Në takimin e organizuar, me datën 20 Nëndor 2015 në Komisionin e Ligjeve të Kuvendit të Shqipërisë, për kundërshtimet e pronarëve për projektligjin e Qeverisë “Për trajtimin e pronës dhe përfundimin e procesit të kompensimit të pronave”, ne Kryesia e Shoqatës Krahina Jonë “Dukat Tragjas Rdhimë , dëgjuam nga z. Agim Hysi, në cilësinë e Avokatit të Shtetit mendime që në përmbajtje ishin të kundërta me të gjithë diskutimet e të gjithë shoqatave të pronarëve dhe me analizën e hollësishme të Avokatit të Popullit që argumentoi se ky lloj kompensimi nuk përputhet me frymën me qëllimin dhe përmbajtjen e Kushtetutës dhe as me vendimet e GJEDNJ.

Në relacionin shoqërues të projektligjit pranohet dështimi i Shtetit për kthimin e pronës konform kushtetutës dhe këtë e kanë pranuar zyrtarish Presidenti i Republikës, kryetari i maxhorancës dhe kryetari i opozitës. Prandaj është e nevojshme korigjimi urgjent i legjislacionit gjysmak që formalisht e njeh të drejtën e pronës por praktikisht e mohon kthimin real të pronës tek i zoti.

Meqenëse rregullat e takimit nuk na lejonin t’ju pyesnim dhe të diskutonim për pikpamjet tona të kundërta, ju drejtojmë publikisht ju z. Agim Hysi disa pyetje publike, lidhur me mendimet që ju shprehet në atë takim.

Dukatasit janë autoktonë në vendin e tyre. Fshati i Dukatit është fshat që historikisht ka jetuar mirë ne sajë të kullotave që ka në Karaburun. Historikisht ato kullota kane qenë pronë e familjeve autoktone të Dukatit, por ky projektligj i le me gisht në gojë. Siç e tha në diskutim edhe kryetari shoqatës, z.Axhem Ymeri, ne aty kemi dhe varret e të parëve tanë prej qindra vjetësh, por me projektligjin e qeverisë që ju argumentoni si zgjidhjen më të mirë, kullotat e Karaburunit konsiderohen pronë e shtetit dhe e pushtetit.

Z. Agim Hysi, ju pyesim publikisht dhe mirëpresim sqarimet tuaja në media për sa vijon:

Ne relacionin me 21 faqe të draftit qe shoqeron projektligjin qe Qeveria ka derguar ne Kuvend ku ju jeni autori ose bashkëautori ne faqen e fundit eshte shkruar. “ Projektligji është hartuar në konsultim me … ekspertët e Bankës Botërore… “ Vetë Drejtoresha e bankës Botërore në Tiranë znj.Tahseen Sayed, na ka deklaruar se Banka Botërore nuk ka dhenë asnjë konsulencë për këtë projektligj. Pak më poshtë relacioni thotë se:”Ne tryezat e zhvilluara dhe diskutimet me shoqatat e pronarëve nuk pati komente per dispoziata konkrete te projektligjit…” Ne deklarojmë se kjo eshte genjeshter e madhe sepse në të 3 takimet e organizuara ne Ministrine e Drejtesise jo vetëm me gojë por dhe me shkrim shoqata jonë dhe shoqatat e tjera janë shprehur me diskutime të ashpëra dhe kanë dorëzuar të argumentuara kundershtimet për projektligjin. Ju kërkojmë të na sqaroni pse është bërë ky dizinformim dhe cili e ka bërë ?

Duke marrë si shembull konkret kullotat tona në malin e Karaburunit, në arsyetimin tuaj si jurist dhe si Avokat i Shtetit, kjo pronë pas datës 20.04.1991 i përket Qeverisë dhe emërtimi “pronë shtetërore” duhet të konsiderohet i saktë?

