të e miratuara më datë 23.03.2016,
    në vazhdimësi të ligjit 133/2015.
    12 Referuar mot a mot Vendimi i Gjykatës Kushtetuese n.1 datëdatë 16.01.2017 § 42
    10
37. Sinjifikativ është në këtë kuadër numri i lartë i vendimeve të marra nga ATP-ja, ku në bazë të
    zbatimit të nenit 7/2 (a) të Ligjit Nr. 133/2015 dhe neneve 18 pika (b) e (c) të VKM-së n.222,
    neneve 3 pika (b) e (c) (i,ii) të VKM-së n. 223 (ku parashikohen përfitimet e zbrishme) janë
    privuar plotësisht nga e drejta e pronës një numër i madh pronarësh. Konkretisht, vetëm për
    vitet 1993-1995 janë konsideruar si të ezauruara sipas nenit 7.2 (a) të Ligjit nr 133/2015 dhe
    VkM-ve të sipërcituara 1.197 aplikime, të cilat u kanë shkaktuar pronarëve një dëm prej
    551,561,858 Euro.13
38. Nisur nga argumentimi i mësipërm, pastrimi i VKM-ve nga efektetet e “përfitimeve të
    zbritshme” është domosdoshmëri. Cdo pasiguri, qoftë ajo legjislative, administrative, ose që
    krijohet prej praktikave të paqarta, të zbatuara nga autoritetet shtetërore është një faktor, që
    merret parasysh në vlerësimin e sjelljes së autoriteteve shtetërore14
39. Së fundmi sipas jurisprudencës së GJMDNJ “Ndërhyrja në gëzimin paqësor të pronave dhe
    mosveprimi duhet të vendosin një balancë të drejtë midis kërkesave të interesit të përgjithshëm
    të komunitetit dhe kërkesave të mbrojtjes të të drejtave themelore të individëve. Në veçanti,
    duhet të ekzistojë një marrëdhënie e arsyeshme proporcionaliteti midis mjeteve të përdorura
    dhe qëllimit që kërkohet të realizohet nga masat e zbatuara nga Shteti, duke përfshirë masat
    që privojnë një person nga pronat e tij ose të saj. Megjithatë, në çdo rast që përfshin shkeljen
    e pretenduar të këtij Neni, Gjykata duhet të konstatojë nëse për shkak të veprimit ose
    mosveprimit të Shtetit, personi përkatës duhet të mbante një barrë të tepërt dhe joproporcionale (…).”15
40. Ngërci legjislativ i krijuar si pasojë e shfuqizimit të neneve 6.3. dhe 6.5 të ligjit 133/2015 ka
    detyruar palën kërkuese të përballet e të pranojë pasojat e atij ngërci, pa qenë e detyruar t’a
    bëjë dicka të tillë në prani të ndonjë rrethane specifike e në interes publik që do të justifikonte
    proporcionalitetin e një barre të tillë.
41. Veprimi institutcioneve kompetente në rastin konkret për të pastruar si ligjin 133/2015 dhe
    parashikimet relevante të VKM-ve në zbatim të tij nga efektet e “përfitimeve të zbritshme”
    është e vetmja rrugë për te hequr këtë barrë të rëndë e të pajustifikuar të palës kërkuese.
    13 Dr. Saraci P dhe Saraci S. “ Financial assessment of the decisions of the restitution-compensation of property rights in
    Albania under the decision of the European Court of Human Rights (Manushaqe Puto and others against Albania)”
    mbajtur në 2-th International Conference “ Research and education in natural Sciences Rens2013”
    14
    “Theory and Practice of the European Convention on Human Rights” – Fourth Edition, Intersentia 2006, fq. 879.
    15Cështja “Manushaqe Puto e të tjerë kundër Shqipërisë” datë 31.07.2012§167
    11
    V. KONKLUSIONE
    Në përfundim të argumentimit të kësaj kërkese kërkojmë që Gjykata Kushtetuese:
42. Të deklarojë të bazuara ankesat e palës kërkuese lidhur me papajtueshmërinë e neneve
    nr.6/1 (b), 7/2 (a), (b), të Ligjit nr. 133/15 datë 5.12.2015 “Për Trajtimin e Pronës dhe
    Përfundimin e Procesit të Kompensimit të Pronave”, me Preambulën (pjesën relevante),
    Nenin 3, Nenin 4, Nenin 15, Nenin 17, Nenin 18 § (1), Nenin 41, Nenin 42, Nenin 131,
    Nenin 132, Nenin 134 § 1, Nenin 181 të Kushtetutës.
43. Të deklarojë të bazuara ankesat e palës kërkuese lidhur me papajtueshmërinë e neneve 6/1
    (b), 7/2 (a), (b), të Ligjit nr. 133/15 datë 5.12.2015 “Për Trajtimin e Pronës dhe
    Përfundimin e Procesit të Kompensimit të Pronave”me Nenin 1, Nenin 6 § (1) (pjesa
    relevante), Nenin 13, Nenin 14, Nenin 18, Nenin 41, Nenin 1 I Protokollit 1, Nenin 1 i
    Protokollit 12 të Konventës
44. Të deklarojë të bazuara ankesat e palës kërkuese lidhur me papajtueshmërinë e neneve 18
    pika (b) dhe (c) të VKM nr. 222 datë 23.03.2016 “ Për Trajtimin e Kërkesave Për Njohje
    të Pronës e Të Kompesimit të saj” dhe neneve 3 pika (b), dhe (c) (i,ii) të VKM nr. 223
    datë 23.03.2016 “Për Percaktimin e Rregullave dhe të Procedurave për Vlerësimin
    dheshpërndarjen e Fondit Financiar e Fizik per Kompensimin e Pronave”
45. Të shfuqizojë si të papajtueshme me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe
    Konventën Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut të Neneve nr.6/1,b,
    7/2 a, b, të Ligjit nr. 133/15 datë 5.12.2015 “Për Trajtimin e Pronës dhe Përfundimin e
    Procesit të Kompensimit të Pronave” si dhe të neneve 18 pika (b) dhe (c) të VKM nr.
    222 datë 23.03.2016 “ Për Trajtimin e Kërkesave Për Njohje të Pronës e Të Kompesimit
    të saj” dhe neneve 3 pika (b), dhe (c) (i,ii) të VKM nr. 223 datë 23.03.2016 “Për
    Percaktimin e Rregullave dhe të Procedurave për Vlerësimin dheshpërndarjen e Fondit
    Financiar e Fizik per Kompensimin e Pronave”
    VI DOKUMENTA BASHKËLIDHUR
46. Prokurë Përfaqësimi
47. Akti i themelimit të Shoqatës
48. Vendim Nr.2941 datë 26.10.2010 i Gjykatës së Rrethit Tiranë
49. Fletore Zyrtare Nr. 255 datë 8.2.2016
50. Fletore Zyrtare Nr. 50, datë 4.4.2016
51. Dr. Petër Saraci dhe Suzana Saraci (MFK), Studim
    

Subjekti Kërkues: Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi”, Adresa: Kutia Postare 8195, Rruga
“Qemal Stafa”, God 13, Shkalla 1, Ap 49, Tiranë.
Përfaqësuar prej: Av. Suela Mëneri, Nr Liç 8079, Anëtare e Dhomës së Avokatisë Tiranë, Rruga
“Islam Alla”, God 67, Kati II, Dera 1, Tiranë – e autorizuar (autorizimi bashkëlidhur).
Subjekte të Interesuara:
Kuvendi i Shqipërisë, Adresa: Rruga “George W. Bush”, Kutia Postare 1010, Tiranë
Ministria e Drejtësisë, Adresa: Bulevardi “Zogi I”, Tiranë, Kutia Postare 1000, Tiranë
Objekti Kërkesës:
Shfuqizimi si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe Konventën
Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut i VKM-së nr. 89 datë 03.02.2016 “Për
miratimin e hartës së vlerës së tokës në Republikën e Shqipërisë.”
Baza ligjore:
Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë – Preambula, Neni 17.2, Neni 41, Neni 42 (1), Neni 131, Neni
134 h, Neni 181.
Konventa Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut – Neni 1, Neni 41, Neni 46, Neni
1 i Protokollit 1.
VKM nr. 658 datë 26.09.2012 “Për miratimin e metodologjisë për vlerësimin e pronave të
paluajtshme në Republikën e Shqipërisë”
I. RRETHANAT

1. Me datë 10.11.2015, në cështjen “Sharra dhe të tjerë kundër Shqipërisë” GJEDNJ vendosi
   përcaktimin e dëmit monetar të dëmshpërblimit në bazë të hartave për vlerësimin e pronës së
   vitit 2008, duke hedhur poshtë argumentat e qeverisë shqiptare mbi aplikimin e hartave të
   vlerësimit të pronës së vitit 2014.
2. Me datë 05.02.2016 u shfuqizuaVKM-ja nr. 514 datë 30.07.2014 “Për miratimin e vlerës së
   pronës për secilin qark të Republikës së Shqipërisë”.
3. Me po të njëjtën datë, në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës, të ligjit nr. 9235, datë
   29.07.2004” Për kthimin dhe kompensimin e pronës”, të ndryshuar, dhe në vijim të pikës 3,
   të vendimit nr. 658 datë 26.09.2012 “Për miratimin e metodologjisë për vlerësimin e pronave
   të paluajtshme në Republikën e Shqipërisë”, hyri në fuqi VKM- ja nr. 89 “Për miratimin e
   hartës së vlerës së tokës në Republikën e Shqipërisë”.
   3
4. Në muajin prill 2016, pra 1 muaj pas hyrjes në fuqi të VKM nr.89 të lartpërmendur, GJEDNJ
   në cështjen “Karagjozi etj kundër Shqipërisë”, “Alicka etj kundër Shqipërisë”, “Halimi etj
   kundër Shqipërisë” rikonfimoi përfundimin e dhënë në cështjet “Vrioni etj kundër Shqipërië”,
   “Manushaqe Puto kundër Shqipërisë”, “Sharra etj kundër Shqipërisë” se dëmi monetar do të
   përcaktohej duke u bazuar në hartat e vitit 2008.
   II. PRETENDIMET E PALËS KËRKUESE
5. Pala Kërkuese ankohet se hyrja në fuqi e VKM –së nr. 89 datë 03.02.2016 “Për miratimin e
   hartës së vlerës së tokës në Republikën e Shqipërisë” (më tej referuar si VKM-ja nr.89) ka
   vendosur mbi Palën një kufizim që tejkalon cakun e kufizimeve të parashikuara në KEDNJ të
   sanksionuara në nenin17(2) të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë duke cënuar si pasojë
   të drejtat e tyre themelore garantuar në nenin 41 dhe 42(1) të Kushtetutës si dhe në nenin 1
   Protokollin 1 dhe Nenin 6.1 të Konventës Evropjane për Drejtat e Njeriut (më tej: “KEDNJ”).
   III. ARGUMENTI I PRANUESHMËRISËDHE BAZUESHMËRISË SË
   PRETENDIMEVE
6. Sipas nenit 131 pika (c) të Kushtetutës, Gjykata Kushtetuese vendos për pajtueshmërinë e
   akteve normative të organeve qëndrore dhe vendore me Kushtetutën dhe me marrveshjet
   ndërkombtare. Gjithashtu, sipas nenit 134 pika 1 shkronja “h” të Kushtetutës, Gjykata
   Kushtetuese vihet në lëvizje ndër të tjera me kërkesë të organizatave.
7. Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” është regjistruar me Vendimin e Gjykatës së
   Rrethit Gjyqësor, Tiranë, nr. 2941 datë 26.10.2010 në regjistrin e organizatave jofitimprurëse. Në pikën 2 të vendimit në fjalë, Gjykata ve në dukje ndër të tjera, se
   “Shoqata…është organizatë jo qeveritare dhe jo-fitimprurëse, që ka si qëllim mbrojtjen e të
   drejtave të të shpronësuarve, duke nënkutpuar, jo vetëm të shpronësuarit, që janë janë
   zhveshur padrejtësissht nga prona prej vitit 1945 – 1990, por edhe ata që janë zhveshur
   padrejtësisht nga prona pas viteve ’90”.1
8. Për më tepër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj Nr. 43 datë 6.10.2011 ka deklaruar të
   pranueshme ankesat e Shoqatës Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” në vështrim të legjitimimit
   të kësaj të fundit për t’u ankuar lidhur me papajtueshmërinë e Ligjit nr 10308 datë 22.07.2010
   “Për disa shtesa dhe ndryshime në Ligjin nr 9235 datë 29.7.2004 “Për Kthimin dhe
   1Kopje e Vendimit në fjalë gjendet bashkëlidhur kësaj Kërkese.
   4
   kompensimin e Pronës”. Duke folur për legjitimimin e kërkesës së ngritur nga Shoqata në
   çështjen konkrete, Gjykata “… ka konsoliduar qendrimin e saj lidhur me rrethin e subjekteve
   që përfshihen në “organizata të tjera” të parashikuara në nenin 134, pika 1 shkronja “f”, të
   Kushtetutës, duke përfshirë ….dhe të tjera organizata (neni 9(2). Pra, Kushtetuta e ka lënë të
   hapur kuptimin që i duhet dhënë termit “organizatë’ edhe për grupime me qëllime të tjera të
   organizimit të individëve, me kushtin, që organizimi, programet dhe veprimtaria e tyre të
   përputhen me parimet demokratike të shtetit të së drejtës”2
9. Përveç sa u parashtrua më sipër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj nr. 1/2017 mbi
   kushtetuetshmërinë e ligjit nr. 133/2015 “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të
   kompensimit të pronave.” ka theksuar që organizata për të vënë në lëvizje Gjykatën “…duhet
   të provojë lidhjen e drejtpërdrejtë dhe të individualizuar që ekziston midis veprimtarisë së saj
   dhe normës që kundërshton. Interesi për të vepruar duhet të jetë i sigurt, i drejtpërdrejtë dhe
   vetjak.”3
10. Në po të njejtin vendim, Gjykata duke argumentuar legjitimitetin e Shoqatës” Pronësi me
    Drejtësi” ka theksuar se: “Në çështjen në shqyrtim para kësaj Gjykate 4 shoqatat kërkuese
    kanë në statutin e tyre si synim mbrojtjen e interesave të ish-pronarëve dhe përpjekjen për
    vendosjen në vend të së drejtës së pronës të shpronësuar ose konfiskuar nga regjimi komunist
    në Shqipëri…”4
11. Lidhur me rastin objekt kërkese, evidentohet se Shoqata, duke u bazuar në synimin parësor të
    mbrojtjes të së drejtës së pronës, ka konstatuar shpërpjestime të konsiderueshme ndërmjet
    hartave të vlerave të viteve 2008 e 2016. Kjo pasqyrohet edhe në tabelat bashkëlidhur kësaj
    kërkese, ku me marrjen në shqyrtim të vetëm 1520 vendimeve për qytetin eTiranës, rezulton
    se vlerësimi financiar i kalkuluar duke aplikuar metologjinë sipas VKM-së nr. 89 është disa
    herë më i ulët se vlerësimi financiar i përdorur nga GJEDNJ (me cmimin e 2008). Konkretisht,
    vetëm për 1520 vendimet e cituara, per qytetin e Tiranes, ku përfshihen vitet 1993-1995,
    diferenca e vlerave të hartave të lartpërmendura është rreth 242 milion euro në dëm të Palës
    Kërkues5
    .
12. Theksojmë se legjislacioni mbi të cilin është hartuar VKM-ja nr. 89 është ligji nr. 9235, datë
    29.07.2004” Për kthimin dhe kompensimin e pronës”të ndryshuar. Për më tej vërejmë
    gjithashtu se në kuadrin normativ relevant për VKM-në objekt kërkese rëndësi merr
    premabula e vendimit në fjalë, ku inter alia rikonfirmohet e pandryshuar vijimësia e VKM-se
    2Referuar mot a mot Vendimi i Gjykatës Kushtetuese Nr. 43, date 6.10.2011.
    3Referuar mot a motVendimi i Gjykatës Kushtetuese n.1 datëdatë 16.01.2017 § 14
    4Referuar mot a mot Vendimi i Gjykatës Kushtetuese n.1 datë 16.01.2017 § 14
    5 Tabela e vlerësimeve krahasuese, duke u referuar në Regjistrin elektronik të publikuar nga ATP në faqen zyrtare.
    5
    nr. 658 datë 26.09.2012 “Për miratimin e metodologjisë për vlerësimin e pronave të
    paluajtshme në Republikën e Shqipërisë”, (më tej referuar si VKM-ja nr.658).
13. Kjo metodologji parashikon vlerësimin e pronës sipas standartit ndërkombëtar ku evidenohen
    tre komponentë bazë: cmimi i tregut, lloji i pasurisë dhe qëllimi i përdormit të saj. Ajo synon
    të pasqyrojë vlerën e tregut të pasurive të paluajtshme, vit pas vit, duke iu referuar luhatjeve
    të tregut.Në pikën (2) të nenit (3) nënvizohet se vlera e pronës rezulton e barabartë me cmimin
    e kontratës së shitjes, vlerë e cila sipas pikës (3) të po të njëjtit nen, nxirret nga të dhënat
    zyrtare të kontratave të shitjes të regjistruara në Zyrën e Regjistimit të Pasurive të Paluajtshme.
14. Megjithatë zbatueshmëria e kësaj metodologjie në sistemin e brendshëm, është vënë në
    dyshim nga GJEDNJ në cështjen “Sharra etj kundër Shqipërisë”, ku Gjykata ka hedhur poshtë
    hartat e vlerave të vitit 2014, të hartuara mbi bazën e metodologjisë së lartpërmendur.
15. Në këtë cështje,Gjykata ka theksuar se në rastet e shpronësimeve të paligjshme, shuma e
    kompensimit duhet të korrespondojë me vlerën aktuale të pronës.Në fakt, lidhur me vlerën e
    tregut të kalkuluar në bazë të metodologjisë të parashikuar nga VKM nr. 658 (vijimësia e të
    cilës u konfirmua edhe nëpërmjet VKM-së nr.89 objekt Kërkese), GJEDNJ ka konstatuar si
    të bazura shqetësimet e parashtruara në seancën parlamentare të dates 7 maj 2012, ku u vërejt
    se shitblerjet e regjistruara në ZRPP, nuk reflektonin në përgjithësi vlerën reale të tregut, për
    sa kohë palët me qëllim shmangien e taksave, mund të bien dakord të mos pasqyrojnë në to
    vlerën reale të pronave.6
16. Pra, sikurse vërehet nga argumentimi i mësipërm cmimi i kontratave të shitjes, sipas nenit 3
    të metodologjisë nuk është në përputhje me nenin 41 të Konventës Europiane për të Drejtat e
    Njeriut.
17. Vëmë në dukje se përpjekjet e bëra nga pala shtetërore për të paraqitur të tjera harta të vlerës
    së pronës nga ato të vitit 2008 janë rrëzuar nga GJEDNJ, e cila i ka hedhur poshtë referencat
    e ndryshme nga ato të përcaktuara në cështjen “Vrioni etj kundër Shqipërise”.
18. Konkretisht,edhe në cështjen “Karagjozi etj kundër Shqipërisë” datë 7 prill 2016, 1 muaj pas
    hyrjes në fuqi te VKM-së objekt kërkese, përsëri GJEDNJ, ka aplikuar, lidhur me përcaktimin
    e dëmshpërblit monetar, hartat e vlerave të 2008.
19. Kjo tregon, se Gjykata i ka qëndruar bindjes së saj në cështjen “Vrioni etj k Shqiperisë” dhe
    në cështjen pilot “Manushaqe Puto etj kundër Shqipërisë” ku ka vërejtur se kompesimi lidhur
    me pronat e shpronësuara duhet të jetëi mjaftueshëm, i përshtatshëm dhe i drejtë.
20. Në fakt, GJEDNJ, po në cështjen “Vrioni etj kundër Shqipërisë” e ka elaboruar konceptin e
    shpërblimit të mjaftueshëm, të përshtatshëm dhe të drejtë duke vënë në dukje ndër të tjera se
    6Cështja “Sharra e të tjerë kundër Shqipërisë” datë 10.11.2015§ 86
    6
    cmimi i referencës i pasqyruar në hartat e vlerës së vitit 2008 ka reflektuar vlerën reale të
    tregut, të indeksuar edhe sipas interesave dhe inflacionit të kohës së miratimit të tij.
    7 Gjykata
    ka vërejtur gjithashtu se këto garanci kanë evituar çdo spekulim të vënë në dukje prej saj në
    kuadër të zbatimit të nenit 46 të Konventës.8
21. Ndërkohë, lidhur ngushtë me gjithshka u parashtrua më sipër,në cështjen “Sharra etj kundër
    Shqipërisë”GJEDNJ ka shprehur perpleksitetin e saj edhe përsa i përket uljes së cmimeve të
    referencës në zonat e qendrave urbane duke theksuar se “ …çmimet e pronës në disa qytete,
    veçanërisht në zonat të cilat po njohin një zhvillim relativisht në rritje, si për shembull qendra
    e Tiranës, kryeqytetit, kanë shënuar një rënie të ndjeshme…” prandaj ajo “…nuk është e bindur
    se ato reflektojnë në mënyrë objektive vlerën aktuale të tregut dhe se janë “të indeksuara me
    interesin dhe inflacionin” për të kompensuar dëmin të shkaktuar nga pamundësia për
    kompensim gjatë gjithë këtyre viteve.”
    9
22. Në analogji me sa më sipër vërehet se në hartën e vitit 2016 (për shembull10) në qytetin e
    Tiranës, në zonat kadastrale nr. 8150, nr 8160, nr. 8280, nr 8270, nr 8083, vlera e cmimit të
    kompensimit është rreth 2 herë më e vogël se ajo e parashikuar në hartat e vitit 2008, rënie
    kjo që ve në dyshim mjaftueshmërinë dhe përshtatshmërinë e kompensimit të pronarëve.
23. Në fakt, GJEDNJ i ka gjetur të pambështetura argumentat11 e palës shtetërore lidhur me rënien
    e vlerës së tregut të pronave sipas indikacioneve të hartës së vitit 201412, duke theksuar se
    propozimet e Qeverisë nuk rezultonin bindëse.
24. Pra, Gjykata ka përdorur vazhdimisht në vendimet e saj pasuese përllogaritjen e dëmit
    monetar mbi bazën e hartave të vlerësimit të vitit 2008, duke krijuar deri në këtë moment një
    jurisprudencë13 te konsoliduar përsa i përket cmimit të referencës.14
25. Sa më sipër, kujtomë se sipas nenit 17(2) të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë,
    kufizimet e parashikuara nga KEDNJ përfaqësojnë maksimumin e ndërhyrjeve të lejueshme
    7Cështja “Vrioni e të tjerë kundër Shqipërisë” datë 7.12.2010§ 37
    8
    Ibidem
    9
    Ibidem§ 87
    10Tabela bashkëlidhur.
    11 Cështja “Sharra e të tjerë kundër Shqipërisë” datë 10.11.2015 §70 Sipas Palës shtetërore: “Qeveria pranoi se hartat e
    vlerësimit të pronave, të vitit 2014 paraqisnin çmime më të ulëta reference sesa ato të vitit 2008. Një rënie e tillë mendohej
    sipas qeverise se shkaktohej nga kriza ekonomike në Europë, e cila kishte ndikuar edhe në tregun e pronës në Shqipëri
    dhe në metodologjinë e përmirësuar e cila po zbatohej në përputhje me standardet ndërkombëtare.”
    12Ibidem § 84.
    13Cështja “Sharra e të tjerë kundër Shqipërisë” datë 10.11.2015§ 81:”Në çështjen Vrioni dhe të Tjerët (kompensim i
    drejtë), cituar më sipër, Gjykata akordoi kompensim, bazuar në hartat e vlerësimit të pronës, miratuar në vitin 2008. Kjo
    mënyrë e përllogaritjes së dëmit monetar është zbatuar vazhdimisht në të gjitha gjykimet në vijim, miratuar nga Gjykata
    (shih Manushaqe Puto dhe të tjerët, cituar më sipër, § 125; Delvina kundër Shqipërisë (kompensim i drejtë), nr. 49106/06,
    § 17, 21 Maj 2013; Karagjozi dhe të Tjerët [Komiteti], cituar më sipër, §§ 63 dhe 65; Siliqi dhe të Tjerët [Komiteti], cituar
    më sipër, § 27; dhe Metalla dhe të Tjerët [Komiteti], cituar më sipër, § 37)”
    14Cështja “Sharra e të tjerë kundër Shqipërisë” datë 10.11.2015§ 81
    7
    në të drejtat themelore kushtetuese. Konkretisht neni 17(2) parashikon: “Këto kufizime nuk
    mund të cenojnë thelbin e lirive dhe të të drejtave dhe në asnjë rast nuk mund të tejkalojnë
    kufizimet e parashikuara në Konventën Europiane për të Drejtat e Njeriut.”
26. Gjithashtu nënvizojmë se sipas nenit 122 te Kushtetutës, Konventa është drejtëpërsëdrejti e
    zbatushme në sistemin tonë te brendshmëm dhe ka epërsi mbi ligjet e vendit që nuk pajtohen
    me të. Madje Konventa ka të njëjtën fuqi detyruese me Kushtetutën kur bëhet fjalë për
    kufizimet e të drejtave themelore kushtetuese.
27. E thënë kjo, sipas Palës Kërkuese lind nevoja e një ballafaqimi ose raporti ndërmjet VKM-së
    nr. 89 e cila rikonfirmon vlefshmërinë e metodologjisë dhe të drejtave minimale që sigurohen
    nga KEDNJ, të zbatueshme në sistemin tonë. Në këtë kontekst, theksojmë rëndësinë e vecantë
    që marrin vendimet e GJEDNJ përsa i përket përcaktimit të dëmit monetar të dëmshpërblimit
    në bazë të hartave për vlerësimin e pronës, si tek “Vrioni etj k Shqipërisë”, Manushaqe Puto
    k Shqipërisë” “Sharra etj k Shqipërise”. Kujtojmëse kontrolli i siguruar lidhur me zbatimin e
    Konventës Europiane për të Drejtat e Njeriut nëpërmjet GJEDNJ mbetet i një rëndësie
    thelbësore për të mos lejuar, që ky sistem të bjerë poshtë standartit minimal.
28. Në dritën e gjithë sa u parashtrua, vëmë në dukje se pajtueshmëria e VKM-së nr.89 me nenin
    41, nenin 42.1 të Kushtetutës duhet gjykuar në dritën e garancive të nenit 17.2 të saj si dhe në
    dritën e garancive të neneve relevante (neni 1 i Protokollit 1 dhe neni 6.1) të KEDNJ-së.
    IV KONKLUZIONE
29. Në vijim të sa u parashtrua në këtë kërkesë i kërkoj kësaj Gjykate të Nderuar:

• Të pranojë ankesat e palës kërkuese sa takon papajtueshmërisë së VKM nr. 89 me
  Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe me Konventën Europiane për të Drejat dhe
  Liritë Themelore të Njeriut;
• të deklarojë të bazuara ankesat e palës kërkuese lidhur me papajtueshmërinë e VKM-së
  nr. 89 me Preambulën, Nenin 17.2, Nenin 41, Nenin 42. (1) të Kushtetutës;

1. Të deklarojë të bazuara ankesat e palës kërkuese lidhur me papajtueshmërinë e VKM-në nr.
   89 me Nenin 1, Nenin 41, Nenin 46, Nenin 1 i Protokollit 1 të Konventës Europiane për të
   Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut.
2. Të shfuqizojë si të papajtueshme me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe Konventën
   Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut VKM-në nr. 89.
   VI DOKUMENTA BASHKËLIDHUR
3. Prokurë Përfaqësimi
   8
4. Akti i themelimit të Shoqatës
5. Vendim Nr.2941 datë 26.10.2010 i Gjykatës së Rrethit Tiranë
6. Fletore Zyrtare Nr. 14 datë 5.2.2016
7. Tabela e vlerësimeve krahasuese, duke u referuar në Regjistrin elektronik të publikuar nga
   ATP në faqen zyrtare

1
Subjekti Kërkues: Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi”, Adresa: Kutia Postare 8195, Rruga
“Qemal Stafa”, God 13, Shkalla 1, Ap 49, Tiranë.
Përfaqësuar prej: Av. Suela Mëneri, Nr Liç 8079, Anëtare e Dhomës së Avokatisë Tiranë, Rruga
“Islam Alla”, God 67, Kati II, Dera 1, Tiranë – e autorizuar (autorizimi bashkëlidhur).
Subjekte të Interesuara:
Këshilli i Ministrave, Adresa, Bulevardi “Dëshmorët e Kombit”, E 8527, Tiran2, KP No.1010
Ministria e Drejtësisë, Adresa: Bulevardi “Zogi I”, Tiranë, Kutia Postare 1000, Tiranë
Objekti Kërkesës:
Shfuqizimin si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe Konventën
Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut të VKM-së Nr. 222, datë
23.03.2016“Për trajtimin e kërkesave për njohje të pronës e të kompensimit të saj”
Shfuqizimin si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe Konventën
Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut të VKM-së Nr. 765, datë 20.12.2017
“Për disa ndryshime dhe shtesa në vendimin nr. 222, datë 23.3.2016, të Këshillit të Ministrave,
“Për trajtimin e kërkesave për njohje të pronës e të kompensimit të saj”
Baza ligjore:
Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë – Preambula, Neni4, Neni 17.2, Neni 41, Neni122, Neni 131,
Neni 134 h, Neni 181.
Konventa Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut – Neni 1, Neni 46, Neni 1 i
Protokollit 1, Neni 1 i Protokollit 12.
I. RRETHANAT
1 Më datë4 prill 20161 hyri në fuqi VKM-ja nr. 222, datë 23.3.2016 “Për trajtimin e kërkesave për
njohje të pronës e të kompensimit të saj”(më tej referuar si VKM nr. 222/2016).
2 Kjo VKM është hartuar në mbështetje të nenit 37 te Ligjit nr. 133/2015 “Për trajtimin e pronës dhe
përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”(më tej referuar si:“Ligji nr. 133/2015”)sipas të
cilitbrenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e ligjit, Këshilli i Ministrave nxjerr aktet e nevojshme
nënligjore në bazë dhe për zbatim të tij.2
1 Fletore Zyrtare nr. 50 dt 4 Prill 2016
2Neni 37 ligji nr. 133/2015 ““Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”
2
3 Me datë 22 Dhjetor 20173
, VKM-ja nr 222/2016 u ndryshua nga VKM-ja nr. 765, datë 20.12.2017
“Për disa ndryshime dhe shtesa në vendimin nr. 222, datë 23.3.2016, të Këshillit të Ministrave, “Për
trajtimin e kërkesave për njohje të pronës e të kompensimit të saj”. (më tej referuar si VKM nr.
765/2017). Edhe VKM-ja nr. 765 mbështetet tek e njëjta bazë ligjore, pra tek neni 37 i ligjit nr.
133/2015.
4Për qëllime të argumentimit të pretendimeve të subjektit kërkues në këtë kërkesë kushtetuese
VKM nr 222/2016 me ndryshimet e pësuara sipas VKM nr. 765/2017 do të citohet si:“VKM nr.
222/2016, e ndryshuar”.
5 VKM nr. 222/2016, e ndryshuar titullohet: “Për trajtimin e kërkesave për njohje të së drejtës së
kompensimit të pronave”. Kjo VKM strukturohet në 3 krerë: Kreu I “Mbledhja e akteve”; Kreu II
“Administrimi i akteve” dhe Kreu III “Përpunimi i Akteve”.
6 Këshilli i Ministrave ka transferuar në këtë VKM disa parashikime të Ligjit Nr. 133/2015.
Konkretisht:

• Neni 28.1 (a)(i), ii) dhe (iii)4
  i ligjit është trasferuar pothuajse mot a mot në nenin 25
  dhe 3 të
  VKM-së nr. 765;
• Neni 28.1 (b) (i), (ii), (iii)6
  i ligjit është trasferuar pothuajse mot a mot në nenin 167
  të VKMsë nr. 765;
  3Fletore Zyrtare n 226 dt 22.12.2017.
  4 Neni 28.1 (a) (i) (ii) (iii) i ligjit nr. 133/2015: i) formularin tip për aplikimin e kërkesave për njohje dhe kompensim, i
  cili duhet të jetë i nënshkruar nga subjekti i shpronësuar ose përfaqësuesi i tij me prokurë. Formulari tip përmban një
  paralajmërim, që ngarkon me përgjegjësi, sipas ligjit, subjektin kërkues, në rast të deklarimit të të dhënave të rreme apo
  depozitimit të dokumentacionit të falsifikuar; ii) dokumentacionin ligjor; iii) dokumentacionin hartografik, sipas
  kërkesave që do të përcaktohen për dorëzimin e tyre;
  5Neni 2 dhe 3 VKM nr. 765: Kërkesa e subjektit të shpronësuar, trashëgimtarëve të tij ligjorë ose përfaqësuesit me prokurë,
  duhet të jetë sipas formularit tip, bashkëlidhur këtij vendimi, për aplikimin e kërkesave për njohje e kompensim, i cili
  duhet të jetë i nënshkruar nga subjekti i shpronësuar ose përfaqësuesi i tij me prokurë. Formulari tip përmban një
  paralajmërim, që ngarkon me përgjegjësi sipas ligjit subjektin kërkues, në rast të deklarimit të të dhënave të rreme apo
  depozitimit të dokumentacionit të falsifikuar. 3. Dokumentacioni shoqërues, që vërteton pronësinë e subjektit të
  shpronësuar, përbëhet nga: a) dokumentacioni ligjor;b) dokumentacioni hartografik
  6Neni 28.1 (b) (i), (ii), (iii) i ligjit 133/2015 për kërkesat e paraqitura për trajtim, para hyrjes në fuqi të këtij ligji, dhe të
  patrajtuara me vendim, ATP-ja fillon menjëherë shqyrtimin e tyre si më poshtë: i) brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e
  këtij ligji, krijon regjistrin e kërkesave pa vendim, bazuar në rendin kronologjik të aplikimit të tyre, pranë strukturave
  përgjegjëse në kohën e dorëzimit të tyre, bazuar në nivel qarku; ii) brenda 90 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, nis
  procesin e njoftimit të subjekteve të shpronësuara për dokumentacionin që duhet plotësuar, në përputhje me kërkesat e
  përcaktuara me vendim të Drejtorit të Përgjithshëm të ATP-së, sipas prioritetit të përcaktuar në pikën 3, të nenit 15, të
  këtij ligji; iii) procedurat e mbledhjes, përpunimit dhe administrimit të akteve nga subjektet e shpronësuara, gjatë trajtimit
  të kërkesave, u nënshtrohen dispozitave të Kodit të Procedurave Administrative.
  7Neni 16 VKM nr. 765: Për kërkesat për njohje të drejte të paraqitur për trajtim para hyrjes në fuqi të ligjit nr. 133/2015,
  dhe për të cilat nuk ka një vendim, ATP-ja fillon menjëherë shqyrtimin e tyre, si më poshtë vijon: a) Brenda 30 (tridhjetë)
  ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji, krijon regjistrin e kërkesave pa vendim, bazuar në rendin kronologjik të aplikimit të
  tyre pranë strukturave përgjegjëse në kohën e dorëzimit të tyre, bazuar në nivel qarku. b) Brenda 90 (nëntëdhjetë) ditëve
  nga hyrja në fuqi e këtij ligji, nis procesin e njoftimit të subjekteve të shpronësuara për dokumentacionin që duhet
  plotësuar, në përputhje me kërkesat e përcaktuara me vendim të drejtorit të përgjithshëm të ATP-së, sipas prioritetit të
  përcaktuar në pikën 3, të nenit 15, të ligjit nr. 133/2015. c) Procedurat e mbledhjes, përpunimit dhe administrimit të akteve
  3
• Neni 28.38
  i ligjit është trasferuar pothuajse mot a mot në nenin 79
  të VKM-së nr. 765;
• Neni 28.410
  i ligjit është trasferuar pothuajse mot a mot në nenin 811
  të VKM-së nr. 765;
• Neni 36.112i ligjit është trasferuar pothuajse mot a mot në nenin 1213të VKM-së nr. 765
  7 Këshilli i Ministrave gjithashtu ka përfshirë në VKM nr. 222/2016, të ndryshuar disa parashikime,
  të cilat nuk janë pjesë e Ligjit nr 133/2015. Konkretisht:
• Subjektit kërkues duhet të dorëzojë në ATP veç dokumentacionit ligjor dhe hartografik, edhe
  çdo dokumentacion tjetër mështetës

1. Me termin “çdo dokumentacion tjetër mbështetës”
   kuptohet dokumentacioni që kërkohet gjatë shqyrtimit administrativ të kërkesës dhe mund të
   përbëhet nga dokumente të tilla, si: vërtetim për përfitim apo jo nga dispozitat ligjore për
   ndarjen e tokës bujqësore, deklarata noteriale, nëse subjektet e shpronësuara kanë përfituar
   apo jo nga dispozitat ligjore për ndarjen e tokës bujqësore, vendime të mëparshme kthimi ose
   kompensimi, të cilat tregojnë përfitime të mëparshme të subjekteve, dokumente apo vërtetime
   nga subjektet e shpronësuara gjatë trajtimit të kërkesave u nënshtrohen dispozitave të Kodit të Procedurave
   Administrative.
   8 Neni 28.3 i ligjit nr 133/2015: Çdo subjekt i shpronësuar ka të drejtë të pajiset nga zyra e protokollit të ATP-së me
   vërtetimin përkatës për numrin e protokollit të dosjes së regjistruar, që tregon edhe datën e dorëzimit të kërkesës e të
   dokumenteve të tij.
   9 Neni 7 VKm nr. 765: Çdo subjekt i shpronësuar ka të drejtë të pajiset nga zyra e protokollit të ATP-së me vërtetimin
   përkatës për numrin e protokollit të dosjes së regjistruar, që tregon edhe datën e dorëzimit të kërkesës e të dokumenteve
   të tij
   10Neni 28.4 iligjit nr. 133/2015: Kërkesat e subjekteve të shpronësuara, të cilat depozitohen nëpërmjet shërbimit postar
   dhe kanë mangësi në dokumentacionin shoqërues, gjë që e bën të pamundur vlerësimin e tyre, do t’i kthehen kërkuesit në
   adresën e dhënë, duke i kërkuar plotësimin e dokumentacionit në mënyrë të hollësishme. Kërkesa, së cilës i mungon
   adresa e saktë postare, vlerësohet jo e mirëqenë dhe riaktivizohet vetëm me interesimin e kërkuesit pranë zyrave të ATPsë. Në çastin e konstatimit, nga struktura përkatëse e ATP-së bëhet shpallja publike në mjediset e ATP-së dhe në njësitë
   e qeverisjes vendore, ku ndodhet prona, objekt pretendimi
   11 Neni 8 VKm nr. 765 : Kërkesat e subjekteve të shpronësuara, të cilat depozitohen nëpërmjet shërbimit postar dhe kanë
   mangësi në dokumentacionin shoqërues, gjë që e bën të pamundur vlerësimin e tyre, do t’i kthehen kërkuesit në adresën
   e dhënë, duke i kërkuar plotësimin e dokumentacionit në mënyrë të hollësishme. Kërkesa, së cilës i mungon adresa e saktë
   postare, vlerësohet jo e mirëqenë dhe riaktivizohet vetëm me interesimin e kërkuesit pranë zyrave të ATP-së. Në çastin e
   konstatimit, nga struktura përkatëse e ATP-së bëhet shpallja publike në mjediset e ATP-së dhe në njësitë e qeverisjes
   vendore, ku ndodhet prona, objekt pretendimi.
   12 Neni 36.1 ligjit nr. 133/2015: ATP-ja, në funksion të procesit të njohjes dhe kompensimit të pronës, bashkërendon
   veprimtarinë me Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, Agjencinë e Legalizimit dhe Urbanizimit të Zonave dhe
   Ndërtimeve Informale, Drejtorinë e Drejtimit të Pronës Publike, Avokaturën e Shtetit, Autoritetin Shtetëror për
   Informacionin Gjeohapësinor (ASIG), Arkivin e Shtetit, Arkivin Qendror Teknik të Ndërtimit, organet e pushtetit vendor
   dhe çdo institucion tjetër, veprimtaria e të cilit lidhet apo ka përgjegjësi për këtë proces. Çdo institucion shtetëror,
   veprimtaria e të cilit lidhet apo ka përgjegjësi për procesin e njohjes dhe kompensimit të pronës, është i detyruar të
   bashkëpunojë dhe të sigurojë pa tarifa dhe taksa informacionin apo dokumentacionin e kërkuar nga Agjencia, si dhe të
   raportojë arsyet e mospërmbushjes së një mase apo rekomandimi të kërkuar.
   13 Neni 12 VKM nr. 765:ATP-ja, në funksion të procesit të njohjes e të kompensimit të pronës, bashkërendon veprimtarinë
   me Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, Agjencinë e Legalizimit dhe Urbanizimit të Zonave dhe Ndërtimeve
   Informale, Drejtorinë e Drejtimit të Pronës Publike, Avokaturën e Shtetit, Autoritetin Shtetëror për Informacionin
   Gjeohapësinor (ASIG), Arkivin e Shtetit, Arkivin Qendror Teknik të Ndërtimit, organet e pushtetit vendor dhe çdo
   institucion tjetër, veprimtaria e të cilave lidhet apo ka përgjegjësi për këtë proces. Çdo institucion shtetëror, veprimtaria
   e të cilit lidhet apo ka përgjegjësi për procesin e njohjes e të kompensimit të pronës, është i detyruar të bashkëpunojë dhe
   të sigurojë pa tarifa dhe taksa informacionin apo dokumentacionin e kërkuar nga agjencia, si dhe të raportojë arsyet e
   mospërmbushjes së një mase apo rekomandimi të kërkua.
   14 VKM nr. 765, Neni 3 pika (c)
   4
   të tjera që tregojnë përfitime të mëparshme të përcaktuara në nenin 6, pika 6, e ligjit nr.
   133/2015, vërtetime apo certifikata nga zyrat e gjendjes civile apo çdo dokument tjetër që i
   shërben zgjidhjes sa më të drejtë të kërkesës që shqyrtohet15”;

• Harta me të dhënat topografike dhe hartografike të pronës së pretenduar, të pasqyruar në
  hartën aktuale dhe të konfirmuar nga institucioni, ku, sipas rastit, mund të jetë Zyra e
  Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme ose Drejtoria e Shërbimit Pyjor, ku ndodhet prona e
  pretenduar apo çdo institucion tjetër shtetëror, si dhe pozicionimi i pronës së pretenduar me
  inxhinier/gjeodet të licencuar, me përjashtim të rasteve kur pozicionimi i pronës është kryer
  me vendim gjykate të formës së prerë16
  .
• Në rastet kur ATP-ja konstaton mangësi në dokumentacionin shoqërues të kërkesës, subjektit
  të shpronësuar i kërkohet që, brenda 30 (tridhjetë) ditëve nga çasti i marrjes së njoftimit, të
  bëjë plotësimin e dokumentacionit të kërkuar. Në këtë rast, afatet ligjore të shqyrtimit të
  kërkesës pezullohen deri në momentin e plotësimit të dokumentacionit. Kur kërkesës i
  mungon adresa e saktë postare, njoftimi bëhet përmes shpalljes publike në mjediset e ATP-së
  dhe në njësitë e qeverisjes vendore, ku ndodhet prona, objekt pretendimi, si dhe në
  vendbanimin e subjektit apo trashëgimtarëve të tij. Njoftimi konsiderohet i kryer kur
  institucioni i njësisë së qeverisjes vendore konfirmon se shpallja është bërë për 30 ditë. Ky
  konfirmim bëhet pjesë e dosjes17
  ” ;
• Kur kërkesa dhe dokumentacioni bashkëlidhur praktikës, pas shqyrtimit, nuk janë nga ana
  formale në përputhje me kriteret e përcaktuara në këtë vendim, edhe pas kalimit të afatit për
  plotësimin e mangësive të saj, ATP-ja vendos mbi themelin e kërkesës mbi bazë të
  dokumenteve dhe informacionit që disponon18”;
• Dokumentacioni hartografik për pozicionin gjeografik të pronës, që i takon periudhës kohore
  sa më të përafërt me dokumentin ligjor, i cili përmban të dhëna pronësie, çdo të dhënë
  topografike e hartografike, do të administrohet dhe do të përpunohet (pozicionimi) nga
  inxhinieri gjeodet pranë ATP-së, pjesë e grupit të punës për shqyrtimin administrativ të
  kërkesës19;
• “ATP-ja kërkon nga autoritetet përkatëse, vendore dhe qendrore, informacion, nëse prona e
  pretenduar nga subjekti konsiderohet e zënë në kuptim të ligjit nr. 133/2015, nëse mbi të është
  miratuar leje ndërtimi, ose është dhënë ndonjë e drejtë tjetër në përputhje me legjislacionin në
  15 Po aty, Neni 5/2.
  16 Po aty, Neni 5.
  17 Po aty, Neni 6.
  18 Po aty, Neni 9.
  19 Po aty, Neni 11.
  5
  fuqi, apo nëse ka filluar procedura për dhënien e kësaj të drejte. Në çdo rast, ATP-ja kërkon
  informacion nga Agjencia Shqiptare e Zhvillimit të Investimeve dhe Agjencia e Trajtimit të
  Koncesioneve20”;
• ATP-ja, pas kontrollit, vlerësimit dhe shqyrtimit të kërkesave të paraqitura për njohje të së
  drejtës së kompensimit, merr vendim për pranimin ose rrëzimin e kërkesës. Në rast pranimi,
  ATP-ja, me të njëjtin vendim, përcakton edhe masën dhe mënyrën e kompensimit të saj, sipas
  përcaktimeve të vendimit nr. 223, datë 23.3.2016, të Këshillit të Ministrave. Vendimi i ATPsë për njohjen e së drejtës për kompensim fizik, regjistrohet në Zyrën e Regjistrimit të
  Pasurive të Paluajtshme21”.
  8 Ndërkohë Ligji nr 133/2015 ka autorizuar Këshillin e Ministrave shprehimisht që:
• të përcaktojë fondin fizik të pronave të vënë në dispozicion për kompensimin fizik të
  subjekteve të shpronësuara që disponojnë vendime përfundimtare për kompensim.22;
• të përcaktojë rregullat dhe procedurat për zbatimin e nenit 14 “Raste të tjera të kompesnimit
  fizik”
  23;
• të përcaktojë rregullat e krijimit, mbajtjes dhe administrimit të regjistrit, me propozim të ATPsë24;
• të përcaktojë territoret turistike, për efekt të zbatimit të ligjit 133/201525;
• të përcaktojë me propozim të Ministrit të Financave, në bazë të të ardhurave të arkëtuara nga
  trasferimi i pronësisë së parcelës ndërtimore sipas ligjit n.9482 date 3.4.2006 “Për
  legalizimin, urbanizmin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje” të ndryshuar, shumën në
  dispozicion të subjekteve si dhe shtrirjen kohore të përfitimit të kësaj shume26;
• të përcaktojë, brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e ligjit, listën e dokumenteve të nevojshme
  për procesin e trajtimit të pronës, sipas ligjit27;
• të përcaktojë, brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e ligjit, ngritjen e një komisioni me përbërje
  ndërinstitucionale, i kryesuar nga Zëvendëskryeministri, me përfaqësim nga Ministria e
  Drejtësisë, Ministria e Zhvillimit Urban, Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë
  dhe Sipërmarrjes, Ministria e Mbrojtjes, Ministria e Bujqësisë, Zhvillimit Rural dhe
  Administrimit të Ujërave, Ministria e Punëve të Brendshme, Ministria e Mjedisit. Komisioni
  20 Po at, Neni 15.
  21 Po aty, Neni 18
  22Neni Neni 12.1 (a) i Ligjit 133/2015 “ Për trajtimin e pronës dhe procesin e kompensimit të pronave”
  23Po aty, Neni 14.5
  24Po aty, Neni 16.1
  25Po aty, Neni 21.5
  26Po aty, Neni 24.5
  27Po aty, Neni 26.2
  6
  administron punën për identifikimin e pronës shtetërore që mund të kalojë dhe të bëhet pjesë
  në Fondin e Kompensimit të pronave. Për më tepër ky nen, autorizon Këshillin e Minstrave
  që të përcaktojë organizimin dhe funksionimin i këtij procesi e për ngritjen e komisionit28;
• të përcaktojë mënyrën e organizimit dhe e funksionimit të ATP-së, brenda 1 muaji nga hyrja
  në fuqi ligjit29;
• te përcaktojë rregulla të hollësishme për procedurën e bashkëpunimit dhe të bashkërendimit
  të veprimtarisë së Agjencisë me institucionet e tjera shtetërore.30
  PRETENDIMET E SUBJEKTIT KËRKUES
  9Pala kërkuese pretendon se:
  VKM nr. 222/2016, e ndryshuar kufizon të drejtën e saj për gëzimin paqësor të pronës (garantuar
  në Nenin 41, Nenin 42.1 të Kushtetutës dhe Nenin 1 të Protokollit 1 të KEDNJ-së), të drejtën e
  saj për proces të rregullt (garantuar në Nenin 42 të Kushtetutës dhe Nenin 6.1 të KEDNJ-së) si
  dhe të drejtën e saj për mjete juridike efektive (garantuar në nenin 43 të Kushtetutës dhe Nenin
  13 të KEDNJ) në mënyrë të paligjshme, jo-proporcionale dhe të pabalancuar.
  PËR PRANUESHMËRINË E PRETENDIMEVE
  10Sipas nenit 134 pika 1 shkronja “h” të Kushtetutës , Gjykata Kushtetuese vihet në lëvizje ndër të
  tjera me kërkesë të organizatave.
  11Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” është regjistruar me Vendimin e Gjykatës së Rrethit
  Gjyqësor, Tiranë, nr. 2941 datë 26.10.2010 në regjistrin e organizatave jo-fitimprurëse. Në pikën 2
  të vendimit në fjalë, Gjykata ve në dukje ndër të tjera, se “Shoqata…është organizatë jo qeveritare dhe
  jo-fitimprurëse, që ka si qëllim mbrojtjen e të drejtave të të shpronësuarve, duke nënkutpuar, jo vetëm
  të shpronësuarit, që janë janë zhveshur padrejtësissht nga prona prej vitit 1945 – 1990, por edhe ata
  që janë zhveshur padrejtësisht nga prona pas viteve ’90”.
  12Për më tepër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj Nr. 43 datë 6.10.2011 ka deklaruar të
  pranueshme ankesat e Shoqatës Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” në vështrim të legjitimimit të kësaj
  të fundit për t’u ankuar lidhur me papajtueshmërinë e Ligjit nr 10308 datë 22.07.2010 “Për disa
  shtesa dhe ndryshime në Ligjin nr 9235 datë 29.7.2004 “Për Kthimin dhe kompensimin e Pronës”.
  Duke folur për legjitimimin e kërkesës së ngritur nga Shoqata në çështjen konkrete, Gjykata “… ka
  konsoliduar qendrimin e saj lidhur me rrethin e subjekteve që përfshihen në “organizata të tjera” të
  28Po aty, Neni 26.3
  29Po aty, Neni 26.5
  30Po aty, Neni 36. 2
  7
  parashikuara në nenin 134, pika 1 shkronja “f”, të Kushtetutës, duke përfshirë ….dhe të tjera
  organizata (neni 9(2). Pra, Kushtetuta e ka lënë të hapur kuptimin që i duhet dhënë termit “organizatë’
  edhe për grupime me qëllime të tjera të organizimit të individëve, me kushtin, që organizimi,
  programet dhe veprimtaria e tyre të përputhen me parimet demokratike të shtetit të së drejtës”
  13Përveç sa u parashtrua më sipër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj nr. 1/2017 mbi
  kushtetuetshmërinë e ligjit nr. 133/2015 “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të
  kompensimit të pronave.” ka theksuar që organizata për të vënë në lëvizje Gjykatën “…duhet të
  provojë lidhjen e drejtpërdrejtë dhe të individualizuar që ekziston midis veprimtarisë së saj dhe
  normës që kundërshton. Interesi për të vepruar duhet të jetë i sigurt, i drejtpërdrejtë dhe vetjak.”
  14Në po të njejtin vendim, Gjykata duke argumentuar legjitimitetin e Shoqatës” Pronësi me Drejtësi”
  ka theksuar se: “Në çështjen në shqyrtim para kësaj Gjykate 4 shoqatat kërkuese kanë në statutin e
  tyre si synim mbrojtjen e interesave të ish-pronarëve dhe përpjekjen për vendosjen në vend të së
  drejtës së pronës të shpronësuar ose konfiskuar nga regjimi komunist në Shqipëri…. Gjykata vlerëson
  se këto shoqata justifikojnë interesin e tyre për të filluar një kontroll kushtetues të ligjit, sipas nenit
  134/2 të Kushtetutës.”
  15Duke folur për zbatimin e këtyre parashikimeve në rastin konkret vërejmë, se VKM nr. 222/2016
  e ndryshuar mbështetet në nenin 37 të Ligjit nr 133/2015 të ciliti përket Vendimin nr 1/2017 i
  Gjykatës Kushtetuese i cituar në dy paragrafët e mësipërm
  16 Për më tepër Këshilli i Ministrave në kuadër të VKM-së nr. 222, të ndryshuar, sikurse u parashtrua
  edhe në prg 7-9 të Rrethanave, sa sipër ka miratuar një një sërë parashikimesh, të cilat ose nuk janë
  rregulluar fare në Ligjin nr.133/2015, ose shtojnë, apo pakësojnë fushën e zbatimit të neneve të
  caktuara të ligjit në fjalë. Këto tagre Këshilli i Ministrave, sikurse do argumentohet në vijim i ushtron,
  pa pasur asnjë autorizim të shprehur të Kuvendit të Shqipërisë në kuadër të Ligjit nr. 133/2015.
  17 Si pasojë e parashikimeve në fjalë subjekti kërkues detyrohet:
• të pozicionojë pronën e pretenduar, jo vetëm në hartën e Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të
  Paluajtshme, apo të Drejtorisë së Shërbimit të Pyjeve, por edhe në hartën e çdo institucioni
  tjetër shtetëror (shih nenin 5 pika (a) të VKM-së nr. 222/2016, të ndryshuar);
• të dorëzojë në Agjencinë e Trajtimit të Pronave (“ATP”) dokumenta të cilat ligji nuk i
  parashikon shprehimisht (shih nenin 3/c dhe nenin 5/1 të VKM-së nr 222/2016 , të ndryshuar);
• të kushtëzohet në njohjen e titullit të pronësisë edhe prej lejeve të ndërtimit të dhëna nga
  autoritetet në pronën e tij të origjinës, procedurave të filluara për pushtimin e tokës së vet të
  origjinës, pas hyrjes në fuqi të Ligjit 133/2015 (mbi bazën e 14 ligjeve të bashkëlidhura në
  8
  Aneksin 2 të ligjit në fjalë), apo prej fondeve të Agjencisë Shqiptare të Zhvillimit të
  Investimeve, Agjencisë së Turizmit dhe të koncesioneve, të cilat janë themeluar me ligje të
  miratuara, pas hyrjes në fuqi të Ligjit nr. 133/2015 (shih nenet 15 6ë VKM-së nr 222/2016, të
  ndryshuar);
• të kompensohet sipas parashikimeve të VKM-së nr 223/2016, i ndryshuar “Për përrcaktimin
  e rregullave dhe të procedurave për vlerësimin dhe ekzekutimin e vendimeve përfundimtare
  të kompensimit të pronës dhe shpërndarjen e fondit financiar e fizik për kompensimin e
  pronave” dhe jo sipas Ligjit nr 133/2015, në nenin 10/7 të të cilit parashikohet se: “subjektet,
  të cilat disponojnë një vendim përfundimtar për kompensim, përfitojnë kompensim nga nga
  fondi i kompensimit në masën dhe sipas mënyrës së përcaktuar në këtë ligj;
  18 Të gjitha këto parashikime të VKM-së nr 222/2016, të ndryshuar, të patrajtuara në Ligjin nr
  133/2015 e rëndojnë ndjeshëm pozitën e subjektit kërkues,i cili do tëtrajtohet me pronë, vetëm nëse
  ato nuk kategorizohen në pronat e caktuara në nenin 4 dhe nenin 25 të Ligjit nr 133/2015.