Në legjislacionin në fuqi e drejta e pronësisë për të shpronësuarit është shprehur me Ligjin “Për kthimin dhe kompensimin e ishpronarëve”, nr. 7698 datë 15.4.93 në nenin 1 thotë “Ky ligj u njeh ish-pronarëve a trashëgimtarëve të tyre të drejtën e pronësisë për pronat e shtetëzuara, të shpronësuara ose të konfiskuara sipas akteve ligjore, nënligjore e vendimeve të gjykatës të dala pas datës 29 nëntor 1944, ose të marra pa të drejtë nga shteti me çdo mënyrë tjetër si dhe përcakton mënyrat dhe masat për kthimin dhe kompensimin e tyre”. I njëjti qëndrim Kuvendi e ka përsëritur edhe në ligjet e pronave nr. 9235 të vitit 2004 e më pas. A jeni dakort me mendimin tonë se duke pranuar marrjen e pronës pa të drejtë, Kuvendi njeh se shteti ka shkelur të drejtën e pronës dhe e ka zhveshur pronarin nga prona e tij e ligjshme ? A jeni dakort me mendimin tonë se ky nen në të njëjtën kohë u njeh pronarëve a trashëgimtarëve të tyre të drejtën e pronësisë, ja ka hequr atë të drejtë shtetit që e dispononte me emërtimin arbitrar “pronë shtetërore”?
A jeni dakort se ju së bashku me drejtoreshën e AKKP po shkelni brutalisht nenet 4/3, 122/2, 41, 44, 181/2 të Kushtetutës në fuqi dhe praktikisht talleni me të drejtën e pronësisë, duke përligjur dhe justifikuar gabimet e bëra, në periudhën 1991-2015 ?
A jeni dakort me mendimin tonë se rruga 24 vjeçare me shqiptarët, pronarë në tokën e tyre ka qënë e gabuar dhe është shkelur brutalisht, për interesa të grupeve, që kërkojnë të përvetësojnë, duke e keqpërdorur emërtimin “pronë shtetërore”? A jeni dakort me mendimin tonë se respektimi i të drejtës së pronësisë nuk është i plotë dhe mbetet pa asnjë vlerë vetëm me njohjen pa u plotësuar me kthimin dhe se kjo e drejtë e patjetërsushme nuk parashkruhet ?
A jeni dakort se projektligji juaj, duke na nohuar pronën e grabitur nga diktatura, shkel kapitullin për “Liritë dhe të Drejtat e Njeriut” të Kushtetutës, se shkel plotësisht kërkesën e nenit 191 të dokumentit nr 11115 datë 20 Dhjetor 2006 të Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Europës si dhe të vendimit unifikues të GJEDNJ që kompensimin e parashikon vetëm për rastet kur kthimi fizik është i pamundur ?
A ka moral profesional dhe kombëtar ky projektligj që padrejtësinë e bërë nga regjimi i diktaturës komuniste me pronat, e përkeqëson edhe më shumë?
A mund të na sqaroni çfarë ju detyron të mbroni këtë linjë, që eshte nje shpronesim i dyte sipas stilit enverian ?