1. Në lidhje me afatet kohore vërehet se Kërkesa është depozituar brenda afatit ligjor 2 vjeçar të
   përcaktuar në nenin 50 të ligjit nr.8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e
   Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar. Referuar Nr. 222, datë
   23.03.2016“Për trajtimin e kërkesave për njohje të pronës e të kompensimit të saj”data e hyrjes së
   saj në fuqi është data 04.04.2016. Ndërkohë referuar VKM-ja nr. 765 dt 20.12.2017 VKM-së Nr. 765,
   datë 20.12.2017 “Për disa ndryshime dhe shtesa në vendimin nr. 222, datë 23.3.2016, të Këshillit të
   Ministrave, “Për trajtimin e kërkesave për njohje të pronës e të kompensimit të saj” data e hyrjes së
   saj në fuqi është data 22.12.2017.
2. Nuk vërehet ndonjë tjetër kërkesë procedurale në kuptim të nenit 134 pika 1 shkronja “h” të
   Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë dhe të nenit 31/a e vijues të ligjit nr.99/2016, siç janë psh
   detyrimi për paraqitjen e Kërkesës brenda afateve kohore të lejuara, detyrimi për të shteruar ndonjë
   tjetër mjet juridik, ankesat anonime, a ankesat e njëjta në thelb, abuzimi me të drejtën e ankimit, të
   cilat do të bëheshin pengesë për pranueshmërinë e ankesave të palës kërkuese. Prandaj, kërkojmë prej
   Gjykatës Kushtetuese që t’i deklarojë të pranueshme pretendimet e ngritura në këtë kërkesë në kuptim
   të nenit 32 të Ligjit Nr.8577, Datë 10.2.2000 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatës
   Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar, dhe neneve të tjera relevante të zbatueshme
   për këtë aspekt të pranueshmërisë
3. Në vështrim të sa u parashtruara më sipër këtkojmë, që Gjykata të deklarojë të pranueshme
   pretendimet e palës kërkuese dhe t’i gjykojë ato në themel.
   9
   PËR THEMELIN E PRETENDIMEVE
   22 VKM-ja nr 222/2016, e ndryshuar, sikurse u argumentua në prg 16-18 më sipër kufizon të drejtën
   e palës kërkuese për proces të rregullt dhe mjete jurdike efektive, sepse që kërkesat e saj për njohje
   dhe ktuhim, apo kompensim prone të mund të trajtohen nga Agjencia, duhet që jo vetëm të plotësojnë
   kushtet e ligjit nr 133/2015, por tashmë edhe kushtet e reja të parashikuara në atë VKM.
   23 Referuar jurisprudencës relevante të GJEDNJ-së kur kjo Gjykatë identifikon, se pala shtetërore ka
   ndërhyrë në një të drejtë të parashikuar në Konventë – siç janë në rastin konkret e drejta për një proces
   të rregullt neni 6 §1 i Konventës, e drejta për mbrojtjen e pronës neni 1 Protokolli 1 i Konventës, e
   drejta për mjete juridike efektive neni 13 i Konventës, e drejta për ndalimin e diskriminimit neni 14 i
   Konventës dhe neni 1 i Protokollit 12 të Konventës – ajo kryen hetime të mëtejshme për të vlerësuar,
   nëse një ndëhyrje e tillë mund të justifikohet, duke u mbështetur në disa strandarte të parashikuara në
   Konventë dhe të përpunuara në jurisprudencën e saj31. Sipas standartit të parë kërkohet që ndërhyrja
   të jetë e ligjshme32. Sipas standardit të dytë kërkohet që ndërhyrja të ndjekë një qëllim legjitim, i cili
   përshkruhet në mënyrë shteruese në nenet respektive për çdo të drejtë të garantuar në Konventë, që
   shoqërohet me një klauzolë kufizuese33. Së treti kërkohet, që masat ndërhyrëse të vlerësohen si të
   nevojshme në një shoqëri demokratike34
   .
   Lidhur me standardin e ligjshmërisë së kufizimeve të të drejtave të parashikuara në Konventë,
   jurisprudenca e GJEDNJ parashikon disa komponentë, që thuhen se lidhen ngushtësisht me nocionin
   e “cilësisë së ligjit”35. Konkretisht, rregullimet ligjore, që parashikojnë masa kufizuese duhet të jenë
   të aksesueshme për qytetarët, ç’ka nënkupton, se “ligji duhet të japë udhëzime të përshtatshme për
   qytetarët sa i takon zbatimit, sipas rrethanave të neneve që rregullojnë situata të caktuara”36. Në këtë
   pikë mjafton, që legjislacioni të jetë në dispozicion të qytetarëve bashkë me këshillat e ekespertëve
   ligjorë37
   .
   Së dyti, ligji duhet të formulohet në mënyrë të tillë që t’u mundësojë qytetarëve të shikojnë me
   preçizion, qëllimin dhe fushën e zbatimit të çdo parashikimi, me qëllim që ata të jenë në gjendje të
   rregullojnë siç duhet sjelljet e tyre. Gjykata ka vënë në duke se: “qytetarëve duhet t’u jepet mundësia
   31Van Dijk and Van Hoof – Theory and Practice of the European Convention on Human Rights, Antwerpen – Oxford
   2006, fq. 334.
   32 Po aty fq 336.
   33 Po aty fq 339.
   34 Po aty fq 340.
   35 Silver Etj k. Mbretërisë së Bashkuar, Vendim i datës 25 Mars 1983 §86-88; Rekvenyi k. Hungarisë, Vedim i datës 20
   Maj 1999 §24, etj.
   36 Larissis Etj k. Greqisë, Vendim i datës 24 Shkurt 1998 § 40; Landvreugd k. Hollandës, Vendim i datës 4 Qershor 2002,
   § 54.
   37 Sunday Times k. Mbretërisë së Bashkuar, Vendim i datës 26 Prill 1979.
   10
   – qoftë edhe me këshillim të përshtatshëm – të parashikojnë, në një masë që është e arsyeshme në
   prani të rrethanave, pasojat që pas-sjell një sjellje e caktuar38”. Testi i parashikueshmërisë, ose
   preçizionit është një garanci për qytetarët, nëpërmjet të cilit kërkohet që legjislacioni të jetë
   “mjaftuehsmërisht i qartë” dhe prçiz, me “indikacione të mjaftueshme” sa i takon zbatueshmërisë së
   masave me karakter kufizues39
   .
   Së treti, standardi i ligjshmërisë kërkon që të ofrohen garanci të përshtatshme kundër abuzimeve duke
   caktuar me qartësi kufijtë e shtrirjes së diskrecionit të autoriteteve dhe rrethanat në të cilat do
   ushtrohet ky diskrecion40. Këto dy kushte analizohen duke pasur parasysh qëllimin legjitim të masës
   kufizuese, me qëllim që individit t’i sigurohet mbrojtje e përshtatshme prej ndërhyrjeve arbitrare41
   .
   Testi i parashikueshmërisë, ose preçizionit shërben si një garanci vendimtare, kur vlerësohet nocioni
   i “vetë thelbit” të së drejtës për akses në gjykatë, sipas nenit 6 § 1 të Konventës42
   .
   Gjykata Europiane shumë rrallë ka konstatuar shkelje të Konventës duke i’u referuar “qëllimit
   legjitim43”. Kjo për arsye, se vlerësimi i këtij standardi zakonisht realizohet në bashkim me
   zbatueshmërinë e testit të proporcionalitetit si pjesë përbërëse e standartit të kufizimeve “të
   nevojshme në një shoqëri demokratike44”.
   Gjykata ka theksuar, se: “arsyet e sjella nga shtetet e paditura për të justifikuar ndërhyrjet (kufizimet)
   duhet të jenë “relevante dhe sufiçente45”. Testi i arsyeve relevante, i cili lidhet me standartin e qëllimit
   legjitim zakonisht mund të plotësohet pa vështirësi nga pala shtetërore46. Në ndryshim, testi i arsyeve
   sufiçente kërkon një analizë më të kujdesshme të faktorëve ku përfshihen natyra, ashpërsia dhe efektet
   e masave penguese in tandem me çdo dëm të pritshëm që i shkaktohet të drejtës së çdo qytetari47. Pra,
   testi i arsyeve sufiçente lidhet ngushtë me vlerësimin e proporcionalitetit të kufizimit. Nëse arsyet e
   kufizimit të sjella nga pala shtetërore nuk janë sufiçente, atëherë balanca proporcionale konsiderohet
   e prishur48
   .
   38Landvreugd k. Hollandës, Vendim i datës 4 Qershor 2002, § 54.
   39 Huvig k. Francës, vendimj i datës 24 Prill 1990 § 32.
   40 Valenzuela Contreras k. Spanjës, Vendim i datës 30 Korrik 1998 §§ 59 – 60.
   41 Olsson k. Suedisë, Vendim i datës 24 Mars 1988, § 61.
   42Pérez de Rada Cavanilles k. Spanjës, Vendim i datës 28 Tetor 1998 § 47.
   43Van Dijk and Van Hoof – Theory and Practice of the European Convention on Human Rights, Antwerpen – Oxford
   2006, fq 340.
   44 Po aty.
   45 Po aty, fq 341.
   46 Po aty.
   47 Po aty.
   48 Po aty, fq 342.
   11
   Përveç kufizimeve të parashikuara shprehimisht, fusha e zbatimit të të drejtave të garantuara në
   Konventë mund t’u nënshtrohet edhe kufizimeve të qenësishme49. Baza e kufizimeve të qenësishme
   nuk gjendet në ndonjë formulim tekstual, por sipas teorisë së “kufizimeve të qenësishme”, kufizimet
   që i bëhen disa të drejtave të parashikuara në Konventë nuk konsiderohen “ndërhyrje”, me arsyetimin,
   se ato janë të “rrënjosura” në fushën e zbatimit të garancive të këtyre të drejtave50. Ndonëse GJEDNJ
   nuk i zbaton gjërësisht kufizimet e qenësishme, përsëri ato gjenden të zbatuara në lidhje me të drejtën
   për akses në gjykatë sipas nenit 6 § 1 i Konventës, fjalisë së parë të nenit 1 Protokolli 1 të Konventës,
   nenit 13 të Konventës etj51
   .
   Sipas nenit 18 të Konventës shteteve u ndalohet të përdorin kufizimet e lejuara sipas Konventës për
   qëllime të ndryshme prej atyre që janë parashikuar. Thelbi i ankesave sipas nenit 18 të Konventës
   qëndron në të vlerësuarit se, në qoftë se supozohet që kufizimet – sipas shkaqeve të parashikuara në
   nenet relevante të Konventës – janë të justifikuara, a janë imponuar ato (kufizimet) me sinqeritet, në
   përputhje me shkakun e lejuar dhe jo për qëllime të tjera52
   . Gjykata e ka pranuar tashmë, se neni 18
   i Konventës nuk u referohet qëllimeve që shkelin të drejtat dhe liritë e garantuara në Konventë, por i
   referohet çdo qëllimi që është i ndryshëm prej qëllimeve për të cilat janë lejuar kufizimet e të drejtave
   dhe lirive të garantuara në Konventë53
   . Sipas nenit 18 kërkohen të përcaktohen motivet që kanë nxitur
   autoritetet për të marrë masat kufizuese të debatuara. Së dyti duhet provuar, se këto motive nuk janë
   në përputhje me qëllimet e kufizimeve të lejuara sipas çdo neni specifik të Konventës. Çështja e
   mirëbesimit/keqbesimit, ndonëse nuk është parashikuar shprehimisht në nenin 18 përfshihet në
   procesin e të vlerësuarit të ndërhyrjes, sipas këtij neni54. Neni 18 zbatohet edhe për kufizimet e
   qenësishme. Mungesa e kritereve të përpunuara sa i takon testit të kufizimeve të qenësishme, siç është
   psh testi i proporcionalitetit sugjeron që neni 18 mund të jetë një kriter i rëndësishëm për të vlerësuar
   masat kufizuese të lejuara si të qenësishme55
   .
   Kufizimet e imponuara prej VKM-së nr 222/2016 janë të paligjshme
4. Sikurse kuptohet nga përmbajtja e Ligjit nr. 133/2015, Kuvendi e ka autorizuar Këshillinn e
   Ministrave të miratojë një listë të dukumentave të nevojshme për procesin e trajtimit të pronës sipas
   49Van Dijk and Van Hoof – Theory and Practice of the European Convention on Human Rights, Antwerpen – Oxford
   2006, fq 343.
   50 Po aty.
   51 Po aty.
   52Van Dijk and Van Hoof – Theory and Practice of the European Convention on Human Rights, Antwerpen – Oxford
   2006, fq 1098.
   53 Po aty, fq 1099.
   54 Po aty, fq 1096.
   55 Po aty.
   12
   Ligjit nr. 133/201556, por nuk e ka autorizuar atë të rregullojë me Vendim të posaçëm trajtimin e
   kërkesave për njohje të së drejtës së kompensimit të pronave, sepse ky proces është rregulluar në
   mënyrë të hollësishme në vetë Ligjin nr 133/2015.
   23 VKM-ja nr 2222/3016, e ndryshuar mbështetet megjithatë në nenin 37 të Ligjit n.133/2015, i cili
   në fakt nuk parashikon shprehimisht kompetencën e Këshillit të Ministrave për të miratuar ndonjë
   VKM, por ai parashikon afatet brenda të cilave Këshilli i Ministrave duhet të miratojë VKM-të për
   të cilat ai institucion është autorizuar shprehimisht nga Kuvendi.
   24 Do të ishte në këndvështrimin tonë në kundërshtim me hierkinë e burimeve kushtetuese dhe vetë
   parimin e ndarjes së pushteteve nëse, përmbajtja e nenit 37 të ligjit nr.133/2015 do të interpretohej si
   një leje që Kuvendi i jep Këshillit të Ministrave për t’a rregulluar ligjin në fjalë me VKM sa here
   Këshilli i Ministrave e konsideron të nevojshme.
   25 Gjithashtu, duke i‘u referuar nenit 17.1 të Kushtetutës, sipas të cilit kufizimet e të drejtave dhe
   lirive të parashikuara në Kushtetutë mund të vendosen vetëm me ligj për një interes publik ose për
   mbrojtjen e të drejtave të të tjerëve, nënvizojmë se detyrimi i imponuar nga Kushtetuta për të
   rregulluar kufizimet e të drejtave me ligj në kuptimin formal në rastin konkret mbetet i dyshimitë. E
   njëjta situatë aplikohet edhe në rastin e nenit 41.1 të Kushtetutës sipas të cilit ligji mund të parashikojë
   shpronësime ose kufizime në ushtrimin e së drejtës së pronës vetëm për interesa publikë. Pra, përsëri,
   tagrin për të ndërhyrë në të drejtën e pronës e ka vëtëm Kuvendi, dhe jo Këshilli i Ministrave.
   26 Edhe vetë parimi ligjshmërisë i parë në dritën e standardeve të parashikuara në Konventën
   Europiane të Drejtave të Njeriut dhe të përpunuara në jurisprudencën e GJEDNJ-së kërkon qëtë
   ofrohen garanci të përshtatshme kundër abuzimeve duke caktuar me qartësi kufijtë e shtrirjes së
   diskrecionit të autoriteteve dhe rrethanat në të cilat do ushtrohet ky diskrecion57
   .
   Kufizimet e imponuara me VKM-në 223/2016 e ndryshuar cënojnë parimin e sigurisë juridike
   27 VKM-ja objekt shqyrtimi duket se bie ndesh edhe me parimin e sigurisë juridike. Kujtojmë këtu
   se në vendimin n.1/2017 Gjykata Kushtetuese, duke analizuar konceptimin e parimit të sigurisë
   juridike ka theksuar se ky “parim kërkon domosdoshmërisht një formulim të qartë të normave ligjore,
   pasi një rregullim i pasaktë i normës ligjore, që i lë shteg zbatuesit për t’i dhënë asaj kuptime të
   ndryshme dhe me pasoja, nuk shkon në përputhje me qëllimin, stabilitetin, besueshmërinë dhe
   efektivitetin që synon vetë norma juridike.”58
   .
   56 Ligji nr 133/2015, Neni 26.2
   57ValenzuelaContreras k. Spanjës, Vendim i datës 30 Korrik 1998 §§ 59 – 60.
   58Gjykata Kushtetuese Vendim n.1/2017 paragrafi 24
   13
   28 Gjithashtu GJEDNJ ka theksuar në Vendimin Pilot për cështjen Manushaqe Puto Etj k. Shqipërisë
   se“duhen evituar ndryshimet e vazhdueshme legjislative59
   .
   29 Lidhur me kërkesën për evitimin e ndryshimeve të shpeshta ligjore, Departamneti i Zbatimit të
   vendimeve ka vënë në dukje se: “shumë elementë të procesit u janë lënë në kompetencë akteve
   nënligjore. Të tillë elementë janë: hartimi i formularëve standarte për aplikim dhe përcaktimi i
   dokumentave të nevojshëm; rregullat e organizimit dhe strukturimit të Agjensisë; rregullat dhe
   procedurat për kompensimit fizik si dhe caktimin e kushteve përzgjedhëse për kërkesat e
   pashqyrtuara. Transferimi i kaq shumë kompetencave nga Parlamenti tek qeveria duhet bërë në
   mënyrë të tillë që të mos cënohet parimi i sigurisë juridike, që qëndron në themelet e vlerësimeve të
   GJEDNJ-s
   60”.
   30 Vërehet qartë se Këshilli i Ministrave ka transferuar një numër të konsiderueshëm të
   parashikimeve të ligjit n.133/2015 në VKM-nën. 222/2016, i ndryshuar (shih më sipër paragrafin 6
   tek rrethanat), të cilat pas inkorporimit të tyre në VKM janë bërë objekt i modifikimeve, jo vetëm të
   Kuvendit, por tashmë edhe të Këshillit të Ministrave. Faktet e sjella më sipër (prg 16-18 ) provojnë
   se teksti i disa parashikimeve të ligjit është shtuar, apo pakësuar, ose është ndryshuar dukshëm
   konteksti i zbatimit të tyre.
   Kufizimet e imponuara prej VKM-së nr 222/2016 janë jo proporcionale dhe tëpabalancuara
   31 VKM-ja nr 222/2016, e ndryshuar i jep Agjencisë një diskrecion edhe më të gjerë se sa Ligji nr
   133/2015 për tëmbledhur, administruar dhe përpunuar aktet (shih prg 16-19) më sipër. Gjithashtu kjo
   VKM kushtëzon trajtimin e kërkeswave të palës kërkuese, shumica e të cilave presin me dekada në
   Agjenci me kritere të reja, të cilat në thelb lidhen me transferimin e pronës së tyre të origjinës tek
   personat e tretë privatë, sic janë ndërtuesit, investitorët, shoqëritë koncesionare, investitorët e turizmit.
   32 Cilatdo qofshin arsyet e zgjerimit të diskrecionit të ATP-së, apo kushtëzimit të trajtimit të
   kërkesave të palës kërkuese nga ana e Këshillit të Ministrave, kushtet e reja të impionuara me VKM
   59Prg. 110 i Vendimit – Gjykata çmon se Shteti i paditur duhet të marrë masa të përgjithshme prioritare, me qëllim sigurimin
   në mënyrë efektive të të drejtës për kompensim ndërsa vendos balancë të drejtë midis interesave të ndryshme në fjalë
   (shihni, për shembull Burdov (nr. 2), të cituar më lart, § 125). Në bazë të monitorimit nga Komiteti i Ministrave, Shteti i
   paditur mbetet i lirë të zgjedhë mjetet me të cilat do të përmbushë detyrimin e tij ligjor sipas Nenit 46 të Konventës, me
   kusht që këto mjete të jenë të pajtueshme me përfundimet e caktuara në vendimin e Gjykatës (shihni Scozzari dhe Giunta
   kundër Italisë [GC], nr. 39221/98 dhe 41963/98, § 249, GJEDNJ 2000-VIII). Gjykata vëren fillimisht se legjislacioni
   aktual mbi pronësinë është ndryshuar shpesh, të paktën shtatë herë gjatë periudhës 2004-2010. Ndërsa ndryshimet
   legjislative mund të reflektojnë një situatë të përmirësuar, kompleksiteti i dispozitave legjislative, ndryshimet e shpeshta
   të tyre, si dhe praktika e papajtueshme gjyqësore që rezulton nga to, do të kontribuojë në mënyrë të pashmangshme në një
   mungesë të përgjithshme të sigurisë juridike. Shteti i paditur duhet të shmangë ndryshimet e shpeshta të legjislacionit dhe
   të shqyrtojë me kujdes të gjitha implikimet ligjore dhe financiare përpara se të paraqesë ndryshime të mëtejshme.
   60 § 30 i Dokumentit Informues.
   14
   nr 222/2016 e ndryshuar vendosin mbi palën kërkuese një barrë jo proporcionale, pasi pala kërkuese
   duhet të akomodojë, jo vetëm palën shtetërore dhe palët e treta private, të cilat fitojnë precedencë mbi
   pronën e tyre të origjinës bazuar në 14 ligjet e rradhitura në Aneksin 2 të Ligjit nr 133/2015, por pas
   miratimit të VKM-së në fjalë ato duhet të akomodojnë edhe ndërtuesit, investitorët, shoqëritë
   koncesionare, të cilat fitojnë epërsi në pronën e tyre të origjinës.
   KONKLUZIONET
   33 Në tërësi të sa u parashtrua më sipër kërkojmë që Gjykata Kushtetuese:

• të deklarojë të pranueshme pretendimet e palës kërkuese;
• të deklarojë se VKM nr.222/2016, e ndryshuar bie ndesh me Nenin 41 të Kushtetutuës dhe
  Nenin 1 të Protokollit 1 të KEDNJ-së;
• të deklarojë se VKM nr.222/2016, e ndryshuar bie ndesh me Nenin 42 të Kushtetutuës dhe
  Nenin 6.1 të KEDNJ-së;
• të deklarojë se VKM nr.222/2016, e ndryshuar bie ndesh me Nenin 43 të Kushtetutuës dhe
  Nenin 13 të KEDNJ-së;
• të shfuqizojë VKM-në nr 222/2016 të ndryshuar
  DOKUMENTA BASHKËLIDHUR

1. Prokurë Përfaqësimi
2. Akti i themelimit të Shoqatës
3. Vendim Nr.2941 datë 26.10.2010 i Gjykatës së Rrethit Tiranë
4. Fletore Zyrtare nr. 50 dt 4 Prill 2016
5. Fletore Zyrtare n. 226 dt 22.12.2017
   Për Palën Kërkuese
   Av. Suela Mëneri

1
Subjekti Kërkues: Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi”, Adresa: Kutia Postare 8195, Rruga
“Qemal Stafa”, God 13, Shkalla 1, Ap 49, Tiranë.
Përfaqësuar prej: Av. Suela Mëneri, Nr Liç 8079, Anëtare e Dhomës së Avokatisë Tiranë, Rruga
“Islam Alla”, God 67, Kati II, Dera 1, Tiranë – e autorizuar (autorizimi bashkëlidhur).
Subjekte të Interesuara:
Këshilli i Ministrave, Adresa: Bulevardi “Dështmorët e Kombit”E 8527 Kutia Postare, 1010 Tiranë
Ministria e Drejtësisë, Adresa: Bulevardi “Zogi I”, Tiranë, Kutia Postare 1000, Tiranë
Objekti Kërkesës:
Shfuqizimin si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe Konventën Europiane
për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut të VKM-së nr. 223 datë 23.03.2016 “Për përcaktimin
e rregullave dhe të procedurave për vlerësimin dhe shpërndarjen e fondit financiar e fizik për
kompesimin e pronave”
Dhe
Shfuqizimin si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë dhe Konventën Europiane
për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut të VKM-së Nr. 766, datë 20.12.2017 “Për disa
ndryshime dhe shtesa në vendimin nr. 223, datë 23.03.2016, të Këshillit të Ministrave, “Për
përcaktimin e rregullave dhe të procedurave për vlerësimin dhe shpërndarjen e fondit financiar e
fizik për kompensimin e pronave”, Të ndryshuar”
Baza ligjore:
Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë – Preambula, Neni 4, Neni 17.1 Neni 17.2, Neni 41, Neni122,
Neni 131, Neni 134 h, Neni 181.
Konventa Europiane për të Drejtat dhe Liritë Themelore të Njeriut – Neni 6.1, Neni 13, Neni 1 i
Protokollit 1.
2
I. RRETHANAT

1. Në datë 4 prill 20161 hyri në fuqi VKM-ja nr. 223, datë 23.3.2016“Për përcaktimin e
   rregullave dhe të procedurave për vlerësimin dhe shpërndarjen e fondit financiar e fizik
   për kompesimin e pronave”.
2. Kjo VKM është hartuar në mbështetje të nenit 37 të Ligjit nr. 133/2015 “Për trajtimin
   e pronës dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”, nensipas të cilitbrenda
   6 muajve nga hyrja në fuqi e ligjit, Këshilli i Ministrave nxjerr aktet e nevojshme
   nënligjore në bazë dhe për zbatim të tij.2
3. Me datë 27 Dhjetor3
   , pas botimit në fletoren zyrtare, VKM-ja e lartëpërmendur u
   ndryshua nga VKM-ja nr. 766, datë 20.12.2017 “Për disa ndryshime dhe shtesa në
   vendimin nr. 223, datë 23.03.2016, të Këshillit të Ministrave, “Për përcaktimin e
   rregullave dhe të procedurave për vlerësimin dhe shpërndarjen e fondit financiar e fizik
   për kompensimin e pronave”, Të ndryshuar”
4. Edhe VKM-ja nr. 766 mbështetet tek e njëjta bazë ligjore, pra tek neni 37 i ligjit nr.
   133/2015.
5. Për qëllime të trajtimit të kësaj kërkese kushtetuese VKM-ja nr. 223 datë
   23.03.2016 ndryshuar me VKM-në nr. 766 datë 20.12.2017 do të citohet si VKM-ja
   n. 223/2016, e ndryshuar.
6. VKM-ja nr. 223/2016, e ndryshuar mban titullin “Për përcaktimin e rregullave dhe të
   procedurave për vlerësimin dhe ekzekutimin e vendimeve përfundimtare të
   kompensimit të pronës dhe shpërndarjen e fondit financiar e fizik për kompensimin e
   pronave”.
7. VKM-ja në fjalë, krijon një hierarki të mirëfilltë të formave të kompensimit, të
   përcaktuar në nenin 16/2 sipas të cilit prioritet i jepet kompensim fizik në ish-pronën e
   subjektit të shpronësuar, më pas kompensimit fizik nga fondi i tokës dhe së fundmi
   kompensimit financiar. Parashikohen gjithashtu rastet e kërkesave të veçanta për
   kompesim financiar dhe kompesimi fizik me ankand.
8. Hierarkia e formave të kompensimit në VKM rregullohet në Kreun III, dhe më në detaj
   nëKrerët e tjerë të aktit nënligjor, si ai për këkesat e veçanta për kompesimin financiar4
   ,
   1 Fletore Zyrtare nr. 50 dt 4 Prill 2016
   2Neni 37 ligji nr. 133/2015 ““Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”
   3 Fletore Zyrtare n. 230 dt 27.12.2017.
   4Kreu IV VKM-ja nr. 766, datë 20.12.2017
   3
   për kompesimin fizik në pronën e subjektit të shpronësuar5
   , për kompesimin fizik me
   ankand dhe me raste të tjera6
   , për kompesimin fizik me fondin e tokës
   7
   , për kompesimin
   financiar.8
9. Nëveçanti midis parashikimeve të VKM-sën. 223/2016, të ndryshuar spikasin një sërë
   risish, të cilat nuk parashikohen në ligj dhe që në vetvete kufizojnë edhe ato të drejta, që
   subjekteve u’a ka njohur vetë ligji.Konkretisht VKM-ja parashikon:

• të drejtën e ATP-sëqë kur e vlereson ajo të rëndësishme të bashkojë disa vendime
  përfundimtare të subjektit kërkues me qëllim ekzekutimi9
  ;
• shqyrtim administrativ në rastet kur ATP-ja vlerëson, se për ekzekutimin e vendimit,
  verifikimi shfaqet i nevojshëm10;
• perveç hierarkisë së mënyrave të kompesimit të cituar nëparagrafin 8, se në të gjitha
  rastet kur subjekti nuk përfiton kompesnim fizik në pronën e ish- subjektit të
  shpronësuar, ky i fundit përfiton kompensim financiar nga fondi financiar
  ikompensimit, deri në 20 % të vlerës totale të kompensimit financiar, por jo më
  shumë se 10 000 000 lekë dhe pjesa e mbetur kompesohet fizikisht nga fondi i tokës.
  ATP-ja kryen kompensimin financiar vetëm kur nuk është i mundur kompensimi në
  pronën e ish-subjektit të shpronësuar dhe kompesim fizik me fondin e tokës
  11;
• se ATP-ja kërkon nga autoritetet përkatëse vendore dhe qendrore informacion nëse
  mbi ish-pronën e njohur me vendim përfundimtar një subjekti të shpronësuar, që
  mendohet të parashikohet për kompensim fizik, është miratuar leje ndërtimi ose
  dhënë ndonjë e drejtë tjetër në përputhje me legjislacionin në fuqi, apo nëse ka filluar
  procedura për dhënien e kësaj të drejte. Në çdo rast, ATP-ja kërkon informacion nga
  Agjencia Shqiptare e Zhvillimit të Investimeve dhe Agjencia e Trajtimit të
  Koncesioneve12;
• të drejtën për aplikimin me kërkesë të vecantë, pa marrë parasysh rendin kronologjik
  të vendimit. Për më tëpër, parashikon në këto raste, ndarjen në këste të barabarta të
  vlerës, për subjektet që kërkojnë të kompesohen financiarisht brenda 3 vitesh dhe 5
  vitesh, përkatësisht, 3 këste nga 10%, për 3 vite, dhe 5 këste, nga 8% për 5 vite13;
  5Kreu IV/A VKM-ja nr. 766, datë 20.12.2017
  6KreuV Ibidem
  7Kreu VIIbidem
  8Kreu VII Ibidem
  9 Neni 2/1 Kreu I, Ibidem
  10 Neni 20 Kreu III Ibidem
  11Kreu III Ibidem
  12 Neni 17/2 Ibidem
  13Kreu IV Ibidem
  4
• përparësinë e kompesimin në pronën e subjektit të shpronësuar përkundrejt formave
  të tjera. Ndër të tjera parashikohet grupimi i vendimeve në bazë ish-pronari apo
  marrveshje të përbashkët të palëve për të proceduar me kompesim fizik në pronën
  e njohur. Në rastet kur pas aplimit të kësaj forme kompesimi mbetet ende vlerë për
  tu kompensuar, ai kryhet sipas hierarkisë së formave të kompensimit14;
• lidhur me Kompesimin fizik me ankand dhe me raste te tjera, të drejtën për
  pjesëmarrjen në proçedurën e ankandit, pa marrë parasysh rendin kronologjik të
  vendimit15;
• se kompesimi fizik nga fondi i tokës kryhet pasi ka përfunduar proçedura e
  kompensimit mbi pronën e njohur dhe subjekti nuk ka aplikuar për ankand. Për më
  tepër, ATP-ja merr kompetenca të reja për ti propozuar Këshillit të Ministrave prona
  që mund të përshihen në fondin e tokës. Me VKM përcaktohet edhe dokumentacioni
  i nevojshëm për kompesimin fizik të subjekteve16;
• lidhur me kompensimin financiar, se kjo formë kompensimi do të kryhet pasi të jenë
  ezauruar të gjitha mundësitë e përcaktuara në hierakinë e formave të kompesimit,
  nenin 1817 dhe pasi të mos jenë paraqitur kërkesa të veçanta për kompesim financiar
  dhe për ankand. Për më tepër, VKM-ja parashikon se në rastet kur subjekti do të
  trajtohet me kompesnim financiar (përjashtohet neni 18 dhe kërkesat e vaçanta)
  trajtimi do të kryhet me këste të barabarta brenda 10 viteve.

1. Nga ana tjeter, në VKM-nën. 223/2016, të ndryshuar janë transferuar nga Ligji n.
   133/2015 një sërë parashikimesh ligjore. Konkretisht:
2. Neni 6.1 (a) e (b)18
   i ligjit është trasferuar në nenin 3 (a) e (b)19 të VKM-së nr. 766.(shih
   ndryshimet në shenim fundor nr. 18 e nr. 19);
   14Kreu IV/A Ibidem
   15Kreu V Ibidem
   16Kreu VI Ibidem
   17 Neni18 VKM 766 datë 20.12.2017: Në të gjitha rastet kur subjekti nuk përfiton kompensim fizik sipas shkronjës “a”,
   të pikës 16/2, dhe ka një vendim përfundimtar, të vlerësuar financiarisht, përfiton kompensim financiar nga fondi financiar
   i kompensimit, derinë 20 % të vlerës totale të kompensimit financiar, por jo më shumë se 10 000 000 (dhjetëmilionë)
   lekë, sipas shkronjës “a”, të pikës 1, të nenit 8, të ligjit nr. 133/2015, dhe pjesa e mbetur nga vlerësimi i vendimit
   përfundimtar kompensohet fizikisht nga fondi i tokës
   18 Neni 6.1 (a) e (b) ligji 133/2015: “Për efekt të ekzekutimit, të gjitha vendimet përfundimtare për kthimin dhe
   kompensimin e pronës do t’i nënshtrohen vlerësimit financiar nga ATP-ja, si më poshtë: a) prona e njohur për kompensim
   vlerësohet në bazë të zërit kadastral që ka pasur në kohën e shpronësimit; b) prona e kthyer vlerësohet duke e përcaktuar
   atë nga diferenca, që do të rezultojë midis vlerës së saj, sipas zërit kadastral aktual, dhe vlerës së kësaj prone, sipas zërit
   kadastral në kohën e shpronësimi”
   19 Neni 3 (a) e (b) i VKM-së nr. 766 : “3. ATP-ja, për efekt të kompensimit dhe të ekzekutimit të vendimeve përfundimtare,
   vlerëson financiarisht vendimet, duke u bazuar në vlerat e përcaktuara në hartën e vlerës, dhe procedon, si më poshtë
   vijon: a) Vlerëson financiarisht pronën e njohur për kompensim, në bazë të zërit kadastral që ka pasur prona në kohën e
   shpronësimit, duke u bazuar në hartën e vlerës; b) Vlerëson financiarisht pronën e kthyer, të kompensuar fizikisht apo të
   përfituar në një nga mënyrat e tjera sipas legjislacionit për kthimin dhe kompensimin e pronave, duke përcaktuar
   5
3. Neni 6.220 i ligjit është trasferuar në nenin 3 (ç )21
   të VKM-së nr. 766
4. Neni 6.422 i ligjit është trasferuar në nenin 3 (dh)23 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet
   në shenim fundor nr. 22 e nr. 23);
5. Neni 6.624 i ligjit është trasferuar në nenin 425 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet në
   shenim fundor nr. 24 e nr. 25);
6. Neni 7.2 (a) e (b)26 i ligjit është trasferuar në nenin 4/1 (i) e (ii)27 të VKM-së nr. 766(shih
   ndryshimet në shenim fundor nr. 26 e nr. 27);
7. Neni 6.728 i ligjit është trasferuar në nenin 529 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet në
   shenim fundor nr. 28 e nr. 29);
   diferencën që do të rezultojë ndërmjet vlerës së saj sipas zërit kadastral aktual dhe vlerës së kësaj prone sipas zërit
   kadastral në kohën e shpronësimit;
   20 Neni 6.2 ligji 133/2015: Vendimet përfundimtare, që kanë të njohur vetëm të drejtën e kompensimit, vlerësohen
   financiarisht, sipas zërit kadastral që ka pasur prona në kohën e shpronësimit, sipas shkronjës “a”, të pikës 1, të këtij neni.
   21 Neni 3 (ç) i VKM-së nr. 766: “Për vendimet që kanë njohur vetëm të drejtën për kompensim, vlerësimi do të bëhet në
   bazë të zërit kadastral që ka pasur prona në kohën e shpronësimit, sipas shkronjës “a”, më sipër;
   22 Neni 6.4 ligji 133/2015 : “Vlerësimi për vendimin përfundimtar që ka njohur të drejtën e kompensimit bëhet duke
   marrë si referim zërin kadastral, sipas origjinës së pronës, që ndodhet më afër pronës që do të kompensohet, duke u bazuar
   në hartën e vlerës në kohën e hyrjes në fuqi të këtij ligji. Në rast se pranë pronës që do të kompensohet gjenden disa zëra
   kadastralë të njëjtë me atë të origjinës së pronës, me distancë të njëjtë dhe me vlera të ndryshme, atëherë për referim në
   përllogaritje merret zona që ka çmimin më të lartë”
   23 Neni 3 (dh): “Në rastet kur në hartën e vlerës mungon vlera e caktuar për zërin kadastral të origjinës, vlerësimi financiar
   i vendimit përfundimtar që ka njohur të drejtën e kompensimit bëhet duke marrë si referim vlera me të njëjtin zë kadastral,
   që ndodhet më afër pronës që do të kompensohet. Në rast se pranë pronës që do të kompensohet gjenden disa zëra
   kadastralë të njëjtë me atë të origjinës së pronës, me distancë të njëjtë dhe me vlera të ndryshme, atëherë, për referim në
   përllogaritje merret zona që ka çmimin më të lartë”
   24 Neni 6.4 ligji 133/2015: “Vlera e aksioneve, obligacioneve, kompensimit financiar apo çdo lloj kompensimi tjetër, duke
   përfshirë vlerën e pronës së përfituar nga dispozitat ligjore për ndarjen e tokës bujqësore, që subjekti apo trashëgimtarët
   e tij kanë përfituar më parë, zbritet nga shuma e përllogaritur për kompensim.”
   25Neni 4 i VKM-së nr. 766 :“Vlera e aksioneve, obligacioneve, kompensimit financiar apo çdo lloj kompensimi tjetër,
   duke përfshirë edhe vlerën e pronës së marrë sipas dispozitave për ndarjen e tokës bujqësore, që subjekti apo
   trashëgimtarët e tij kanë përfituar më parë, do të zbritet nga shuma e përllogaritur për kompensim. Për efekt të kësaj
   përllogaritjeje, vlerësimi i tokës bujqësore bëhet sipas hartës së vlerës së pronës”
   26 Neni 7.2 (a) e (b) ligji 133/2015 : Vlerësimi financiar i vendimeve përfundimtare për kompensim do të bëhet duke
   vlerësuar financiarisht pronën e njohur për kompensim, sipas nenit 6, të këtij ligji, në përputhje me procedurën e
   mëposhtme: a) nëse vlerësimi i pronës së kthyer me vendim përfundimtar rezulton se është më i madh sesa vlerësimi i
   tokës së njohur për kompensim, atëherë subjekti i shpronësuar konsiderohet i kompensuar; b) nëse vlerësimi i pronës që
   është njohur për kompensim është më i madh sesa vlerësimi i tokës së kthyer, atëherë subjektit i kompensohet diferenca,
   sipas përcaktimeve të këtij ligji;
   27 Neni 4/1 (i) e (ii) I VKM-së 766: “4/1 Pasi është bërë vlerësimi financiar i çdo vendimi përfundimtar, sipas pikave 2, 3
   dhe 4, të këtij vendimi, (mbi bazë ish-pronari), ATP-ja vepron, si më poshtë vijon: i) Nëse vlerësimi financiar i pronës që
   është njohur për kompensim sipas pikës 3, shkronja “a”, është më i madh se vlerësimi financiar i kryer sipas pikave 3,
   shkronja “b” dhe 4, të këtij vendimi, atëherë subjektit i kompensohet diferenca; ii) Nëse vlerësimi financiar i pronës që
   është njohur për kompensim sipas pikës 3/a, është më i vogël se vlerësimi financiar i kryer sipas pikave 3, shkronja “b”
   dhe 4, të këtij vendimi, atëherë subjekti konsiderohet i kompensuar.”.
   28 Neni 6.7 ligji 133/2015: “Për vendimet e kompensimit, të përcaktuara me vlerë dhe ende të paekzekutuara, nga periudha
   e njohjes së të drejtës për kompensim deri në marrjen e shpërblimit, subjektet e shpronësuara do të përfitojnë indeksimin,
   sipas vlerës zyrtare të inflacionit dhe interesin bankar, sipas mesatares vjetore të nxjerrë nga Banka e Shqipërisë në
   momentin e hyrjes në fuqi të këtij ligji.”
   29 Neni 5 VKM 766 : “Për vendimet përfundimtare që kanë njohur të drejtën e kompensimit, që janë të përcaktuara me
   vlerë dhe ende të pa ekzekutuara, ATP-ja do të bëjë vlerësim financiar të tyre, duke i shtuar vlerës së përcaktuar
   indeksimin sipas vlerës zyrtare të inflacionit dhe interesin bankar, bazuar në mesataren vjetore të nxjerrë nga Banka e
   Shqipërisë deri në datën 24.2.2016. ATP-ja kërkon pranë Bankës së Shqipërisë dhe INSTAT-it koeficientët përkatës të
   vlerave zyrtare të inflacionit dhe interesave bankare mesatare vjetore. “
   6
8. Neni 18.230 i ligjit është trasferuar në nenin 631 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet në
   shenim fundor nr. 30 e nr. 31);
9. Neni 16.132 i ligjit është trasferuar në nenet 7,9,33 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet
   në shenim fundor nr. 32 e nr. 33);
10. Neni 16.234 i ligjit është trasferuar në nenin 1035 dhe 12 të VKM-së nr. 766(shih
    ndryshimet në shenim fundor nr. 34 e nr. 35);
11. Neni 22.236 i ligjit është trasferuar në nenin 1437 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet në
    shenim fundor nr. 36 e nr. 37);
12. Neni 16.5 (a), (b) e (c)38 i ligjit është trasferuar në nenin 15 (a), (b) e (c)39
    të VKM-së
    nr. 766(shih ndryshimet në shenim fundor nr. 38 e nr. 39);
    30 Neni 18.2 ligji 133/2015: “. ATP-ja vijon procedurat për ekzekutimin e vendimit në pjesët që nuk kanë mbivendosje.
    Për pjesën që është me mbivendosje, Agjencia depoziton vlerën përkatëse në një llogari të veçantë bankare, e cila, pas
    zgjidhjes përfundimtare të mbivendosjes, i paguhet subjektit. Palët mund ta zgjidhin rastin me mbivendosje me
    marrëveshje me njëri- tjetrin ose në rrugë gjyqësore.
    31 Neni 6 i VKM-së nr. 766:” Në rastet kur evidentohen mbivendosje të së drejtës për kompensim ose mosmarrëveshje
    gjyqësore, ATP-ja vlerëson vendimin për kompensim dhe vijon procedurat për ekzekutimin e tij në pjesët që nuk kanë
    mbivendosje. Për pjesën që është me mbivendosje, agjencia depoziton vlerën përkatëse në një llogari të veçantë bankare
    të saj e cila, pas zgjidhjes përfundimtare të mbivendosjes, i paguhet subjektit sipas marrëveshjes noteriale midis palëve
    ose sipas vendimit gjyqësor për zgjidhjen e mosmarrëveshjes”
    32 Neni 16.1 ligji 133/2015: “1. ATP-ja, brenda një afati 6-mujor nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji, publikon regjistrin
    e të gjitha vendimeve që njohin të drejtën e kompensimit të pronës së subjekteve të shpronësuara. Regjistri duhet të
    përmbajë informacion për dokumentacionin që mungon në dosjen e vendimit. Regjistri bëhet publik në faqen zyrtare të
    ATP-së, në Buletinin e Njoftimeve Zyrtare dhe/ose në media. Rregullat e krijimit, mbajtjes dhe administrimit të regjistrit
    përcaktohen me vendim të Këshillit të Ministrave, me propozim të ATP-së”
    33 Neni 7; 9; 12 i VKM-së nr. 766: “neni7: “ATP-ja krijon regjistrin e vendimeve përfundimtare që njohin të drejtën e
    kompensimit të pronës për subjektet e shpronësuara. Formati i këtij regjistri është sipas formatit në aneksin nr. 1,
    bashkëlidhur këtij vendimi.”
    Neni 9: “Në këtë regjistër pasqyrohen mangësitë e dokumentacionit të administruar nga subjekti kërkues, i cili bëhet
    publik në faqen zyrtare të internetit të ATP-së, në Buletinin e njoftimeve zyrtare dhe/ose në media.”
    Neni 12: “Gjatë procesit të vlerësimit financiar të vendimeve përfundimtare të kompensimit, nëse konstatohen të meta në
    dokumentacionin e nevojshëm për të kryer këtë vlerësim, atëherë këto të meta pasqyrohen në regjistër dhe publikohen në
    faqen zyrtare të internetit të ATP-së dhe në Buletinin e njoftimeve zyrtare. Subjektet e interesuara mund të plotësojnë të
    metat e publikuara brenda afatit 6-mujor, nga data e publikimit”
    34 Neni 16.2 ligji 133/2015 “Subjektet e interesuara mund të plotësojnë dokumentacionin e nevojshëm për vlerësimin
    financiar të vendimit të kompensimit, brenda një afati prej 6 muajsh nga data e publikimit të regjistrit.”
    35 Neni 10 i VKM-së nr. 766: “Subjektet e interesuara, brenda një afati 6- mujor, nga data e publikimit të regjistrit, duhet
    të plotësojnë dokumentacionin e munguar, të publikuar nga ATP-ja, të nevojshëm për vlerësimin financiar të vendimit të
    kompensimit, si dhe mund të kontribuojnë e të plotësojnë informacionin e paraqitur në regjistër për vendimin përkatës.”
    36 Neni 22.2 ligji 133/2015: “2. Për pronat e paluajtshme, të zëna me objekte shtetërore, subjektet e shpronësuara kanë të
    drejtën e parablerjes mbi këto objekte kur ato të privatizohen. Subjektet e shpronësuara kanë të drejtë të heqin dorë nga e
    drejta e parablerjes përkundrejt kompensimit, sipas rregullave të përcaktuara në këtë ligj, brenda një afati 1-vjeçar nga
    publikimi i regjistrit, sipas këtij ligji. Ky afat është prekluziv.”
    37 Neni 14 i VKM-së nr. 766: “Në vendimet përfundimtare të kompensimit, ku është përcaktuar e drejta e parablerjes,
    subjektet kanë të drejtë të heqin dorë nga e drejta e parablerjes përkundrejt kompensimit, brenda një afati 1-vjeçar, nga
    data e publikimit të regjistrit.”
    38 Neni 16.5 (a), (b) e (c) ligji 133/2015: “5. Kompensimi i subjekteve fillon pasi vendimi i vlerësimit financiar bëhet
    përfundimtar. Ky vendim bëhet përfundimtar kur: a) ka kaluar afati i përcaktuar në pikën 3, të nenit 19, të këtij ligji, dhe
    nuk ka pasur ankim; b) Avokatura e Shtetit dhe subjektet e interesuara deklarojnë që nuk do të bëjnë ankim; c) ka ankim
    dhe është përfunduar shqyrtimi në gjykatat e të gjitha niveleve, duke përfshirë edhe Gjykatën e Lartë.”
    39 Neni 15 (a), (b) e (c) i VKM-së nr. 766: ” 15. Kompensimi i subjekteve fillon pasi vlerësimi financiar i pronës bëhet
    përfundimtar. Vlerësimi bëhet përfundimtar kur: a) ka kaluar afati 30-ditor i njoftimit përmes publikimit të vlerësimit
    7
13. Neni 17.140
    i ligjit është trasferuar në nenin 22 (a)41 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet
    në shenim fundor nr. 40 e nr. 41);
14. Neni 17.2 (a),(b) e (c)42 i ligjit është trasferuar në nenin 23(a),(b) e (c)43 të VKM-së nr.
    766;
15. Neni 17.244 i ligjit është trasferuar në nenin 2645
    të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet në
    shenim fundor nr. 44 e nr. 45);
16. Neni 17.346
    i ligjit është trasferuar në nenin 23 (c)47
    të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet
    në shenim fundor nr. 46 e nr. 47);
17. Neni 21.148 i ligjit është trasferuar në nje pjesë të nenit 26/349
    të VKM-së nr. 766(shih
    ndryshimet në shenim fundor nr. 48 e nr. 49);
    financiar, dhe nuk ka pasur ankim; b) subjektet e interesuara dhe Avokatura e Shtetit deklarojnë që nuk do të bëjnë ankim;
    c) ka ankim dhe është përfunduar shqyrtimi në gjykatat e të gjitha niveleve, duke përfshirë edhe Gjykatën e Lartë.”
    40 Neni 17.1 ligji 133/2015: “Nga fondi vjetor buxhetor i kompensimit financiar, referuar pikës 1, të nenit 11, të këtij ligji,
    jo më shumë se 1/3 e tij mund të përdoret për rastet e kërkesave të veçanta për kompensim financiar”
    41 Neni 22(a) VKM 766: “Nga çdo fond vjetor buxhetor i kompensimit financiar, jo më shumë se 1/3 e tij mund të përdoret
    për kërkesat e veçanta të kompensimit financiar”
    42 Neni 17.2 (a), (b) e (c) ligji 133/2015: “2. Subjektet, që shprehin vullnetin për t’u kompensuar financiarisht me kërkesë
    të veçantë, mund të përfitojnë nga ky fond, si më poshtë: a) kur subjekti kërkon të kompensohet financiarisht brenda 1
    viti, atëherë ai përfiton 20 për qind të vlerës së kompensimit dhe heq dorë nga pjesa tjetër e kësaj vlere; b) kur subjekti
    kërkon të kompensohet financiarisht brenda 3 vitesh, atëherë ai përfiton 30 për qind të vlerës së kompensimit dhe heq
    dorë nga pjesa tjetër e kësaj vlere; c) kur subjekti kërkon të kompensohet financiarisht brenda 5 vitesh, atëherë ai përfiton
    40për qind të vlerës së kompensimit dhe heq dorë nga pjesa tjetër e kësaj vlere.”
    43 Neni 23 (a), (b) e (c) i VKM-së nr. 766: “Subjektet që shprehin vullnetin për t’u kompensuar financiarisht me kërkesë
    të veçantë do të përfitojnë kompensim nga ky fond, sipas kësaj procedure:
    a) Kur subjekti kërkon të kompensohet financiarisht brenda 1 viti, atëherë ai përfiton 20% të vlerës së kompensimit dhe
    heq dorë nga pjesa tjetër e kësaj vlere; b) Kur subjekti kërkon të kompensohet financiarisht brenda 3 vjetësh, atëherë ai
    përfiton 30% të vlerës së kompensimit dhe heq dorë nga pjesa tjetër e kësaj vlere; c) Kur subjekti kërkon të kompensohet
    financiarisht brenda 5 vjetësh, atëherë ai përfiton 40% të vlerës së kompensimit dhe heq dorë nga pjesa tjetër e kësaj
    vlere”
    44Neni 17.2 ligji 133/2015: “Subjektet, që shprehin vullnetin për t’u kompensuar financiarisht me kërkesë të veçantë,
    mund të përfitojnë nga ky fond, si më poshtë”
    45 Neni 26 i VKM-së nr. 766: “Subjektet, të cilët disponojnë një vendim përfundimtar kompensimi, kanë të drejtë të
    aplikojnë me kërkesë të veçantë për kompensim financiar. ATP-ja vijon procedurat, duke shqyrtuar dhe verifikuar
    dokumentacionin, sipas formularit nr. 2, në aneksin nr. 3, bashkëlidhur këtij vendimi.”
    46 Neni 17.3 ligji 133/2015: “Prioritet për trajtim do të kenë kërkesat e bëra sipas shkronjës “a” ndaj kërkesave të bëra
    sipas shkronjave “b” e “c” dhe kërkesat sipas shkronjës “b” ndaj kërkesave, sipas shkronjës “c”, të pikës 2, të këtij neni.
    Në kërkesat sipas së njëjtës pikë, prioritet do të kenë vendimet përfundimtare që janë më të hershme.”
    47 Neni 23 (c): i VKM-së 766: “Prioritet do të kenë aplikimet që kërkojnë të kompensohen financiarisht brenda 1 viti, nga
    kërkesat për kompensim brenda 3 apo 5 vjetësh.”
    48Neni 21.1 i ligjit 133/2015: “1. Subjekteve të shpronësuara u njihet e drejta e pronësisë dhe u kompensohen pa kufizim
    fizikisht, brenda pronës së njohur, pronat e paluajtshme të lira, sipas përcaktimeve të këtij ligji, me përjashtim të tokës
    bujqësore, e cila kompensohet fizikisht deri në 100 ha.”
    49 Neni 26/3 VKm 766: “Subjekteve të shpronësuara u kompensohen pa kufizim fizikisht, brenda pronës së njohur, pronat
    e paluajtshme të lira, sipas përcaktimeve të ligjit, me përjashtim të tokës bujqësore, e cila kompensohet deri në 100 ha”
    8
18. Neni 21/550 i ligjit është trasferuar në nenin 26/551 të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet
    në shenim fundor nr. 50 e nr. 51);
19. Neni 21/652
    i ligjit është trasferuar në nenin 26/653
    të VKM-së nr. 766
20. Neni 21.854 i ligjit është trasferuar në nenin 26/755
    të VKM-së nr. 766
21. Neni 13.256 i ligjit është trasferuar në nenet 33, 34, 36/157
    të VKM-së nr. 766
22. Neni 14.158 i ligjit është trasferuar në nenin 3559
    të VKM-së nr. 766(shih ndryshimet
    në shenim fundor nr. 58 e nr. 59);
23. Neni 14.260
    i ligjit është trasferuar në nenin 3661 të VKM-së nr. 766
    50 Neni 21.5 i ligjit 133/2015: “U kompensohen fizikisht subjekteve të shpronësuara, sipas kritereve të këtij ligji, edhe
    pasuritë e paluajtshme, toka me vendndodhje brenda territoreve turistike, në rastet kur këto prona nuk janë të zëna, sipas
    përcaktimit të pikës 1,të nenit 25, të këtij ligji. Përcaktimi i territoreve turistike, për efekt të zbatimit të këtij ligji, bëhet
    me vendim të Këshillit të Ministrave.”
    51 Neni 26/5 VKm 766: “Subjekteve të shpronësuara u kompensohen fizikisht, sipas kritereve të ligjit 133/2015, edhe
    pasuritë e paluajtshme, toka me vendndodhje brenda territoreve turistike, në rastet kur këto prona nuk janë të zëna, sipas
    përcaktimit të neneve 4 dhe 25, pika 1, të ligjit”
    52 Neni 21.6 i ligji 133/2015: “ Subjekteve të shpronësuara u kompensohen fizikisht pronat e paluajtshme, në pronësi apo
    administrim të institucioneve shtetërore që janë jashtë destinacionit të veprimtarisë së tyre dhe nuk kryejnë funksion
    publik, si dhe në rastet kur këto prona nuk janë të zëna, sipas përcaktimit të pikës 1,të nenit 25, të këtij ligji”
    53 Neni 26/6 VKm 766: “Subjekteve të shpronësuara u kompensohen fizikisht pronat e paluajtshme, në pronësi apo
    administrim të institucioneve shtetërore, pas marrjes së konfirmimit nga ana e tyre, që këto prona janë jashtë destinacionit
    të veprimtarisë së tyre dhe nuk kryejnë funksion publik, si dhe në rastet kur këto prona nuk janë të zëna, sipas përcaktimit
    të neneve 4 dhe 25, pika 1, të ligjit nr. 133/2015.”
    54 Neni 21.8 i ligji 133/2015: “Subjektet e shpronësuara, pronat e të cilave janë përmbytur nga ndërtimi i hidrocentraleve,
    trajtohen sipas dispozitave të këtij ligji, me përjashtim të rasteve kur kanë përfituar sipas legjislacionit për shpronësimet
    për interes publik.”
    55 Neni 26/7 VKm 766 :” Subjektet e shpronësuara, pronat e të cilave janë përmbytur nga ndërtimi i hidrocentraleve,
    trajtohen sipas dispozitave të ligjit, me përjashtim të rasteve kur kanë përfituar sipas legjislacionit për shpronësimet për
    interes publik”
    56 Neni 13.2 i ligji 133/2015: “Nëse ankandi për shitjen e pronës nuk realizohet 2 herë radhazi për subjektet që disponojnë
    një vendim përfundimtar kompensimi, atëherë ATP-ja bën një ankand publik për shitjen e kësaj prone. ATP-ja realizon
    ankandin në përputhje me legjislacionin në fuqi për ankandin publik. ATP-ja, gjatë procedurave të ankandit, në asnjë rast
    nuk mund ta shesë pronën, pjesë e fondit të tokës, me një çmim më të ulët sesa vlerësimi fillestar i saj, i bërë sipas pikës
    2, të nenit 12, të këtij ligji.”
    57 Nenet 33, 34, 36/1 VKM 766: 33:” Nëse ankandi për shitjen e pronës nuk realizohet dy herë radhazi, për subjektet që
    disponojnë një vendim përfundimtar kompensimi, atëherë ATP-ja bën një ankand publik me procedurë të hapur për shitjen
    e kësaj prone, duke njoftuar çdo palë të interesuar për të marrë pjesë në ankand.”
    Neni34:” Rregullat që ndiqen për organizimin e procedurave të kompensimit fizik me ankand janë ato të përcaktuara në
    legjislacionin për “Ankandin Publik”, për sa nuk është përcaktuar ndryshe në ligjin nr. 133/2015, “Për trajtimin e pronës
    dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”
    Neni 36/1:” ATP-ja, gjatë procedurave të ankandit, në asnjë rast nuk mund ta shesë pronën, pjesë e fondit të tokës, me
    një çmim më të ulët se sa vlerësimi fillestar i saj.”
    58 Neni 13.2 i ligji 133/2015: “Në rast se pas ankandit publik, sipas përcaktimeve në nenin 13, të këtij ligji, prona nuk
    shitet, atëherë ajo përdoret për kompensimin fizik të subjekteve që disponojnë një vendim përfundimtar kompensimi”
    59 Neni 35 i VKM-së 766: “Në rast se pas ankandit publik prona, objekt i ankandit, nuk tjetërsohet, atëherë ajo përdoret
    për kompensimin fizik sipas përcaktimeve në kreun IV, të subjekteve që disponojnë një vendim përfundimtar
    kompensimi. Në rast se aplikuesi nuk fiton ose ankandi dështon, subjekti i rikthehet përsëri radhës së tij për kompensim,
    pavarësisht vlerësimit të kryer.”.
    60 Neni 14.2 i ligji 133/2015:” ATP-ja publikon në faqen e saj zyrtare dhe në Buletinin e Njoftimeve Zyrtare, për një
    periudhë 45-ditore, informacionin për pronën që do të përdoret për kompensim fizik dhe gjatë kësaj periudhe pret kërkesa
    nga subjektet që disponojnë vendim përfundimtar kompensimi. Në përfundim të afatit 45-ditor, ATP-ja, brenda 30 ditëve,
    shpall subjektin përfitues që ka aplikuar, sipas ofertës më të lartë ose, në raste kur ka oferta të barabarta, sipas prioritetit
    të përcaktuar në pikën 3, të nenit 15, të këtij ligji, dhe vijon procedurat për kompensimin fizik të subjektit përfitues.”
    61 Neni 36 VKM 766: “ATP-ja publikon në faqen e saj zyrtare, në Buletinin e njoftimeve zyrtare dhe/ose në një nga
    gazetat me shpërndarje në të gjithë territorin e Shqipërisë, për një periudhë 45-ditore, informacionin për pronën që do të
    9
24. Pra, gjithsej jane trasferuar rreth 24 nene të ligjit n.133/2015 në VKM-në objekt
    shqyrtimi. Një pjesë e parashikimeve të transferuara, sikurse vërehet në citimet e
    shënimeve fundore janë pakësuar, shtuar, ose ndryshuar në përmbajtje, ose në kontekst.
    II. PRETENDIMET E PALËS KËRKUESE
25. Pala kërkuese pretendon se:
    VKM nr. 223/2016, e ndryshuar kufizon të drejtën e saj për gëzimin paqësor të pronës
    (garantuar në Nenin 41, Nenin 42.1 të Kushtetutës dhe Nenin 1 të Protokollit 1 të KEDNJsë), të drejtën e saj për proces të rregullt (garantuar në Nenin 42 të Kushtetutës dhe Nenin
    6.1 të KEDNJ-së) si dhe të drejtën e saj për mjete juridike efektive (garantuar në nenin 43
    të Kushtetutës dhe Nenin 13 të KEDNJ) në mënyrë të paligjshme, jo-proporcionale dhe të
    pabalancuar.
    III. PRANUESHMËRIA E PRETENDIMEVE
26. Sipas nenit 134 pika 1 shkronja “h” të Kushtetutës , Gjykata Kushtetuese vihet në lëvizje
    ndër të tjera me kërkesë të organizatave.
27. Shoqata Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” është regjistruar me Vendimin e Gjykatës së
    Rrethit Gjyqësor, Tiranë, nr. 2941 datë 26.10.2010 në regjistrin e organizatave jofitimprurëse. Në pikën 2 të vendimit në fjalë, Gjykata ve në dukje ndër të tjera, se
    “Shoqata…është organizatë jo qeveritare dhe jo-fitimprurëse, që ka si qëllim mbrojtjen
    e të drejtave të të shpronësuarve, duke nënkutpuar, jo vetëm të shpronësuarit, që janë
    janë zhveshur padrejtësissht nga prona prej vitit 1945 – 1990, por edhe ata që janë
    zhveshur padrejtësisht nga prona pas viteve ’90”.
28. Për më tepër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj Nr. 43 datë 6.10.2011 ka deklaruar
    të pranueshme ankesat e Shoqatës Kombëtare “Pronësi me Drejtësi” në vështrim të
    legjitimimit të kësaj të fundit për t’u ankuar lidhur me papajtueshmërinë e Ligjit nr
    10308 datë 22.07.2010 “Për disa shtesa dhe ndryshime në Ligjin nr 9235 datë 29.7.2004
    “Për Kthimin dhe kompensimin e Pronës”. Duke folur për legjitimimin e kërkesës së
    ngritur nga Shoqata në çështjen konkrete, Gjykata “… ka konsoliduar qendrimin e saj
    përdoret për kompensim fizik dhe, gjatë kësaj periudhe, pret kërkesa nga subjektet që disponojnë vendim përfundimtar
    kompensimi. Në përfundim të afatit 45-ditor, ATP-ja, brenda 30 (tridhjetë) ditëve, shpall subjektin përfitues që ka
    aplikuar, sipas ofertës më të lartë ose, në raste kur ka oferta të barabarta, prioritet do të kenë vendimet përfundimtare që
    janë më të vjetra”
    10
    lidhur me rrethin e subjekteve që përfshihen në “organizata të tjera” të parashikuara në
    nenin 134, pika 1 shkronja “f”, të Kushtetutës, duke përfshirë ….dhe të tjera organizata
    (neni 9(2). Pra, Kushtetuta e ka lënë të hapur kuptimin që i duhet dhënë termit
    “organizatë’ edhe për grupime me qëllime të tjera të organizimit të individëve, me
    kushtin, që organizimi, programet dhe veprimtaria e tyre të përputhen me parimet
    demokratike të shtetit të së drejtës”
29. Përveç sa u parashtrua më sipër Gjykata Kushtetuese, në Vendimin e saj nr. 1/2017 mbi
    kushtetuetshmërinë e ligjit nr. 133/2015 “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e
    procesit të kompensimit të pronave.” ka theksuar që organizata për të vënë në lëvizje
    Gjykatën “…duhet të provojë lidhjen e drejtpërdrejtë dhe të individualizuar që ekziston
    midis veprimtarisë së saj dhe normës që kundërshton. Interesi për të vepruar duhet të
    jetë i sigurt, i drejtpërdrejtë dhe vetjak.”
30. Në po të njejtin vendim, Gjykata duke argumentuar legjitimitetin e Shoqatës” Pronësi
    me Drejtësi” ka theksuar se: “Në çështjen në shqyrtim para kësaj Gjykate 4 shoqatat
    kërkuese kanë në statutin e tyre si synim mbrojtjen e interesave të ish-pronarëve dhe
    përpjekjen për vendosjen në vend të së drejtës së pronës të shpronësuar ose konfiskuar
    nga regjimi komunist në Shqipëri…. Gjykata vlerëson se këto shoqata justifikojnë
    interesin e tyre për të filluar një kontroll kushtetues të ligjit, sipas nenit 134/2 të
    Kushtetutës.”
31. Duke folur për zbatimin e këtyre parimeve në rastin konkret vërejmë se VKM-ja nr.
    223/2016 e ndryshuar mbështetet në vetë nenin 37 të ligjit n.133/2015, shqyrtimit të të
    cilit i përket edhe vendimi i sipërcituar nr.1/2017 i Gjykatës Kushtetuese.
32. Për më tepër, Këshilli i Ministrave në kuadër të VKM-së nr. 223/2016, e ndryshuar (siç
    u cituanë paragrafët 9-18 dhe siç është argumentuar në vijim në paragrafët 46-50 dhe
    61-65 të kësaj kërkese kushtetuese) ka kushtëzuar procesin e vlerësimit financiar dhe
    kompensimit të palës kërkuese me kritere dhe procedura shtesë, të cilat, Kuvendi i
    Shqipërisë, jo vetëm nuk e ka autorizuar Këshillin e Ministrave shprehimisht t’i
    parashikojë, por përkundrazi, Kuvendi ka sanksionuar rregullimin e tyre, vetëm sipas
    kushteve të vetë Ligjit nr 133/2015 (shih nenin 10.7 të Ligjit nr. 133/2015).
33. Në lidhje me afatet kohore vërehet se Kërkesa është depozituar brenda afatit ligjor 2
    vjeçar të përcaktuar në nenin 50 të ligjit nr.8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe
    funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë” të ndryshuar.
    Referuar VKM –së nr. 223“Për përcaktimin e rregullave dhe të procedurave për
    vlerësimin dhe shpërndarjen e fondit financiar e fizik për kompesimin e pronave”, data
    11
    e hyrjes së saj në fuqi është data 04.04.2016. Ndërkohë referuar VKM-ja nr. 766 dt
    20.12.2017 “Për disa ndryshime dhe shtesa në vendimin nr. 223, datë 23.03.2016, të
    Këshillit të Ministrave, “Për përcaktimin e rregullave dhe të procedurave për vlerësimin
    dhe shpërndarjen e fondit financiar e fizik për kompensimin e pronave”, Të ndryshuar”
    data e hyrjes së saj në fuqi është data 27.12.2017.
34. Nuk vërehet ndonjë tjetër kërkesë procedurale në kuptim të nenit 134 pika 1 shkronja
    “h” të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë dhe të nenit 31/a e vijues të ligjit
    nr.99/2016, siç janë psh detyrimi për paraqitjen e Kërkesës brenda afateve kohore të
    lejuara, detyrimi për të shteruar ndonjë tjetër mjet juridik, ankesat anonime, a ankesat e
    njëjta në thelb, abuzimi me të drejtën e ankimit, të cilat do të bëheshin pengesë për
    pranueshmërinë e ankesave të palës kërkuese. Prandaj, kërkojmë prej Gjykatës
    Kushtetuese që t’i deklarojë të pranueshme pretendimet e ngritura në këtë kërkesë në
    kuptim të nenit 32 të Ligjit Nr.8577, Datë 10.2.2000 “Për Organizimin dhe
    Funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar, dhe
    neneve të tjera relevante të zbatueshme për këtë aspekt të pranueshmërisë.
    IV. THEMELI I PRETENDIMEVE
    Kufizimet e imponuara në VKM-nën.223/2016 e ndryshuar janë të paligjshme
35. Ligji nr 133/2015 ka autorizuar Këshillin e Ministrave shprehimisht që:

• të përcaktojë fondin fizik të pronave të vënë në dispozicion për kompensimin fizik të
  subjekteve të shpronësuara që disponojnë vendime përfundimtare për kompensim.62;
• të përcaktojë rregullat dhe procedurat për zbatimin e nenit 14 “Raste të tjera të
  kompesnimit fizik”
  63;
• të përcaktojë rregullat e krijimit, mbajtjes dhe administrimit të regjistrit, me propozim të
  ATP-së64;
• të përcaktojë territoret turistike, për efekt të zbatimit të ligjit 133/201565;
• të përcaktojë me propozim të Ministrit të Financave, në bazë të të ardhurave të arkëtuara
  nga trasferimi i pronësisë së parcelës ndërtimore sipas ligjit n.9482 date 3.4.2006 “Për
  62Neni Neni 12.1 (a) i Ligjit 133/2015 “ Për trajtimin e pronës dhe procesin e kompensimit të pronave”
  63Po aty, Neni 14.5
  64Po aty, Neni 16.1
  65Po aty, Neni 21.5
  12
  legalizimin, urbanizmin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje” të ndryshuar, shumën në
  dispozicion të subjekteve si dhe shtrirjen kohore të përfitimit të kësaj shume66;
• të përcaktojë, brenda 30 ditëve nga hyrja në fuqi e ligjit, listën e dokumenteve të
  nevojshme për procesin e trajtimit të pronës, sipas ligjit67;
• të përcaktojë, brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e ligjit, ngritjen e një komisioni me
  përbërje ndërinstitucionale, i kryesuar nga Zëvendëskryeministri, me përfaqësim nga
  Ministria e Drejtësisë, Ministria e Zhvillimit Urban, Ministria e Zhvillimit Ekonomik,
  Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes, Ministria e Mbrojtjes, Ministria e Bujqësisë,
  Zhvillimit Rural dhe Administrimit të Ujërave, Ministria e Punëve të Brendshme,
  Ministria e Mjedisit. Komisioni administron punën për identifikimin e pronës shtetërore
  që mund të kalojë dhe të bëhet pjesë në Fondin e Kompensimit të pronave. Për më tepër
  ky nen, autorizon Këshillin e Minstrave që të përcaktojë organizimin dhe funksionimin i
  këtij procesi e për ngritjen e komisionit68;
• të përcaktojë mënyrën e organizimit dhe e funksionimit të ATP-së, brenda 1 muaji nga
  hyrja në fuqi ligjit69;
• te përcaktojë rregulla të hollësishme për procedurën e bashkëpunimit dhe të
  bashkërendimit të veprimtarisë së Agjencisë me institucionet e tjera shtetërore.70