Në mbledhje ju e vlerësuat këtë projekt zgjidhjen më të mirë !. A i qëndroni vlerësimit se drafti që keni bërë ju dhe AKKP është në përpuhje me kushtetutën apo e anulloni atë ?
Ju e njihni mirë Vendimin Unifikues të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë nr 24 dt 13 Mars 2002 , që është i detyrushëm për gjykatat dhe për administratën e pronave. Ai vendim në pikën 2 saktëson se subjektet e shpronësuar janë pronarë që nuk e kane humbur të drejten e pronesisë as në kohën e diktaturës dhe ligjërisht janë pronarë jo posedues. Kjo pritshmëri ligjore si dhe neni 41 dhe 181 i Kushtetutës Shqiptare, në këto 25 vjet është realizuar në mënyrë klienteliste, për disa po dhe për disa jo. Në mendimin tuaj si avokat i Shtetit në Gjykatën e Strasburgut, ne pronarët e keqtrajtuar në këto 25 vjet, a kemi pritshmërinë dhe të drejtën ligjore që mbi këtë bazë të ligjeve të brendëshme, të kërkojmë para GJEDNJ, që ajo gjykatë të vlerësojë dhe detyrimin e Shtetit Shqiptar që tu kthejë pronarëve fitimin e munguar nga mos shfrytezimi i prones, për aq kohe që atyre ju eshte mohuar e drejta e posedimit ?
A jeni dakort me pohimin tonë se kthimi i pronës tek i zoti do të jetë faktor për të ulur varfërinë e popullit dhe rinia të mos braktisi vendin dhe mos marri arratinë ?
A jeni dakort se duke penguar problemin e pronës, ju pengoni antarësimin në BE ?
A mendoni se zgjidhje më e mirë është projektligji juaj apo marrja në shqyrtim e projektligjit të shoqatës, që e zgjidh problemin pa faturë financiare dhe konform Kushtetutës.
A jeni dakort me pohimin tonë se Shteti nuk mund të veprojë me dy standarte, ndryshe në krahinat e veriut dhe ndryshe në zonat turistike ? A jeni dakort me pohimin tonë se kullotat e Dukatit aty kanë qenë mot e jetë, se ato mbartin vlera turistike dhe shteti komunist, nuk bëri asnjë investim që t’ju rrisi vlerën, se ato kanë po atë vlerë që kanë pasur,? Nëse përgjigja juaj është po, përse ju propozoni këtë ligj diabolik që ato prona ti përvetësojë oligarkia politike ? Përse e mban popullin në gjak dhe në hasmëri ?.
A jeni dakort me pohimin tonë se konfliktet e krijuara artificialisht në zonat turistike të bregdetit të jugut do të shuhen vetëm kur prona të shkojë tek i zoti ashtu siç është vepruar thuajse 100% në të gjithë zonat e veriut si Dibër,Tropojë, Pukë, Lezhë, Mat, Kukës, Malësi e Madhe, Krujë Tepelenë dhe pjesërisht në rrethe të tjera ?
A jeni dakort me pohimin tonë se kthimi i pronës tek i zoti ndërpret arbitraritetin dhe korrupsionin e lartë në ZRPP, AKKP, në gjykata etj dhe ndëpret shkatërrimin barbar të plantacioneve të ullinjve, agrumeve pemishteve që i japin vlera të veçanta zonave turistike bregdetit tonë ?
Projektligji juaj, nuk përcakton se do kompensojë pronarët për pronat e tjetersuara për vevoja publike ashtu siç përcakton Kushtetuta dhe vendimet e GJEDNJ. A jeni dakort me pohimin tonë se ju në projektligjin tuaj duke keqpërdorur termin kompensim dhe zvogëlime të vlerës së kompensimit jenë vënë në shërbim për të mbrojtur interesat klanore, se kështu ju favorizoni konfliktet dhe vetëgjyqësinë që ka nxitur grabitja dhe pushtimi i pronës private ?
A jeni në dijeni se Shoqata Kombëtare e Pajtimit të Gjakrave nga analiza e punës së saj në terren, ka raportuar se nga viti 1991 deri 2011 për probleme pronësie janë kryer 8000 krime dhe vrasje dhe kjo është pranuar në Kuvendin e Shqipërisë nga ishkryeministri Pandeli Majko, nga Kryeministri Edi Rama dhe deputetë të tjerë ?
A e analizuat diskutimin në atë takim fjalën e Shoqatës “Krahina Jonë“, fjalën e zotit Tanush Mulleti dhe të përfaqësuesve të shoqatave të tjera, të publikuara ne TV dhe në gazetat e datës 21 Nëndor 2015 ?
A jeni dakort me pohimin tonë se cilido që mbron dhe thellon padrejtësinë nuk është vetvetja, injoron profesionin dhe vihet në shërbim të interesave klanore dhe antikombëtare.
Pyetja e fundit, a keni bere rifreskim te dipllomes tuaj pas renies te sistemit komunist?
Presim të reflektoni dhe të përgjigjeni në gazetë këtyre pikave qoftë dhe me disa shkrime të veçanta, ashtu siç mendoni vetë. Në bazë të reagimit tuaj ne mendojmë që pjesën e pazgjidhur për këto probleme t’ja adresojmë Presidentit te GJEDNJ z. Guido Raimondi, institucioneve drejtuese të BE, të KiE, të KE dhe Ambasadorit Donald Lu si përfaqësues i politikës së SHBA dhe mbrojtës të parimeve të të drejtave themelore të njeriut. Shpresojmë në mirëkuptimin tuaj, me bindjen se nëse nuk dëshironi të mbani barrën e turpit, nuk do të justifikoheni me rrogën dhe vëndin e punës.

Në pritje të reagimit tuaj.

Kryesia e Shoqatës “Krahina Jonë” Dukat Tragjas Radhimë.