1. Pra, Ligji n. 133/2015 nuk e ka autorizuar shprehimisht Këshillin e Ministrave, që të
   rregullojë me VKM masën dhe mënyren e kompensimit të pronarëve që kanë një vendim
   përfundimtar për kompensim. Përkundrazi në nenin 10.771 të ligjit parashikohet se masa
   dhe mënyra do të përcaktohen në vetë Ligjin n.133/2015.
2. Megjithatë, Këshilli i Ministrave, në ndryshim prej sa kërkohet nga Ligji nr. 133/2015
   ka miratuar VKM-në nr 223/2016, të ndryshuar, që shfaqet si një vendim autonom, i cili
   ka si synim caktimin e rregullave dhe procedurave për vleresimin financiar të së drejtës
   së kompensimit, shpërndarjen e fondit financiar dhe fizik si dhe kompensimin fizik në
   pronën e subjektit të shpronësuar.
3. Qasjen tonëe përforcon edhe vetë struktura e VKM-së e cila rregullon në kapituj të
   vecantë masën dhe mënyren e kompensimit të subjekteve që kanë një vendim
   përfundimtar kompesimi. Konkretisht nëKreun IV rregullohen “Këkesat e vecanta për
   66Po aty, Neni 24.5
   67Po aty, Neni 26.2
   68Po aty, Neni 26.3
   69Po aty, Neni 26.5
   70Po aty, Neni 36. 2
   71Neni 10.7 Ligji n. 133/2015: “Subjektet e shpronësuara, të cilat disponojnë një vendim përfundimtar për kompensim,
   përfitojnë kompensim nga Fondi i Kompensimit në masën dhe sipas mënyrës së përcaktuar në këtë ligj.”
   13
   kompesimin financiar”, në Kreun IV/A rregullohet “Kompesimi fizik në pronën e
   subjektit të shpronësuar”, në Kreun V rregullohet “Kompesimi fizik me ankand dhe me
   raste të tjera”, në Kreun VI rregullohet “Kompesimi fizik me fondin e tokës” dhe në
   Kreun VII “Kompesimi financiar”.
4. Për më tepër,po t’i referohemi edhe nenit 18 te VKM-së nr 222/2016, të ndryshuar “Për
   trajtimin e kërkesave për njohje të së drejtës së kompensimit të pronës”“[…] ATP-ja
   përcakton masën dhe mënyren e kompensimit sipas percaktimeve të VKM-së 223/2016,
   i ndryshuar.”
5. Në fakt lidhur me masën dhe mënyrën e kompensimit që përfitojnë subjektet e
   ligjitn.133/2015, Këshilli i Ministrave duhej t’i referohej nenit 10.7 të Ligjit nr 133/2015
   dhe jo VKM-së 223/2016 të ndryshuar. Por, Këshilli i Ministrave duke bërë referim tek
   VKM-ja nr 223/2016, endryshuar dhe jo tek Ligji 133/2015 (si burimi i së drejtës i
   detyrueshëm për tu zbatuar prej ATP-së lidhur me masën dhe mënyrën e kompensimit
   të subjekteve të ligjit n.133/2015) ka pranuar, se kjo VKM paraqet një burim te ri të së
   drejtës, të ndryshëm nga ligji n. 133/2015 dhe të detyrueshëm per tu respektuar nga
   ATP-ja për këtë qëllim.
6. Gjithashtu VKM-ja mbështetet në nenin 37 të ligjit n.133/2015. Ky nen në fakt nuk
   parashikon shprehimisht kompetencën e Këshillit të Ministrave për të miratuar ndonjë
   VKM për masën dhe mënyrën e kompensimit të palës kërkuese, por ai parashikon afatet
   brenda të cilave Këshilli i Ministrave duhet të miratojë VKM-të për të cilat ai institucion
   është autorizuar shprehimisht nga kuvendi.
7. Do të ishte në këndvështrimin tonë në kundërshtim me hierarkinë e burimeve
   kushtetuese dhe vetë parimin e ndarjes së pushteteve nëse, përmbajtja e nenit 37 të ligjit
   nr.133/2015 do të interpretohej si një leje që Kuvendi i jep Këshillit të Ministrave për
   t’a rregulluar ligjin në fjalë me VKM sa here Këshilli i Ministrave e konsideron të
   nevojshme.
8. Gjithashtu, duke i‘u referuar nenit 17.1 të Kushtetutës, sipas të cilit kufizimet e të
   drejtave dhe lirive të parashikuara në Kushtetutë mund tëvendosen vetëm me ligj për një
   interes publik ose për mbrojtjen e të drejtave të të tjerëve, nënvizojmë se detyrimi i
   imponuar nga Kushtetuta për të rregulluar kufizimet e të drejtave me ligj në kuptimin
   formal në rastin konkret mbetet i dyshimitë. E njëjta situatë aplikohet edhe në rastin e
   nenit 41.1 tëKushtetutës sipas tëcilit ligji mund të parashikojë shpronësime ose kufizime
   në ushtrimin e së drejtës së pronës vetëm për interesa publikë. Pra, përsëri, tagrin për të
   ndërhyrë në të drejtën e pronës e ka vëtëm Kuvendi, dhe jo Këshilli i Ministrave.
   14
9. Edhe vetëparimi ligjshmërisë i parë në dritën e standardeve të parashikuara në
   Konventën Europiane të Drejtave të Njeriut dhe të përpunuara në jurisprudencën e
   GJEDNJ-së kërkon qëtë ofrohen garanci të përshtatshme kundër abuzimeve duke
   caktuar me qartësi kufijtë e shtrirjes së diskrecionit të autoriteteve dhe rrethanat në të
   cilat do ushtrohet ky diskrecion72
   .
10. Duke vijuar argumentimin lidhur me ligjshmërinë e VKM-së 223/2016 të ndryshuar
    vërejmë se sipas ligjit n.133/2015 Këshilli i Ministrave autorizohet të miratojë rregullore
    për regjistrin73 dhe per raste të tjera të kompesimit fizik të përcaktuara në nënin 14 të
    ligjit74
    .
11. Lidhur me parashikimet për regjistrin vërejmë se VKM-ja ka huazuar parashikimet e
    ligjit, te cilave u ka ndryshuar edhe kontekstin. Konkretisht parashikimet në nenet 10, 11
    e 12 të VKM-së kanë bërë nenin 16.2 të ligjit të paqartë dhe kanë rritur barrën e provës
    për palën kërkuese.
12. Lidhur me parashikimetper raste të tjera të kompesimit fizik të përcaktuara në nënin 14
    të ligjit n.133/2015, trasferimi nga ligj në VKM ka sjellë edhe një herë paqartësi
    kryesisht lidhur me faktin se si do përdoret në rastin konkret fondi tokës.
    Kufizimet e imponuara me VKM-në 223/2016 e ndryshuar cënojnë parimin e
    sigurisë juridike
13. VKM-ja objekt shqyrtimi duket se bie ndesh edhe me parimin e sigurisë juridike.
    Kujtojmë këtu se në vendimin n.1/2017 Gjykata Kushtetuese, duke analizuar
    konceptimin e parimit të sigurisë juridike ka theksuar se ky “parim kërkon
    domosdoshmërisht një formulim të qartë të normave ligjore, pasi një rregullim i pasaktë
    i normës ligjore, që i lë shteg zbatuesit për t’i dhënë asaj kuptime të ndryshme dhe me
    pasoja, nuk shkon në përputhje me qëllimin, stabilitetin, besueshmërinë dhe efektivitetin
    që synon vetë norma juridike.”75
    .
14. Gjithashtu GJEDNJ ka theksuar në Vendimin Pilot për cështjen Manushaqe Puto Etj k.
    Shqipërisë se“duhen evituar ndryshimet e vazhdueshme legjislative76
    .
    72ValenzuelaContreras k. Spanjës, Vendim i datës 30 Korrik 1998 §§ 59 – 60.
    73 Neni 16.1 Ligji n. 133/2015
    74 Neni 14.5 Ligji n. 133/2015
    75Gjykata Kushtetuese Vendim n.1/2017 paragrafi 24
    76Prg. 110 i Vendimit – Gjykata çmon se Shteti i paditur duhet të marrë masa të përgjithshme prioritare, me qëllim sigurimin
    në mënyrë efektive të të drejtës për kompensim ndërsa vendos balancë të drejtë midis interesave të ndryshme në fjalë
    (shihni, për shembull Burdov (nr. 2), të cituar më lart, § 125). Në bazë të monitorimit nga Komiteti i Ministrave, Shteti i
    paditur mbetet i lirë të zgjedhë mjetet me të cilat do të përmbushë detyrimin e tij ligjor sipas Nenit 46 të Konventës, me
    15
15. Lidhur me kërkesën për evitimin e ndryshimeve të shpeshta ligjore, Departamneti i
    Zbatimit të vendimeve ka vënë në dukje se: “shumë elementë të procesit u janë lënë në
    kompetencë akteve nënligjore. Të tillë elementë janë: hartimi i formularëve standarte
    për aplikim dhe përcaktimi i dokumentave të nevojshëm; rregullat e organizimit dhe
    strukturimit të Agjensisë; rregullat dhe procedurat për kompensimit fizik si dhe caktimin
    e kushteve përzgjedhëse për kërkesat e pashqyrtuara. Transferimi i kaq shumë
    kompetencave nga Parlamenti tek qeveria duhet bërë në mënyrë të tillë që të mos
    cënohet parimi i sigurisë juridike, që qëndron në themelet e vlerësimeve të GJEDNJs
    77”.
16. Vërehet qartë se Këshilli i Ministrave ka transferuar një numër të konsiderueshëm të
    parashikimeve të ligjit n.133/2015 në VKM-nën. 233/2016 (shih më sipër paragrafët 10-
    32 tek rrethanat), të cilat pas inkorporimit të tyre në VKM janë bërë objekt i
    modifikimeve jo vetëm të Kuvendit, por tashmë edhe të Këshillit të Ministrave. Faktet
    e sjella më sipër (prg 10-32 dhe 54-56 ) provojnë se teksti i disa parashikimeve të ligjit
    është shtuar, apo pakësuar, ose është ndryshuar dukshëm konteksti i zbatimit të tyre.
    Kufizimet e imponuara nga VKM-ja vendosin një barrë jo proporcionale mbi të
    drejtën e subjektit kërkues për mbrojtjen e pronës dhe procesin e rregullt
17. Ligji n.133/2015 nuk parashikon kryerjen e nje hetimi te ri administrativ per
    kompensimin e pronareve. Ndërkohë që VKM-ja 223/2016 e ndryshuar parashikon
    kryerjen e hetimit administrativ78 para dhënies së kompensimit (pra, pasi vendimi i
    vlerësimit financiar është bërë përfundimtar). Për këtë qëllim VKM-ja kushtëzon në
    mënyrë të përshkallëzuar dhënien e kompensimit: a)me hierarkinë e kompensimit dhe
    brenda skemës së hierarkisë së kompensimit79;: b) me diskrecionin ekskluziv të ATPkusht që këto mjete të jenë të pajtueshme me përfundimet e caktuara në vendimin e Gjykatës (shihni Scozzari dhe Giunta
    kundër Italisë [GC], nr. 39221/98 dhe 41963/98, § 249, GJEDNJ 2000-VIII). Gjykata vëren fillimisht se legjislacioni
    aktual mbi pronësinë është ndryshuar shpesh, të paktën shtatë herë gjatë periudhës 2004-2010. Ndërsa ndryshimet
    legjislative mund të reflektojnë një situatë të përmirësuar, kompleksiteti i dispozitave legjislative, ndryshimet e shpeshta
    të tyre, si dhe praktika e papajtueshme gjyqësore që rezulton nga to, do të kontribuojë në mënyrë të pashmangshme në një
    mungesë të përgjithshme të sigurisë juridike. Shteti i paditur duhet të shmangë ndryshimet e shpeshta të legjislacionit dhe
    të shqyrtojë me kujdes të gjitha implikimet ligjore dhe financiare përpara se të paraqesë ndryshime të mëtejshme.
    77 § 30 i Dokumentit Informues.
    78Neni 20 VKM nr. 766 datë 20.12.2017
    79 Neni 8 Ligji n. 133/2015 : Subjektet e shpronësuara u nënshtrohen procedurave të kompensimit, sipas përcaktimeve të
    këtij ligji, bazuar në vendimet përfundimtare për njohje dhe kompensim: a) financiar; b) me pronë tjetër të paluajtshme
    të çdo lloji, me vlerë të barabartë, në pronësi të shtetit; c) me aksione në shoqëri me kapital shtetëror ose ku shteti është
    bashkëpronar, që kanë vlerë të barabartë me pronën e paluajtshme; ç) me vlerën e objekteve, të cilat janë objekt i
    privatizimit
    16
    sëpër bashkimin e vendimeve që duhen ekzekutuar80;c) me verifikimin e pranisë së
    lejeve të ndertimit dhe me fillimin e procedurave për dhënien e kësaj të drejte personave
    të tretë në kuptim të ligjeve që i bashkëlidhen ligjit n.133/2015;d) me marrjen e
    informacionit nga Agjencia Shqiptare e Investime dhe Agjencia e Koncesioneve81;e) me
    vërtetimin nga Bashkia se sipërfaqja e prones sipas gjendjes faktike nuk i shërben një
    interesi publik sipas kufizimeve të vendosura ne ligj; f)ndarjen e pagesës së kompensimit
    financiar në këste për procedurat e vecanta82;
18. Të gjitha këto kufizime vendosin mbi subjektin kërkues një barrë e cila është
    joproporcionale pasi nuk është e bazuar në ligjin n.133/2015. Këshilli i Ministrave, duke
    kështëzuar dhënien e kompesimit me hetimin adminitrativ të ATP-së krijon një gjendje
    pasigurie tek subjektet kërkuese të cilat nëse nuk pajtohen me proceduren administative
    të ndjekur nga ATP në rastin e tyre, dhe as me rezultatet e ketij hetimi adminitrativ janëte
    detyruar ti drejtohen gjykatës.
19. Në këtë kuptim përvec se subjektet kërkuese jetojnë në një gjendje pasigurie,
    kohëzgjatja e proceseve te nevojshme për realzimin e të drejtave të tyre, do e shtojë edhe
    më tej barrën e palës kërkuese. Kjo kohëzgjatje e proceseve paraqitet në kundërshtim
    me udhezimet e dhëna në vendim pilot “Manushaqe Puto k. Shqipërisë”.83 Cilatdo
    qofshin arsyet einteresit publik që kanënxitur Këshillin e Minstrave të parashikojë hetim
    administrativ të posacëm për dhënien e kompesimit, ato nuk mund të jenë tëmjaftueshme
    për të justifikuar kufizimin e vetë thelbit të së drejtës së subjektit kërkues për mbrotjen
    e të drejtës së pronës dhe akesesit efektiv në gjykatë.
20. Sjellim në vëmëndje se ligji nuk vendos kufizime të së drejtës së subjektit kërkues për
    kompesim financiar. Në ndryshim nga ligji, VKM-ja n. 223/2016, e ndryshuar
    parashikon se kompesimi financiar do të bëhet vetëm në raste përjashtimore, deri në
    20%84 të shumës dhe jo më shumë se 10 000 000 leke dhe nëse në prani të rrethanave
    konkrete i vetmi mjet kompesimi mbetet ai financiar shuma do të ndahet në këstetë
    Në përgjigje të vlerësimeve të bëra nga Komiteti i Ministrave, lidhur me parashikimet në projektligj, qeveria shqiptare ka
    pranuar se nuk ka hierarki në përdorimin e mjeteve të kompesimit. (shiko fq 20 dokumentin bashkëngjitur H/Exec
    (2015)16 2 qershor 2015) Theksojmë se duke qene se neni 8 i Ligjit 133/2015 nuk ka pësuar ndryshime, pohimi i palës
    shtetërore se “në ligj nuk parashikohet asnjë hieraki e mjeteve të kompensimit” vazhdon të aplikohet, pavarësisht
    ndryshimeve që ka sjellë lidhur me këtë çështje VKM-ja nr 223/2016, e ndryshuar..
    80 Neni 2/1 VKM nr. 766 datë 20.12.2017
    81 Neni 17/2 VKM nr. 766 datë 20.12.2017
    82 Neni 23.c VKM nr. 766 datë 20.12.2017
    83“Manushaqe Puto k. Shqipërisë” paragrafi 116: Gjykata nuk mund të theksojë mjaftueshëm rëndësinë e caktimit të
    afateve realiste, statutore dhe detyruese në lidhje me çdo hap të procesit. Shtyrjet e shpeshta të afateve , siç ka ndodhur
    deri tani, nuk kontribuojnë në një zgjidhje të shpejtë të problemeve të identifikuara dhe dëmtojnë më tej besimin e publikut.
    84 Neni 18 VKM nr. 766 datë 20.12.2017
    17
    barabarta në 10 vjet. Cilatdo qofshin arsyet e interesit publik që kanë nxitur Këshillin e
    Minstrave të parashikojë kufizmet e subjektit kërkues për kompesim financiar, ato në
    mungesë të bazës ligjore, nuk mund të jenë të mjaftueshme për të justifikuar kufizimin
    e vetë thelbit të së drejtës së subjektit kërkues për mbrotjen e të drejtës së pronës.
21. Kufizimet e imponuara janë miratuar pa konsensusin e palës kërkuese kjo në ndryshim
    nga udhëzimet e parashikuara nga GJEDNJ-ja në cështjen pilot “Manushaqe Puto”sipas
    të cilës mbajtja e diskutimeve të gjëra publikeështë e rëndësishme. 85
22. Lidhur me kërkesën për mbajtjen e diskutimeve të gjëra publike,Departamneti i Zbatimit
    të Vendimeve ka vënë në dukje se: “mbetet rrënjësor zhvillimi i debateve të gjera
    publike për të siguruar mbështetjen e publikut dhe pretenduesve lidhur me çdo qasje që
    është zgjedhur të miratohet nga pala shtetërore si dhe lidhur me implementimin brenda
    afateve kohore të parashikuara të ligjit në fjalë86
    ”.
    V. KONKLUZIONET
    67 Në tërësi të sa u parashtrua më sipër kërkojmë që Gjykata Kushtetuese:

• të deklarojë të pranueshme pretendimet e palës kërkuese;
• të deklarojë se VKM nr.223/2016, e ndryshuar bie ndesh me Nenin 41 të Kushtetutuës dhe
  Nenin 1 të Protokollit 1 të KEDNJ-së;
• të deklarojë se VKM nr.223/2016, e ndryshuar bie ndesh me Nenin 42 të Kushtetutuës dhe
  Nenin 6.1 të KEDNJ-së;
• të deklarojë se VKM nr.223/2016, e ndryshuar bie ndesh me Nenin 43 të Kushtetutuës dhe
  Nenin 13 të KEDNJ-së;
• të shfuqizojë VKM-në nr 223/2016 të ndryshuar
  VI DOKUMENTA BASHKËLIDHUR

1. Prokurë Përfaqësimi
2. Akti i themelimit të Shoqatës
3. Vendim Nr.2941 datë 26.10.2010 i Gjykatës së Rrethit Tiranë
4. Fletore Zyrtare nr. 50 dt 4 Prill 2016
5. Fletore Zyrtare n. 230 dt 27.12.2017
   85Prg 118 i Vendimit – Gjykata çmon se shkalla e problemit dhe masat e sugjeruara më lart, mbi një bazë tërësisht treguese,
   së bashku me nevojën për zgjidhje të plotë dhe praktike, mund të trajtoheshin më mirë, nëse do t’i nënshtroheshin
   diskutimeve të gjera publike, me qëllim grumbullimin e një perceptimi të gjerë rreth nivelit të kompensimit që Shteti pritet
   të paguajë realisht dhe formave të ndryshme të kompensimit.
   86 § 38 i Dokumentit Informues.
   18
   Për Palën Kërkuese
   Av. Suela Mëneri

FLORJAN KALAJA

Dy çështje me rëndësi të madhe për shtetin shqiptar kishte dhe ka në shqyrtim Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut (në  vijim Gjykata e Strasburgut).

E para ishte çështja e kompensimit të drejtë të ish-pronarëve të shpronësuar me pa të drejtë nga regjimi komunist në raport me Ligjin nr. 133/2015 (ligji për trajtimin e pronës), që përmbyllte procesin e kompensimit të tyre. E dyta është qasja e saj kundrejt praktikës administrative dhe gjyqësore, që respektivisht Komisioni i Pavarur i Kualifikimit apo Kolegji i Apelimit kanë mbajtur në procesin e rivlerësimit kalimtar të gjyqtarëve dhe prokurorëve, në të cilin janë shkarkuar funksionarë të sistemit të drejtësisë përgjatë kësaj periudhe.

Çështja e parë u zgjidh. Me datë 07.05.2020, ditën e enjte, Gjykata e Strasburgut publikoi vendimin në çështjen “Beshiri dhe 11 të tjerë kundër Shqipërisë”, ku ish-pronarët ankoheshin se u janë cenuar të drejtat e pronës dhe e drejta për proces të rregullt ligjor nga mosekzekutimi me disa dekada i vendimeve të formës së prerë mbi kompensimin financiar të pronës së shpronësuar pa të drejtë nga regjimi komunist. Gjykatës së Strasburgut iu deshën 63 faqe vendim që të konkludonte se kërkesat e ish-pronarëve ishin proceduralisht të papranueshme dhe se ajo nuk kishte juridiksion për t’i shqyrtuar. Me anën e këtij vendimi u riatdhesuan 12 çështje gjyqësore shqiptare, të cilat më së hershmi kishin që nga viti 2006 që i kishin ikur juridiksionit moszgjidhës gjyqësor mëmë.

Shtatë nga këto kërkesa, më e hershmja e vitit 2006, një e vitit 2008, një e vitit 2010, një e vitit 2011, dy të vitit 2014 dhe një e vitit 2015 u deklaruan të papranueshme, se nuk kishin paraqitur asnjë kërkesë pranë Agjencisë së Trajtimit të Pronës (në vijim ATP) apo më tej në gjykatat kompetente shqiptare, sipas parashikimeve të ligjit të ri. Katër nga këto kërkesa, dy të vitit 2012 dhe dy të vitit 2014, u deklaruan të papranueshme sepse, edhe pse kishin paraqitur kërkesë në Gjykatën e Strasburgut, kishin paraqitur kërkesë edhe në ATP dhe më tej në gjykatë dhe procedurat për gjykimin e tyre po vijonin në Shqipëri sipas ligjit të ri. Një kërkesë e ushtruar në vitin 2014 u deklarua e papranueshme, sepse sipas Ligjit nr. 133/2015, ishpronarët ishin kompensuar nga autoritetet shqiptare (shih paragrafët 218–220 të vendimit).

Nga leximi i vendimit nuk mund ta fsheh zhgënjimin e parë të madh që kam marrë nga një jurisprudencë e Gjykatës së Strasburgut, në dhjetë vite të jetës profesionale si gjyqtar. Nuk e kuptova se si mund të zbatohet rregulli i bashkimit të kërkesave (neni 42 pika 1 e Rregullores) për çështje në problematikën e së drejtës dhe të faktit që ngrenë janë krejt të ndryshme. Domethënë, bashkohen shtatë çështje, kërkuesit e të cilave nuk kanë paraqitur asnjë kërkesë pranë autoriteteve administrative apo gjyqësore shqiptare, me pesë çështje, kërkuesit e të cilave janë ndërgjyqës paditës dhe po gjykohen nga gjykatat shqiptare apo edhe kreditorë kundrejt shtetit, pasi u është akorduar kompensimi sipas Ligjit nr. 133/ 2015. Më tej, në përfundim të një pritjeje kalvari për drejtësi ndërkombëtare, shtatë palë kërkuesve u thuhet se kërkesat tuaja janë të papranueshme sepse nuk keni ezauruar mjetet juridike të brendshme dhe se vetëm pasi ta keni bërë këtë, hajdeni dhe ankohuni përsëri në Strasburg për shtetin shqiptar. Ndërkohë që, kur këto çështje të riatdhesohen në mëmëdhe, ATP nuk do t’i pranojë për shqyrtim, pasi u ka skaduar afati i pranimit për shqyrtim të kërkesave dhe gjykatat do të vendosin mospranimin e padisë pa e shqyrtuar çështjen dot në themel, pasi atyre u ka skaduar afati i paraqitjes së padisë. Domethënë, me këtë vendimmarrje, Gjykata e Strasburgut për këta shtatë palë kërkues ka krijuar efektin “as-në-qiell-asnë-tokë”, apo thënë ndryshe, efektin purgator.

Në këtë çështje, 12 palë kërkues u ankuan ndër të tjera se Shqipëria nuk ka arritur t’i ekzekutojë vendimet e formës së prerë të kompensimit ndër dekada, ku viti më i hershëm është 1993 dhe duke pretenduar se më së shumti 27 vjet pritje për të ekzekutuar një titull ekzekutiv janë shumë dhe për rrjedhojë është shkelur neni 6 i KEDNJ, në elementin e përfundimit të procesit të ekzekutimit në një afat të arsyeshëm. Nuk e kuptova se pse në vendim jepen të pasqyruara nenet 399/1 – 399/12 të Kodit të Procedurës Civile, që rregullojnë gjykimin e posaçëm të respektimit të afateve të arsyeshme dhe akoma më shumë të paqartë e kam arsyen se çfarë lidhjeje ka ky mjet ankimi i brendshëm me shkeljet e pretenduara nga 12 palë kërkues në Gjykatën e Strasburgut. Nëse mesazhi i këtyre pjesëve respektive të vendimit është që të konkludohet se në rendin e brendshëm juridik ka një mjet të aksesueshëm ankimi për afatet e paarsyeshme të gjykimit apo ekzekutimit, duhet të pranohet se ky konkluzion është i gabuar në rastin e këtyre 12 kërkesave.

Ky gjykim i posaçëm ka hyrë në fuqi me datë 05.11.2017 dhe fuqia prapavepruese e ligjit amendues nuk është e tillë që të kompensojë financiarisht gjithkënd, që në gjykatat apo shërbimin përmbarimor shqiptar nuk ka mundur të gëzojë të drejtat themelore ndër dekada proces gjyqësor apo proces ekzekutimi. Kjo do të thotë se, ky mjet juridik për 12 palë kërkuesit është i aksesueshëm, jo për proceset gjyqësore që ata u ankuan në Gjykatën e Strasburgut, por për ato që ata kanë sot, apo do kenë në të ardhmen në Shqipëri. Ndaj e gjeta këtë pjesë të vendimit jorelevante me gjykimin dhe si e tillë më dha perceptimin e një çike balsami për të braktisurit e drejtësisë (shih paragrafin 212 të vendimit). Me këtë qëndrim të mbajtur duhet të presim në të ardhmen jurisprudenciale të Gjykatës së Strasburgut se kushdo kërkues shqiptar në këtë gjykatë, që ka pretenduar për gjykimet e përfunduara në të gjitha shkallët gjyqësore në Shqipëri para datës 05.11.2017 cenim të së drejtës për proces të rregullt ligjor në elementin e afatit të arsyeshëm, e ka të kotë. Kjo, pasi secili prej tyre duhet të ezauronte më parë kërkesën për shkelje të afatit të arsyeshëm të krijuar me ligjin procedural civil në vitin 2017. Pikërisht gjykata, që gur themeli të jurisprudencës ka parimin e mosshndërrimit të të drejtave materiale dhe procedurale në teorike dhe iluzore, në rastin e përballjes së shtetasve shqiptarë me shtetin e tyre refuzon të japë drejtësi, duke nxjerrë si shkak parimin e subsidiaritetit dhe duke i riatdhesuar në mëmëdhe. Por juridikisht ky riatdhesim, edhe për pretendimet e shkeljes së afatit të arsyeshëm për proceset para datës 05.11.2017, ka krijuar efektin purgator dhe përbën një riatdhesim juridik në mjete procedurale tërësisht të paaksesueshme, teorike dhe iluzore. Nuk e kuptova se çfarë ka ndryshuar në jurisprudencën e GJEDNJ-së nga çështja “Sharrxhi e të tjerë kundër Shqipërisë” e janarit të vitit 2018 (shembja me eksploziv e pallatit tokë-det në Vlorë), deri te çështja “Beshiri e të tjerë kundër Shqipërisë” e majit të vitit 2020. Ndërkohë që në janarin e vitit 2018, Gjykata e Strasburgut, kur Gjykata e Lartë kishte në organikën e saj efektive 8 gjyqtarë, nga fakti se vendimi i Gjykatës së Apelit ishte pezulluar dhe se nuk ishte planifikuar gjykimi i çështjes në Gjykatën e Lartë për dy vjet, u konkludua se në këto kushte nuk mundet që rekursi dhe shkalla e tretë e gjykimit në Shqipëri të ishte mjet efektiv ankimi dhe se për rrjedhojë, u legalizua ndërkombëtarisht falimentimi i Gjykatës së Lartë, duke u hapur ftesa për aksesin e menjëhershëm në juridiksionin ndërkombëtar të Gjykatës së Strasburgut për ndërgjyqësit pa zgjidhje shqiptarë. Krejt papritur, në majin e vitit 2020, atëherë kur Gjykata e Lartë kishte fillimisht muaj të tërë me tre gjyqtarë, më tej kishte një vit me një gjyqtar dhe as dy muaj që sapo janë emëruar tre gjyqtarë rishtazi dhe kur prej vitesh një çështje në Gjykatën e Apelit është fakt botërisht i njohur se merr vite të përfundojë së gjykuari, gjykatat shqiptare në sytë e Gjykatës së Strasburgut bëhen mjete efektive ankimi, aq sa asaj i duket e parakohshme që të gjykojë lidhur me efektivitetin e tyre, ndërkohë që gjykimet në këto forume gjyqësore të pamundura janë akoma në vijim (shih paragrafin 219)

Ndërkohë mbeti e pashpjegueshme për mua nga leximi i vendimit, se pse në 63 faqe arsyetim, ku janë dhënë informacione të detajuara – për aktet nënligjore normative, masat ndërministeriale të marra, të dhëna nga statistikat qeveritare – për fakte që kanë dhe nuk kanë relevancë me çështjen, nuk pasqyrohet qartë dhe saktë fakti që, sipas Ligjit nr. 133/2015, vendimi i formës së prerë dhe i ekzekutueshëm në të gjitha rastet e çështjeve të kompensimit të pronave nuk është vendimi i Gjykatës së Apelit, sipas nenit 451 shkronja “ç” i Kodit të Procedurës Civile, por është vendimi i Gjykatës së Lartë. Shtoj këtu faktin se, së fundmi, ky qëndrim interpretativ i ligjit është mbajtur edhe nga Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë. Vlerësoj se ky fakt kishte rëndësi themelore për Gjykatën e Strasburgut për konkluzionin që ajo nuk ishte në gjendje ta arrinte në mënyrë, sikurse ajo pranon në vendim, të parakohshme.

Nuk e kuptova se çfarë ka ndryshuar në jurisprudencën e Gjykatës së Strasburgut nga çështja e shtatë kërkesave të identifikuara më lart, të cilat nuk kanë ushtruar asnjë kërkesë apo padi në Shqipëri sipas Ligjit nr. 133/2015, me çështjen “Siliqi and Others v. Albania” të vitit 2015; me çështjen “Metalla and Others v. Albania” të vitit 2015; me çështjen “Luli v. Albania” të vitit 2015; me çështjen “Sharra and Others v. Albania” të vitit 2015; “Rista and Others v. Albania” të vitit 2016; me çështjen “Halimi and Others v. Albania” të vitit 2016; me çështjen “Karagjozi and Others v. Albania” të vitit 2016, vendime të Gjykatës së Strasburgut, të cilat kanë dalë pas vendimit pilot “Manushaqe Puto and others v. Albania” dhe pas hyrjes në fuqi të Ligjit nr. 133/2015. Të gjitha këto vendime jurisprudencë e Gjykatës së Strasburgut janë identike në rrethanat e faktit dhe çështjet e së drejtës që shtrohen për zgjidhje, sikurse paraqiten rrethanat e faktit dhe çështjet e së drejtës në shtatë kërkesat që identifikohen në paragrafin 218 të vendimit. Megjithatë, fati juridik i tyre është diametralisht i ndryshëm. Për të gjitha vendimet e vitit 2015 dhe 2016, Gjykata e Strasburgut nuk mori parasysh ligjin e ri për të përcaktuar juridiksionin dhe jurisprudencën e saj, megjithëse ai kishte hyrë në fuqi dhe ATP-ja ishte bërë plotësisht operacionale gjatë kësaj kohe, ndërsa në vitin 2020 bën të kundërtën. Nuk kuptova se nga ndryshon për këto shtatë kërkesa të identifikuara në paragrafin 218 të vendimit, kazusi juridik që u shtrua për zgjidhje para Gjykatës së Strasburgut në katër vendimet e 22 majit të vitit 2018, konkretisht në çështjen “Topi v Albania”, “Hysi vs. Albania”, “Malo v. Albania”, “Muça v. Albania”. Në këto të fundit u shtrua për zgjidhje respektimi i nenit 6 të KEDNJsë për të dënuarit në mungesë në procesin penal me prezumim dijenie. Qeveria shqiptare kërkoi nga Gjykata e Strasburgut që të deklaroheshin të papranueshme këto kërkesa dhe për rrjedhojë, të çedoheshin nga juridiksioni ndërkombëtar i saj këto çështje, pasi në nenin 450 të Kodit të Procedurës Penale në vitin 2017 ishte parashikuar se të dënuarit në mungesë mund të kërkonin rishikimin e vendimit gjyqësor penal të formës së prerë, edhe pse kërkesat ishin paraqitur vite më parë datës 31.08.2017, moment kur ndryshimet ligjore të vitit 2017 hynë në fuqi. GJEDNJ vlerësoi në këto katër çështje të së njëjtës datë, se ndryshimet ligjore nuk mund të zgjidhnin çështjen e kërkuesve me fuqi prapavepruese dhe se për rrjedhojë, nuk çedoi nga juridiksioni ndërkombëtar, duke gjetur Shqipërinë me shkelje të nenit 6 të KEDNJ-së për këto raste. Krejt papritur, Gjykata e Strasburgut dy vite më vonë vendos që shtatë kërkesa – identikisht të njëjta në thelbin e problematikës procedurale – t’i riatdhesojë në drejtësinë mëmë, në të cilën afatet ligjore kanë skaduar prej muajsh. Sërish riatdhesim në një drejtësi dhe mjete materiale dhe procedurale të paaksesueshme, teorike dhe iluzore.

Nuk e kuptova se çfarë ka ndryshuar në mënyrën se si Gjykata e Strasburgut harton vendimet e saj, ku universalisht pas pjesës së fakteve të çështjes dhe së drejtës pozitive, ajo vendos në vendim pretendimet më së pari të kërkuesit, i cili është subjekti nismëtar i gjykimit dhe më tej të qeverisë, ai që pretendohet të gjykohet si shkelës i të drejtave dhe lirive themelore të njeriut. Në këtë vendim të majit 2020, Gjykata e Strasburgut edhe formalisht kishte vendosur më së pari argumentet mbrojtëse të qeverisë dhe më tej janë parashtruar argumentet e individëve kërkues. Për herë të parë vura re se ndoshta edhe në këtë element formal dhe pa rëndësi mbi thelbin e çështjes, ndoshta pakujdesi e draftuesit/ve në mënyrën se si vendimi është hartuar, mund të ketë vend për të perceptuar diçka arsyeshëm. Për herë të parë vura re se në një jurisprudencë të Gjykatës së Strasburgut merreshin të mirëqena argumentet e pretenduara nga qeveria dhe se më pas ato përdoreshin për të deklaruar të papranueshme pretendimet e 12 palë kërkuesve.

Nuk e kuptova se pse Gjykata e Strasburgut, në një vendim tërësisht procedural të papranueshmërisë së kërkesës për gjykim, apo thënë ndryshe në një vendim nxjerrjeje të çështjes nga juridiksioni, merr përsipër të zgjidhë edhe themelin e çështjes së pajtueshmërisë me nenin 6 dhe me nenin 1 të protokollit nr. 1 të KEDNJ-së të Ligjit nr. 133/2015. Akoma më shumë nuk e kuptova se çfarë lidhjeje ka kushti i panegociueshëm i Gjykatës së Strasburgut, i vendosur në masën prej 10 % të vlerës reale të pronës, si standard i pranueshëm kompensimi për ish-pronarët, me përmbajtjen e një vendimi me karakter procedural të papranueshmërisë së kërkesës dhe nxjerrjes së çështjes nga juridiksioni ndërkombëtar.

Gjithashtu nuk e kuptova se pse Gjykata e Strasburgut në këtë vendim çedoi nga parimi i vetëpërmbajtjes së kalimit jashtë kufijve të zgjidhjes së çështjes në raport me llojin e disponimit që ajo ka bërë në dispozitiv, duke marrë përsipër të gjykojë në mënyrë abstrakte cilësinë e rregullimit të brendshëm, sikur të ishte investuar në këtë gjykim sipas protokollit nr. 16 të KEDNJ-së. Ky vendim papranueshmërie, edhe pse nuk vetëshpallet formalisht, materialisht është vendimi i dytë pilot për problematikën e ish-pronarëve, pas vendimit në çështjen “Manushaqe Puto e të tjerë kundër Shqipërisë”. Jo vetëm i dyti, por ndoshta edhe i fundit për nga risitë jurisprudenciale në këtë problematikë shqiptare në Gjykatën e Strasburgut. Me këtë vendim, kjo kauzë tridekadëshe e ish-pronarëve vdiq.

Vlerësoj se me këtë vendim procedural/material, Gjykata e Strasburgut hoqi gjeneralisht dhe pro futuro nga shqetësimi dhe nga backlog-u të gjitha çështjet simotra shqiptare. Nuk e kuptoj nëse ka vend – pasi gjithçka është thënë dhe konkluduar në 221 paragrafë të vendimit – për konsideratat e dhëna në paragrafin 222 të tij, ku me fjalë të tjera, ish-pronarëve të përjashtuar nga juridiksioni tutelues i saj u thuhet se: mos u mërzisni dhe kini parasysh se nëse autoritetet shqiptare nuk ua kompensojnë pronën sërish pas dhe sipas këtij vendimi, ne jemi këtu për t’ju mbrojtur të drejtat që KEDNJ parashikon që nga viti 1957.

Kam bindjen qytetare dhe profesionale se kjo çështje është një zhvillim jo i mirë jurisprudencial ndërkombëtar dhe posaçërisht europian. Nëpërmjet saj u vendos precedenti europian gjyqësor, ndryshe nga çfarë kanë bërë shekujt në traditat juridike të shteteve anëtare të Këshillit të Europës, se juridiksioni dhe kompetenca përcaktohen në momentin kur investohet gjykata dhe se ndryshimet e mëvonshme të ligjit dhe të faktit nuk kanë relevancë për to. Me këtë standard sui generis për Shqipërinë në Gjykatën e Strasburgut, çdo shtet anëtar në Këshillin e Europës kupton se mjafton të ndryshosh një ligj, pasi e ke dhunuar të drejtën apo lirinë themelore sistematikisht, për të pamundësuar edhe të vetmen shpresë drejtësie, atë ndërkombëtare, që të të japë hakun. Në këtë kuptim, vlerësoj se nga data 07.05.2020, Gjykata e Strasburgut i mbron më pak qytetarët që jetojnë dhe dhunohen në hapësirën territoriale të Këshillit të Europës.

Nga data 07.05.2020, problemi i parë i madh shqiptar në Gjykatën e Strasburgut u zgjidh. Tashmë kjo gjykatë ka në axhendën e saj të prioriteteve edhe një problem tjetër po kaq apo akoma më të madh, jo të shkaktuar nga regjimi komunist, por nga shteti demokratik, modern dhe anëtar i Këshillit të Europës. Nuk di të them nëse zgjidhja e çështjes së parë do të ndikojë në zgjidhjen e çështjes së dytë. Në pamje të parë, ato nuk kanë lidhje me njëra-tjetrën. Por megjithatë, arrij të kuptoj dhe të ndiej që filozofia e dhënies së drejtësisë, që synon më së pari vetëm të jetë efektive dhe të shkarkohet nga backlog-u, nuk është shenjë e mirë.

*Gjyqtar pranë Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Vlorë

Gjykata Europiane për të Drejtat e Njeriut shpalli sot njëzëri si të papranueshme “Çështjen Beshiri kundër Shqipërsisë” dhe 11 çështje të tjera të ngjashme pronash, duke pranuar skemën e re të kompensimit të ish-pronarëve në Shqipëri si një mjet ligjor efektiv.

Këto ishin kërkesat e para, të cilat po shqyrtoheshin nga Gjykata pas hyrjes në fuqi të Ligjit për Trajtimin e Pronës, pra nevojitej një shqyrtim imtësishëm i masave të marra nga Qeveria.

Me vendimin e sotëm, Gjykata pranoi skemën e re të kompensimit të ish-pronarëve në Shqipëri si një mjet ligjor efektiv. Pronarët pretenduan se Ligji i ri për Trajtimin e Pronës shkelte të drejtat e tyre dhe ulte ndjeshëm vlerën e pronave të tyre.

Por Gëzim Boçari, anëtar i kryesisë së shoqatës Pronësi me Drejtësi , tha në një reagim të parë se vendimi i sotëm ishte zhgënjyes, sepse Strasburgu i ka marrë të mirëqena qëndrimet e qeverisë, e cila nuk dëgjoi për asnjë çast pronarët dhe nuk pranoi asnjë propozim të tyre.

“Ne i kemi sqaruar si shoqatë në takimet me Komisionin e Venecias, se ky ligj është hartuar pa marrë asnjë mendim nga ana jonë. Të gjitha sugjerimet tona, që i kemi dhënë të shkruara nuk janë marrë fare në konsideratë. Edhe ligji 133 i vitit 2015 dhe ky më 5 mars 2020 i vënë kapakun të gjithë horllëqeve që janë bërë me pronat, të gjitha transferimeve të paligjshme, vjedhjet dhe regjistrimet në ZRPP, akte nul etj. Qëllimi i këtyre ligjeve është që të shkarkojnë qeverinë nga detyrimi për të zbatuar Kushtetutën, të regjistrohen në ZRPP të gjitha aktet nul e të falsifikuara dhe pronari të shkojë në gjykatë për t’i zgjidhur ato. Që kjo të bëhej me vendim të Strasburgut nuk ma merrte mendja. Jam i zhgënjyer për këtë dhe më duket një vendim amoral. Asnjë nga shtetet e tjera ish-komuniste, që kanë patur probleme me pronat, nuk kanë patur një vendim kaq të keq” – tha zoti Boçari.

Gjykata nuk e pranoi argumentin e pronarëve se Ligji për Trajtimin e Pronës sillte një shkelje të parimit të sigurisë juridike përsa i përket të drejtës së kompensimit. Autoritetet shtetërore, tha Gjykata, gëzojnë një hapësirë të gjerë në përcaktimin e mënyrave të zgjidhjes së problemit për shkelje të të drejtës së pronës. Ajo vendosi se efektiviteti i mjetit ligjor nuk cënohej nga mënyrat e zgjidhjes së problemit, të cilat ishin parashikuar në Ligjin për Trajtimin e Pronës. Por zoti Boçari vëren se vendimet e Strasburgut ndryshojnë ndër vite.

“Vendimi i sotëm i Strasburgut ka standarte të dyfishta, ndaj është zhgënjyes. Vetë Gjykata e Strasburgut ka vendosur në vitin 2016, që kompensimet do të bëhen me çmimet e vitit 2008. Një pronar sot e merr kompensimin 100 herë më pak. Pjesa më e rëndësishme është që Strasburgu bën sikur nuk kupton, sikur nuk shikon nëse kompensimi është në përputhje me Kushtetutën dhe çfarë prone kompensohet. Pra, kur vendimi i Gjykatës së Strasburgut nuk pyet për Kushtetutën, ç’kuptim kanë më të drejtat e njeriut. Qeveria bën një ligj kundër pronarëve dhe Strasburgu e pranon. Kështu mohohet Atdheu. Zgjidhje ka, por jo të përfitojnë në mënyrë kaq të pacipë politikanët dhe hajdutët, duke mos u kthyer pronarëve të ligjshëm sot pronat që ua rrëmbeu regjimi komunist disa dekada më parë” – tha zoti Boçari.

Të gjithë kërkuesit e 12 proceseve gjyqësore zotërojnë vendime përfundimtare administrative, të cilat njohin të drejtën e kompensimit, në vend të kthimit të pronave, që ishin konfiskuar ose shtetëzuar nga regjimi komunist. Megjithatë, ato vendime përfundimtare nuk janë ekzekutuar asnjëherë në mënyrë të plotë.

“Ky vendim më duket shumë i papjekur, shumë skandaloz dhe jomoral në kuptimin juridik. Ky është një vendim amoral, sepse ai justifikohet si vendim gjoja për interes publik dhe justifikohet me ligjin 133 të vitit 2015 dhe me planin që ka bërë qeveria sot” – tha zoti Boçari.

Ish-pronarët kërkues pretenduan se ata nuk mund të detyroheshin të përdornin një mjet ligjor, i cili kishte hyrë në fuqi shumë vite pasi ata kishin regjistruar kërkesat pranë Gjykatës. Pronarët pretenduan se zbatimi prapaveprues i Ligjit për Trajtimin e Pronës përbënte një shkelje të parimit të sigurisë juridike.

Sipas zotit Boçari, vendimi i sotëm i Gjykatës së Strasburgut ka mangësi, sepse nuk përcakton çfarë pjese e pronës apo cila pronë do të kompensohet dhe që ky kompensim të behet kur moskthimi fizik i pronës justifikohet për nevoja publike në përputhje me detyrimet kushtetuese që përcaktojnë nenet 41, 42 dhe 181 të Kushtetutës.

“Duke justifikuar ligje që shkelin Kushtetutën shteti zhytet në anarki institucionale dhe lidhur me pronën thellohet arbitrariteti dhe korrupsioni. Ndaj më duket e pabesushme që Gjykata e Strasburgut të marrë këtë vendim që, duke qenë i detyrueshëm, imponon shkeljen e standardit të Kushtetutës”” – tha zoti Boçari.

Sipas pronarëve, kompensimi që pritej të përfitonin do të ishte shumë më i vogël në krahasim me atë që parashikohej të merrnin sipas legjislacionit të mëparshëm.

Me ligjin e ri kompensimi do të bazohej në zërin kadastral që kishte prona në kohën e shpronësimit dhe jo në zërin aktual kadastral të pronës.

“Pasojat do të jenë shumë negative, dhe cështja e pronave nuk do të rregullohet. Zotërinjtë e Komisionit të Venecias, në vend që ta furnizojnë gjykatën me mendime të drejta, e kanë furnizuar me mendimet si i ekspozon qeveria. Qeveria thotë se do ta zgjidh cështjen e pronave me ligjin 133, por ai ligj mohon kthimin fizik të pronave dhe nuk përcakton cfarë prone do të kompensohet dhe si do të bëhet kompensimi. Ky është difekti më i madh; në legjislacionin shqiptar nuk përcaktohet se çfarë prone do të kompnensohet. Pronat në bregdet janë më shumë të lakmuara nga politikanët. Ata i marrin pa të drejtë këto prona, ndërsa pronari i mbetet të lëpijë gishtin dhe të presë që të kompensohet për 10 vjet të tjera pasi kanë kaluar 25 vjet deri tani” – tha zoti Boçari.

Qeveria i tha Gjykatës se Ligji për Trajtimin e Pronës krijoi një mjeti të brendshëm ligjor dhe vuri në dispozicion burime të konsiderueshme për Fondin e Kompensimit për ish-pronarët. ndërsa Agjencia e Trajtimit të Pronave kreu vlerësimin financiar të më shumë se 25 mijë vendimeve.

“Tani politikani i majtë ose i djathtë, hajduti i majtë apo i djathtë, mund të marrin lirisht pronat, që nuk u jepen pronarëve të vet. Atëherë ku është Konventa Europiane e të Drejtave të Njeriut? Kompensimi duhet të jetë në përputhje me nin 42 të Kushtetutës, ndërsa kthimi i pronës duhet të jetë në përputhje me nenin 41 të Kushtetutës. Të gjitha që bën qeveria për pronat duhet të jenë në përputhje me nenin 181 të Kushtetutës. Këto tema Gjykata e Strasburgut nuk i analizon fare, por i merr gjërat ashtu si i thotë qeveria. Mendimet e pronarëve që iu dërguan me shkrim Komisionit të Venecias nuk janë marrë fare në konsideratë. Qeveria thotë se do ta zgjidhë për 10 vjet. Asgjë nuk do të zgjidhë. Do të dështojnë edhe ligjet e reja si të vjetrat dhe do të dalë përsëri si tha Ramiz Alia në vitin 1990: “pronarëve do t’u japim nga një copë letër, i riciklojmë nëpër gjyqe, por prona na takon ne”. Jetojmë në një shtet, ku prona fitohet me dhunë, sepse ta jep politika dhe forca, por jo e drejta jote” – tha zoti Boçari.

Parlamenti shqiptar miratoi në vitin 2015 Ligjin për Trajtimin e Pronës dhe Përfundimin e Procesit të Kompensimit të Pronave, me qëllim që të përfundonte shqyrtimin e kërkesave për njohjen e pronave të konfiskuara dhe të rregullonte dhe jepte kompensim për to.

“Shteti ka filluar t’i shkelë detyrimet kushtetuese për pronën e trashëguar që me nenet nr. 5 dhe nr. 8 të ligjit 7501 të vitit 1991. Këto nene e trajtojnë pronën e grabitur nga diktatura si pronë në interes të pushtetit, sikur të ishte në fuqi Kushtetuta e vitit 1976, por e modifikuar në interes të klaneve dhe fushatave elektorale. Me miratimin e Kushtetutës së 1998, shkelja e neneve 41 dhe 181 vazhdoi dhe u bë flagrante me ligjin 133 të vitit 2015. Politikanët ishin të interesuar ta zgjerojnë dhe ta shtrijnë sa më shumë anarkinë, në mënyrë që Strasburgu të detyrohej ta pranonte vendimarrjen me dy standarde. Me këtë vendim Gjykata e Strasburgut ka justifikuar shkeljen Kushtetutës, në kapitullin e lirive dhe të drejtave të njeriut. Ky vendim do ta ndërlikojë situatën sociale në shumë drejtime. Ne nuk dimë se në cilat struktura duhet të drejtohen pronarët autoktonë ose pronarët e mirëfilltë, ose subjektet e shpronësuar, ose siç i quajnë politikanët ish-pronarë, që ata të ankohen për shkeljen e Kushtetutës. Me këtë vendim neni 1 i protokollit 1 të Konventës, është interpretuar sipas interesave të klaneve prandaj shprehem se ky vendim është një truk dhe një akt që imponon standarde jomorale” – tha zoti Boçari.

Tema e kthimit të pronave, që u shtetëzuan nga diktatura komuniste, është bërë një nga më të vështirat dhe më të ngatërruarat gjatë tranzicionit prej shumicave të ndryshme politike në pushtet. Konfliktet për pronat kanë shkaktuar shumë viktima dhe pronat zënë vend kryesor në çështjet e gjykatave.

New Jersey, 20 Prill, 2020- Njeriu i ri i prodhuar ne komunizem, pati ne programin e tij humbjen dhe shkaterrimin e moralit njerezor. Djali spiunonte babane dhe anasjelltas. Qellimi ne disa shtresa u arrit e po ky njeiru i ri, ne post komunizem formoi pronarin e ri.

Pronari i ri u formua kur qeveritaret udhezuan levizjen e pa komanduar te popullsise, dhe me slloganin “tok e xanum” nepermjet gjykatave vedosen te pa drejten mbi te drejten. Kjo u be shkak qe pasojat te numeronin mbi 10 mije viktima. Per kete humbje kaq te madhe asnjehere presidentet e shqiperise nuk mblodhen keshillin e sigurise kombetre, por as akademia e shkencave nuk mori mundimin te nxjerri nje material te studiuar mire per kete padrejtesi qe ne popull do te shkaktonte nje humbje jo te vogel…Pse?.

Perpjekjet e qeverive kane qene djallezore dhe qe ta normalizonin kete te keqe shkruan urdher-force-ligjin Leninist nr.7501, i cili tek shqipetaret do te shkeputte fijet qe lidhin trashegemine. Enderr kjo e sllaveve qe u realizua nga klasa politike post-komuniste, qe pa dyshim eshte zgjatimi i paraardhesve te tyre. Ligji mbi pronat shikohet si vazhdim i luftes se klasave e cila filloi qe prej vitit 1946 dhe do te vazhdonte edhe sot me format qe vetem me drejtesine nuk kane te bejne. Nje deshmi e qarte: diktatori I fundit Ramiz Alia, ne burgun e Tiranes, vuante denimin e dhene pse kishte pire kafe dhe aranxhata me tepri!. Ne nje bisede me drejtorin e burgut Z.Tanush Mulleti, Alia i tha: “Juve dhe gjithkush tjeter duhet ta dini se demokracine e sollem ne, dhe ndertuam ligje demokratike.” Drejtori e pyeti le ta marrim sit e vertete kete, po ligji 7501 eshte demokratik apo politik?. Ramizi rrufeshem ju pergjigj, politik jo demokratik. Neve vazhdoi Ramizi per 47 vjet pronaret e ligjshem i kishim luftuar dhe po tju jepnim pronen ata merrnin pushtetin dhe me kete te dytin mund te hakmerreshin, keshtu qe neve perdorem te njejten gershere si e majta por dhe ajo qe e emeruan “te djathte”. Pergjigjja ishte shume e sinqerte.

Konfuzioni qe partite politike post-komuniste kane sjelle per pronat ka ardhur si rezultat I traktateve politike ne pluralizmin partiak demokratik. Kjo eshte shume e rrezikshme per drejtesine ne shqiperi, sepse do te jete shkaku qe pasojat do te jene te renda dhe afatgjata.

Muharrem Xhydollari

(Hudenishti)

• Çfare kerkojme nga politika e SHBA dhe BE per çrrenjsjen e komunizmit dhe te korrupsionit ne Shqiperi-/

SHOQATA KOMBETARE E TË SHPRONESUARVE “PRONËSI ME DREJTËSI”

Kryesia

Lagja Lef Sallata

Rruga Veledin Kollozi pall. 1151

Vlora – Albania

E- mail: pronesi_me_drejtesi@yahoo.com

Mobile: + 355.68 3439984

APEL
INSTITUCIONEVE DEMOKRATIKE NDËRKOMBËTARE , MEDIAVE DHE KRYETARIT TË KUVENDIT Z. GRAMOZ RUÇI PËR ZBATIMIN E KUSHTETUTËS DHE ZGJIDHJEN E ANARKISË SË TITUJVE TË PRONËSISË. 

Presidentit te Keshillit te Europes dhe shteteve antare

Komitetit te Ministrave 

Tiranë, me 1 Tetor 2019

Zoteri te nderuar

Në emër të pronarëve të shpronësuar me dhunë nga diktatura komuniste, Shoqata Kombëtare e të Shpronësuarve ”Pronësi me Drejtësi” ju drejton këtë Kërkesë të përsëritur institucioneve demokratike ndërkombëtare, mediave dhe Kryetarit te Kuvendit z. Gramoz Ruçi.

Ju e dini se prej 29 vjet në Shqipëri, nëpërmjet ligjeve antikushtetuese për pronat po zbatohet vjedhja e tyre, sepse ato ligje ju mohojnë qytetarëve të drejtën për të gëzuar pronën e trashëguar që ju grabiti sistemi komunist. Në shkelje flagrante të neneve 41 dhe 181 të Kushtetutës, pronat tona po shfrytëzohen që politikanët të pasurohen, të fitojnë votat dhe pushtet, ndërkohë që sot më shumë se më pare njerëzit kërkonë çdo mundësi që të emigrojnë.

Fjalimi i fundit i Presidentit të SHBA z. Donald Trump, se patriotizmi do të dominojë mbi globalizmin, na dha shpresë se edhe politikanët tanë do të bëjnë kthesën historike në drejtim të shtetit ligjor dhe do të pranojnë se demokracia fillon me kthimin e pronës së grabitur tek i zoti, që drejtuesve të politikës dhe të shtetit shqiptar, ju ka munguar gati plotësisht.

Veprimtaria e kryetarëve të Partisë Demokratike dhe Partisë Socialiste, në këto 29 vjet nuk ka realizuar transformimin e shtetit të diktaturës në shtet demokratik por është veprimtari e klaneve ekonomike, që kanë shfrytëzuar Kuvendin, duke miratuar ligje që pasuritë e qytetarëve dhe ato të Shtetit ti shtrydhin dhe ti shpërndajnë, ashtu siç ju intereson për interesat e tyre, pa pyetur fare se çfarë imponojnë detyrimet kushtetuese.

Qeveria Gjermane vendosi 9 pika si kushte për hapjen e negociatave për pranimin e Shqipërisë në BE. Ne ju lutemi dhe kërkojmë që të ndikoni që negociatat të hapen, sa më parë që të jetë e mundur, së bashku me Maqedoninë, duke kushtëzuar paraprakisht për Shqipërinë kërkesën për hartimin e ligjit për detyrimin e Shtetit për kthimin e pronës së grabitur tek i zoti.

Nëse ky kushtëzim do të bëhet edhe për fondet që jep Banka Botërore dhe institucionet financuese ndërkombëtare, ky është veprim me efikasitet të sigurtë, që do të garantojë korrigjimin e gabimeve të postkomunizmit, zgjidhjen e qëndrueshme të titujve te pronësisë, do të ndalojë vjedhjen në emër të ligjit të pronave tona, që po bëhet prej 29 vjet, do të mbylli mundësinë e mashtrimit duke implikuar Komisionin e Venecias. Koha e plotësimit të 9 pikave dhe shtytja e afateve kohore për hapjen e negociatave bie vetëm në kurriz të popullit shqiptar dhe favorizon oligarkët dhe korrupsionin pushtetar. Pas hapjes së negociatave është më e thjeshtë , që institucionet e BE të monitorojnë 9 pikat që kërkoi qeveria Gjermane dhe shumë pika të tjera që gjithashtu duhen plotësuar.

Edhe pse politikanët shqiptarë të të dy krahëve, realisht nuk janë të interesuar për futjen në BE, ata nuk duan reformë në Drejtësi, nuk ju intereson eliminimi i korrupsionit, por ju intereson vetëm posti dhe paratë dhe këtë e tregojnë qartë veprimet e tyre në këto 29 vjet. Kriza politike aktuale nuk ka në themel parime apo platforma zhvillimi të shoqërisë shqiptare por interesa vetiake dhe klanore. Kushtëzimi nga ana juaj për zgjidhjen e problemit të pronës, do bëjë që dhe kriza politike të qetësohet me lehtësi.

Kërkojmë që gazetarët, analistët, opinionistët dhe të gjitha mediat e shkruara dhe elektronike të mos heshtin, por të sensibilizojnë për manipulimet me titujt e pronësisë dhe diktatin politik që pas 1991 e ka bërë Shqipërinë si koloni të klanit të oligarkëve dhe po i përdor pasuritë e Shqipërisë si pronë private që shërben për të plotësuar interesat dhe pangopësinë e oligarkëve. Situata e pronës ka pësuar përkeqësime në krahasim me sistemin kriminal të Diktarurës së Proletariatit.

Ne kërkojmë që Struktura e Posaçme Anti Korrupsion (SPAK) ta fillojë pa vonesë veprimtarinë e tij dhe në fokus kryesor të ketë dokumentat e regjistrimit të zyrave të kadastrës, duke analizuar titujt e pronësisë të dhëna pas 1991 në raport me nenin 181 të Kushtetutës dhe të dërgojë në gjykatën administrative titujt NUL.

Nga Agjensia e pronave janë marrë 57 mijë vendime, duke u bazuar në ligje dhe VKM dhe prej tyre me përjashtim të rasteve të rralla kur komisioni i ka kthyer pronarit pronën që ai ka pasur, pjesa më e madhe e këtyre vendimeve përcakton një kompensim. Kthimi dhe kompensimi nuk bazohet në dokumentat e konfiskimit por bazohet në kufizimet kadastrale të ligjit, që ka ndryshuar shumë here. Ky truk  mohon kthimin fizik dhe në shumicën e rasteve, kompensimi që deri sot është përdorur si justifikim, nuk përputhet me nenin 181 të Kushtetutës dhe kjo nuk është zgjidhja e duhur dhe kushtetuese. Në Agjensinë e pronave në 2016 kanë qenë 27 mijë kërkesa të patrajtuara, veç rasteve që për shkak të pengesave administrative pronarët nuk kanë hapur dosje.

Qeveria ka raportuar në Strasburg se e ka zgjidhur problemin dhe se ka rënë në mirëkuptim me pronarët, por kjo nuk është e vërtetë.

The government has reported in Strasbourg that it has resolved the problem and is in agreement with the owners, but this is not true.

Ne kërkojnë që secili të gëzojë pronën e tij të trashëguar konform detyrimeve kushtetuese dhe kundërshtojmë me force atë pjesë të legjislacionit që bie ndesh me nenin 181 të Kushtetutës. Në këtë kundërshtim është dhe ligji për kompensimin Nr. 133/2015 dhe projektligjin e Kuvendit të bërë në 2018.

Qeveria, në vitin 2016 e mashtroi Komisionin e Venecias dhe KE, duke marrë prej saj një miratim në parim për ligjin 133/2015.  Denoncimi publik i ish presidentit të Republikës Bujar Nishani për manipulimin e Komisionit të Venecias, ra në vesh të shurdhër. Miratimi i këtij ligji nga Komisioni i Venecas nxiti fushatën e legalizimeve të ndërtime pa leje që realisht maskon pastrimin e parave. Për më keq i dha eksperiencë oligarkëve që në 2018, ta implikojnë përsëri Komisionin e Venecias për ta konsoliduar veten e tyre pronarë absolutë të pasurive të Shqipërisë.

Problemet e pronës nuk mund të zgjidhen me ligjin 133/2015 dhe me projektiligjin e 2018 sepse ato kanë përplasje dhe shkelin plotësisht nenin 41 dhe 181 të Kushtetutës dhe vendimet e ECtHR. Projektligji i vitit 2018, ashtu si dhe ligji 133/2015, janë te pakonsultuara me ne si palë e dëmtuar. Djallëzia e këtyre ligjeve fillon duke shmangur origjinën e pronës dhe detyrimet kushtetuese. Këto dy ligje synojnë të realizojë legalizim për të gjitha përvetësimet e paligjëshme të pronave, që janë bërë prej 1991 e deri sot.

Gjykata e Strasburgut në rastin e moskthimit fizik të pronës kërkon një shpërblim të drejtë dhe ne vendimet për Shqipërinë ka fiksuar se çmimin për m² do të jetë sipas vlerës së hartës të vitit 2008. Ne nuk e kundërshtojmë këtë, ne nuk jemi kundër kompensimit por kërkojmë që ai të mos jetë më i vogël se vlera që është përcktuar në vendimet e marra prej ECtHR. Eshtë llogjike se Gjykata e Strasburgut nuk mund të manipulohet dhe ta pranojë formulën e kompensimit sipas intereasve korruptive të politikanëve tanë. Në ligjin 133/2015 dhe në draftin e vitit 2018, organi legjislativ, kërkon që çmimi i kompencimit të mos respektojë çmimin që ka vendosur ECtHR , nuk parashikohet shpallja NUL e transferimeve të paligjëshme të pronave nga 1991 e deri sot, nuk kërkohet kthimi fizik i pronës së grabitur konform Kushtetutës dhe nuk përcaktohet qartë që kompensimi të bëhet vetëm për prona të tjerërsuara për nevoja publike.

Ne duam që secili të marri pronën e tij sipas Kushtetutës, por qeveritarët tanë, të pas 1991, asnjëherë nuk kanë pyetur se çfarë detyron Kushtetuta. Mund të bëhen edhe legalizime, por për raste të veçanta me analizë rasti dhe me vendim gjykate, por është absurditet juridik ligji për legalizimet, sepse kjo legalizon pastrimin e parave te pista.

Ne jemi të shqetësuar dhe formulojmë këtë Alarm S.0.S. për të gjitha institucionet Europiane, Departamentin e Shtetit Amerikan dhe Institucionet Financuese Ndërkombëtare. Qeveria Rama mori përsipër para Strasburgut, përfundimin e procesit të kthimit dhe kompensimit të pronave me ligjin 133/2015 dështoi. Ky dështim është argumetuar dhe paralajmëruar nga shoqatat e pronarëve, shumë vite me parë. Manipulimi i bërë me ligjin 133/2015, po përsëritet. Konkretisht në 2018 e vijim  Kryetari i Kuvendit të Shqipërisë z. Gramoz Ruçi i është drejtuar përsëri Komisionin e Venecias, duke i kërkuar mendim për nenet 7 dhe 9 të draftit që Kuvendi ka hartuar në 2018.

Nuk duhet lejuar që Kuvendi të miratojë aktet NUL, duke keqpërdorur Komisionin e Venecias. Aktet Nul, janë mbështetur në detaje djallëzore të maskuara në nene të veçanta antikushtetuese të të gjitha ligjeve dhe VKM për kthimin dhe kompensimin e pronave të miratuara pas vitit 1991.

Mos korrektesia e Kryetarit të Kuvendit, maskohet në atë që Komisionit të Venecies nuk i kërkohet vlerësim juridik nëse qëndron ky ligj në raport me nenin 181 të Kushtetutës, nenin 1 të Konventës dhe me vendimet e ECtHR por vetëm për 2 nene. Komisionit të Venecias i kërkohet sqarim duke i shtruar pyetjet:-  “A bie ndesh neni 7 dhe neni 9 i projektligjit 2018 me të drejtën e gëzimit të drejtë të pronës siç parashikohet në nenin 1 të Protokollit 1 të Konventës Europiane të të Drejtave të Njeriut dhe nëse po, a justifikohet Kuvendi si organ ligjvënës, për të siguruar stabilitet social për pronat dhe a do të konsiderohet kjo “ndërhyrje proporcionale dhe e justifikueshme”. Nëse analizohen vetëm këto 2 nene, përgjigja teorikisht është se parlamenti po vepron drejtë, por ne fakt eshte komplet e kunderta ku Parlamenti i zgjedhur si organi ligjvënës dhe që duhet të zbatojë Kushtetutën, miraton ligje që janë në shkelje flagrante të Kushtetutës. Nëse Kryetari i Kuvendit do të karakterizohej nga edukimi dhe kultura e interesave kombëtare dhe demokratike, ai duhet të kërkonte vlerësim për të  gjithë projekt ligjin dhe të gjithë legjislacionin që trajton procesin e kompensimit dhe vlerësim për faktin se kompensimi nuk mund të bëhet pa korrigjuar kthimin fizik në përputhje me detyrimet kushtetuese.

Ne kërkojmë të evidentojmë faktin se, duke mos i njohur djallëzitë e mentalitetit komunist, ndërkombëtarët akoma nuk e kanë të qartë faktin se oligarkët e politikës shqiptare në 1991, zyrtarisht e shpallën sistemin demokratik, por në vend të demokracisë kanë instaluar një Kuvend dhe sistem që miraton ligje me të cilat përvetëson pronat tona.

Nga kryetari i Kuvendit z. Gramoz Ruç nuk i kërkohet Komisionit të Venecies opinion për të gjithë ligjin në raport me detyrimet Kushtetuese të vitit 1991 dhe me nenin 181 të Kushtetutës por vetëm për dy nga nenet e tij, kur i gjithë projektligji nuk  qëndron me kushtetutën në fuqi dhe djallëzia maskohet me termat “ndërhyrje proporcionale dhe e justifikueshme” Edhe sikur ekspertët e Venecies të sugjerojnë për korrigjimin e ndonje fjale në këto dy  nene, përgjigja e Venecies do shfrytëzohet dhe keqpërdoret për të miratuar në seancë plenare të mazhorances këtë ligj që konsolidon të gjitha paudhësitë e periudhës 1991- 2019 të bëra nga pushtetarët e majtë dhe të djathtë. Kjo situatë e implikon Komisionin e Venecies në shkeljen e të drejtës tonë natyrore që na e garanton e historia e drejta dhe përcaktimet e qarta të Kushtetutës. Ju lutemi mos justifikoni kete mashtrimi të Kryetarit të Kuvendit.

Ne kërkojmë ndihmën tuaj, që të ndaloni Shtetin që kërkon të konsolidojnë vjedhjen në emër të ligjit. Kërkojmë të kushtëzoni që Shtetit të korrigjojë aktet Nul me të cilat pushtetarët, pas 1991 kanë përfituar prona, pasi kompensimi që kërkojnë politikanët tanë është një tjetër shkelje e Kushtetutës. Me ligjin 133/2015 dhe draftin e 2018 Kuvendi kërkon që të kompensohen prona që janë përfituar me akte juridikisht të pavlefshme ose “Nul Ab Initio”

Shteti Shqiptar në 2018 nëpërmjet Avokatit të Shtetit ka raportuar zyrtarisht në Strasburg se pronarët përbëjnë vetëm 0.6% kur sipas dokumentave zyrtare familjet pronare në Shqipëri janë deri 87%. Kjo është bërë për të justifikuar pakësimin e çmimit të kompensimit që propozon Kuvendi me ligjin 133/2015. Ne nuk dijmë nëse ky mashtrim përbën apo jo një vepër penale. Por ne dijmë se në takimin tone me znj, Leni Fischer me 4 drejtore dhe 4 zv.drejtore, në  prill 1998 nga znj. Leni Fischer na u tha se “Kthimi i pronës tek pronari i ligjëshëm sipas detyrimeve kushtetuese do të jetë kusht që Shqipëria të pranohet në BE”. Po ashtu në fjalimin zyrtar në Tiranë me 22 Qershor 2018 anbasadore e BE deklaroi se “prona është kusht i panegociushëm për tu pranuar në BE”. Ndërhyrja juaj për ta ndryshuar këtë situatë do të bëjë që Shteti të mos funksionojë për të grabitur pronat tona të trashëguara, të mos vazhdojë të heshti për mos ekzekutimin e vendimeve të gjykatave dhe pronarët shqiptarë, të mos jenë vazhdimisht paditës të shtetit para ECtHR.

Si qytetar i këtij shteti dhe kryetar i Shoqatës Kombëtare të të Shpronësuarve ”Pronësi me Drejtësi”, unë jam arrestuar dy herë nga Qeveritë e mëparshme dhe kjo është bërë për të më trembur mua, për të trembur pronarët dhe të përndjekurit politikë që të mos kërkojnë nga Shteti kthim të pronës tyre të trashëguar, pronë që pas 1991 e kanë përvetësuar oligarkët e politikës postkomuniste dhe klanet e tyre me akte juridikisht “NUL dhe të paqena”.

Për problemin e pronës, ne si pronarë kemi dhënë zgjidhje me një draft tonin të hartuar me specialistë. Këtë draft ne e kemi dorëzuar që në 2013 por politikanët që duan të bëhen kapitalistë me pronat tona dhe me pronat e shtetit nuk e kanë marrë në konsideratë. Ky draft e zgjidh problemin shpejt dhe pa kosto, zgjidh problemin e kthimit fizik dhe kompensimit të pronës në përputhje me Kushtetutën dhe vendimet e ECtHR, mbyll burimin e korrupsionit pushtetar, korrigjon papërgjegjshmërinë dhe korrupsionin vertikal që kanë kultivuar kryetarët e PD dhe PS në këto 29 vjet. Një ndihmë konkrete do të ishte që për këtë draft të kërkohet vlerësimi i Komisionit të Venecies. Perndryshe ne do te vazhdojme te vidhemi me keto menyra te skllaverimit modern.”Pronarët duhet të shpronësohen” ka thënë Karl Marks në librin e tij “Kapitali”

Ne besojmë në mirëkuptimin tuaj dhe jemi të gatshëm për çdo sqarim.

Për Kryesinë e Shoqatës Kombëtare të të Shpronësuarve

“Pronësi me drejtësi”,

me konsideratën më të lartë,

Kryetari

Rrapo Hajredin Danushi

Për shqiptarët patriotë, për Presidentin e Republikës, Kryeministrin dhe kryetarin e opozitës, për zgjidhjen e pasojave 29 vjeçare të mafies së pronave.

Unë Nuro Kulluri, jam pronar autokton në fshatin Dukat, të rrethit të Vlorës dhe kërkoj të sensibilizoj drejtuesit e politikës shqiptare, se janë ata që po mbajnë peng zhvillimet demokratike në Shqipëri. Kërkoj përsëri, mbështetjen e të gjithë ambasadorëve veçanërisht ambasadorit të BE z. Luigi Soreca, të opinionit publik dhe të gjithëshqiptarëve, që nuk e pëlqejnë jetën e tyre me para të pista, që nuk ju ka vdekur ndershmëria dhe patriotizmi dhe kanë guximin të kërkojnë korrigjimin e krimeve të postkomunistit. Eshte fjala për kthimin tek i zoti të pronës së trashëguar. Ky veprim rregullon problemin më shqetësues, që kemi ne si popull i dhunuar nga grupet e mafies kriminale që kanë kapur nga gryka politikën shqiptare pas vitit 1991 dhe “në emër të ligjit” po përvetëson pronat tona të trashëguara. Prona tek i zoti embyll burimin e korrupsionit pushtetar.

Unë nuk jam ekspert i fushës por me këtë shkrim, denoncoj vjedhjen e pronës së fisit dhe të familjes time. Kjo shkelje ligjore është e ngjashme me vjedhjet e tjera të bregdetit turistik nga Shkodra në Sarandë por dhe të pronave në zona të tjera me vlera ekonomike. Denoncoj politikanët e periudhës së pluralizmit, që duke zbatuar porositë e Ramiz Alisë në 1989,  duke abuzuar me termin demokraci, kanë realizuar një krim me pasoja kombëtare.

Pronat  e trashëguara  te fiseve të Dukatit  janë te  ligjëruara dhe janë respektuar nga të gjitha sistemet që kanë administruar Shqiperine përshi dhe pushtuesit osmanë dhe deri në 1947. Kam kërkuar e kërkoj pronat tona të fisit tim Kulluri dhe Peçuli. Fisi im e fakton në vazhdimësi historinë e pronës që fillon me emrin e Kori Peçuli para 550 vjetësh. Edhe sot vendi ku ndodhet antena në Karaburun, quhet “Maja e Korit” ose “Maja e Flamurit”.

Në organizimin e asaj kohe këto kanë qenë prona të përbashkëta dhe janë të regjistruara nënsistemin turk,ne vitin 1473 nga Kori që ishte i pari i fisit regjistrim i bërë edhe për 39 fise të tjera. Këto dokumente të mesjetës, tregojnë autoktoninë dhe vazhdimësinë pronës tonë dhe janë pasqyruar në gazetën Telegraf date 19 Dhjetor 2018.

Ju si drejtues të politikës, keni më shumë informacion se vjedhja e pronës është një situatë e përgjithshme por unë njoh mirë pronën e familjes time dhe të fshatit tim të Dukatit dhe veç familjes time ju sjell edhe një shembull tjetër. Fisi Bodoj dhe Velaj, e kanë dokumentuar me dokumente të rregullta të para 1944 pronën, në vendin  Shën Vasil, por 320 hektarë të pronës  tyre është grabitur  me dokumente false. Pronarët e ligjshëm duhet të zhvillojnë gjyqe pas gjyqesh duke shpenzuar para, kohë dhe mundim që të marrin pronën e tyre të trashëguar. Ku është dhe kush është Shteti?

Përfaqësuesit e BE e kanë të qartë se nëse dora tyre rri akoma e fshehur, gjendja në Shqipëri do bëhet edhe më e rëndë, sepse detyrimi i shtetit për të dalluar pronat e shtetit me pronat e pronarëve që duhet të kishte nisur që në 1991, akoma nuk po bëhet. Kjo hapësirë kohe lejon anarkinë dhe  transferimin e paligjshëm të pronave, shtimin e ndërtimeve pa leje, legalizimit te tyre dhe kjo është pastrim parash, që e përmendi Kryetare e LSI, por nuk sqaroi se ky është shkaku që shton rastet e  konfliktit ndërmjet shtetasve.

Sot është mundësia të bashkojmë çdo mendim pozitiv  për të kërkuar pronat tona të trashëguara me të gjitha rrugët e mundshme. Nuk kam dijeni se çfarë kërkonin shqiptarët në protestën e organizuar para Shtëpisë së Bardhë, nuk di nëse politika e Xhorxh Soros, për të cilin bëhen shumë komente,  e mbron të drejtën e pronës respekton apo e mohon të drejtën e qytetarëve për pronën e trashëguar, por jam shumë i sigurt se nëse shqiptarët e Amerikës, në mënyrë individuale apo me grupe,  do të sqarojnë drejtorinë përkatëse të Departamentit Amerikan të Shtetit, për anarkinë postkomuniste me pronat, kam besim të plotë se problemi zgjidhet. SHBA,duke kërkuar zbatimin e parimeve bazë të kapitalizmit dhe të shtetit të së drejtës, do distancohet nga përvetësimi i pronave tona në emër të ligjit dhe do kërkojë, në plan të parë pronën sipas Kushtetutës dhe origjinës dhe ky do të jetë faktori përcaktues që do ta kthejë politikën shqiptare nga anarkia institucionale në drejtimin e duhur të demokracisë.

Ju bëj këtë Apel publik, që si drejtues të Shtetit, ti jepni fund platformës së Ramiz Alisë me kartën e lodhjes dhe të kalimit të kohës. Kësaj situate ju mund ti jepni zgjidhje me marrëveshje me një paragraf, thelbi i të cilit të jetë:”Detyrim prioritar i Qeverisë është të zbatojë nenin 181 të Kushtetutës. Qeveria ka detyrë ti kthejë trungut të çdo pronari të drejtën e posedimit të mohuar  për pasurinë e grabitur. Kompensimi aplikohet për pronat që pas 1044 janë tjetërsuar për nevoja publike me çmimin e përcaktuar nga GJEDNJ  me vendimet e vitit 2016.

Të gjitha aktet që bien ndesh  me këto kërkesa konsiderohen absolutisht të pavlefshme dhe të paqena” Nëse kjo marrëveshje të nënshkruhet nga Presidenti, Kryeministri, Kryetari i Opozitës, dhe Ambasadori i BE, ju keni kryer detyrën para popullit. Pas kësaj kriza politike do shuhet, konkurrenca midis forcave politike do zhvillohen për platformat ekonomiko sociale të secilës Parti.

Me  respekt

NURO  KULLURI

Pronar autokton nga fshati Dukati i Vlorës